Nhà khoa học Aziz Asber được cho là chỉ huy chương trình vũ khí hóa học (VKHH) của chính phủ Syria, đã bị giết chết trong một vụ đánh bom xe hơi.
Báo điện tử Al-Watankhẳng định Mossad (tình báo Israel) thực hiện vụ ám sát Tiến sĩ Asber, bằng cách cài bom vào xe của ông, giết chết ông và tài xế riêng, ngay sau khi ông rời khỏi nhà.
Nhưng một nhóm quân nổi dậy chống chính phủ nhận trách nhiệm vụ đánh bom này.Reutersđưa tin “Lữ đoànAbu Amara đã tuyên bố trên kênh trực tuyến Điện tín, cho biết họ cài chất nổ và kích nổ giết chết Asber”.
Nhóm nổi dậy này thuộc cánh quân nổi dậy Tahrir al-Sham vốn có cả Mặt trận Nusra, một tổ chức khủng bố thề trung thành với nhánh khủng bố Al-Qaeda ở Syria.
Ông Asber còn được cho là tham gia chương trình chuyển đổi tên lửa đạn đạo tầm ngắn Fateh-110của Iran thành tên lửa M-600 của Syria.
Ngoài việc nghiên cứu phát triển tên lửa cùng quan hệ ngầm với Iran và Triều Tiên, hôm 5.8 nổi lên các tin Tiến sĩ Asber cũng quan hệ thân cận với thủ lĩnh Hassan Nasrallah của Hezbollah, theo sự điều phối của Iran.
Trang tin Al-Arabiya nêu vì lý do này, ông lãnh nhiệm vụ xây dựng nhà kho vũ khí cho Hezbollah ở Syria. Còn có tin hồi năm 2015, rằng Tiến sĩ Asber viết điếu văn, chia buồn một quan chức Hezbollah bị ám sát ở thủ đô Damascus của Syria hồi năm 2008.
Theo kênh truyền hình vệ tinh Al-Manar (ở Lebanon và liên kết với Hezbollah), Tiến sĩ Asber là một “công dân yêu nước” và thân cận một số quan chức chính phủ Syria.
Thông tin khác nêu Tiến sĩ Asber là nhân vật số 2 ở Trung tâm Masyaf, chỉ nghe lệnh của Giám đốc là Tiến sĩ Amr Armanazi.
Tiến sĩ Asber được gọi là "công dân yêu nước" - Ảnh: Al Watan
Theo báo giới Syria, hồi tháng 7.2017, khi Tổng thốngAssad có chuyến thăm đột xuất các quân y viện, đã ghé thăm Trung tâm Masyaf. Nơi này bị không quân Israel tấn công nhiều lần trong vài năm qua, lần gần nhất vàongày 22.7.
Theo SOHR, từ năm 2017, Israel cũng thường xuyên không kích bên trong lãnh thổ Syria, nhằm vào quân chính phủ và Iran cùng Hezbollah. Quân nổi dậy tuyên bố Tiến sĩ Asber là chủ chốt trong việc chính phủ Syria dùng VKHH để giết dân thường.
Chính quyền Syria bác bỏ, nói từ sau thỏa thuận nộp số vũ khí này, Syria không còn sở hữu bất kỳ loại VKHH nào. Nhưng hồi tháng 4, nữ Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nói trong cuộc nội chiến Syria, chính phủ Assad đã có ít nhất 50 lần sử dụng VKHH.
Đêm 13.4, Mỹ cùng hai đồng minh Anh-Pháp đã phóng hơn 100 tên lửa vào 3 mục tiêu ở Syria, với cớ chính phủ và quân đội Tổng thống Assad dùng VKHH giết 70 dân thường ngày 7.4. Cuộc không kích này cũng phá tan một cơ sở của Trung tâm Masyaf.
Từ sau nội chiến Syria bùng nổ năm 2011, hơn 500.000 người Syria bị chết, hàng triệu người phải sơ tán, theo SOHR.
Bảo Vĩnh (theo Newsweek, Guardian)