"Săn ma" - cuộc tìm kiếm bất tận của văn chương, điện ảnh và khoa học

Nhưng chính vì sự huyền bí này đã tạo cảm hứng bất tận cho văn chương, điện ảnh, truyền hình sáng tạo ra nhiều tác phẩm thu hút sự tò mò của hàng triệu người trên khắp thế giới.

Ma có thật hay không? Cho đến nay câu hỏi đó vẫn không có lời giải đáp, nhưng chính những bí ẩn này đã gợi cảm hứng vô tận cho văn chương, điện ảnh và khoa học cùng nhau khám phá. Thế nhưng, dường như tất cả mọi nỗ lực của khoa học trong việc tìm hiểu về hiện tượng này đều không có kết quả. Vì thế câu chuyện về ma vẫn tồn tại trong tâm thức của hàng triệu người trên thế giới.

Bằng chứng là nhiều nền văn hóa trên thế giới tin rằng con người sau khi chết đi thì linh hồn vẫn còn tồn tại trong một không gian bí ẩn nào đó. Những người có năng lực đặc biệt có thể sẽ thấy sự hiện diện của người chết và giao tiếp với họ thông các các nghi lễ tâm linh, tôn giáo.

Một khảo sát khoa học gần đây của Ipsos cho thấy, hiện nay vẫn có hàng triệu người quan tâm đến hiện tượng này. Trong đó có đến 46% người Mỹ tin chắc có ma, một cuộc khảo sát khác cũng cho thấy rằng có hàng ngàn người lên mạng Reddit đọc truyện ma mỗi ngày.

Niềm tin rằng con người chết đi nhưng linh hồn họ vẫn còn tồn tại đã có từ xa xưa. Linh hồn cũng xuất hiện trong vô số câu chuyện từ tiểu thuyết cho đến điện ảnh trong các thời đại. Những câu chuyện ma đã tạo cảm hứng cho các nhà văn tạo ra dòng văn học với hàng ngàn câu chuyện nổi tiếng làm say mê hàng triệu độc giả trên thế giới. 

Tiêu biểu cho dòng truyện ma là cuốn truyện Kỳ án ánh trăng của hai vợ chồng nhà văn người Trung Quốc Dư Dương – Dị Minh. Truyện đăng tải trên mạng dưới bút danh chung là Quỷ Cổ Nữ vào giữa năm 2004. Ngay lập tức quyển tiểu thuyết đề tài ma kinh dị này đã gây ra chấn động lôi cuốn hàng triệu độc giả trên khắp thế giới. 

Thống kê cho thấy trên mạng có trên 10 triệu độc giả khắp Bắc Mỹ và châu Á có 10 trang web cùng cạnh tranh truyền tải. Cuốn truyện đặc sắc này đã đưa Quỷ Cổ Nữ lên thành tác giả tiêu biểu về truyện ma trên thế giới. 

Niềm tin vào sự tồn tại của linh hồn luôn lớn hơn nhiều so với niềm tin vào các hiện tượng huyền bí khác. Niềm tin ấy mang lại sự an ủi cho nhiều người bởi ai cũng mong gặp lại những người thân yêu của mình sau khi họ chết đi. Sự giao tiếp tâm linh này thường cho người ta niềm tin rằng mình sẽ được người chết che chở.

Lịch sử cho thấy con người luôn cố gắng giao tiếp với các linh hồn của người đã khuất. Các câu lạc bộ săn ma chuyên tìm kiếm bằng chứng về hiện tượng ma được thành lập tại các trường đại học danh tiếng như Cambridge và Oxford vào năm 1882, cùng năm hiệp hội nghiên cứu tâm linh Anh quốc được thành lập. Eleanor Sidgwick là người sáng lập nên hội nghiên cứu này, đồng thời sau này trở thành hội trưởng hiệp hội. Bà được biết đến là người phụ nữ săn ma đầu tiên trên thế.

Ở Mỹ vào những năm 1800, nhiều nhà ngoại cảm đã tuyên bố họ từng trò chuyện cùng người chết, nhưng sau đó bị các nhà điều tra như Harry Houdini hoài nghi và sau cùng bị vạch trần ra rằng đó chỉ là một trò lừa đảo.

Trong hơn một thập kỷ qua, "săn ma" trở thành một mối quan tâm rộng rãi của nhiều người trên khắp thế giới. Săn ma được cho là bắt nguồn từ sự thành công của series truyền hình ăn khách Ghost Hunters – chùm phim tài liệu thực tế và huyền bí của Mỹ. Phim được phát sóng từ 6.10.2004 đến 26.10.2016 trên Syfy. Chương trình gốc kéo dài 11 mùa với 230 tập, không bao gồm 10 phần đặc biệt.

Loạt phim đã được hồi sinh vào đầu năm 2019 và phát sóng mùa 12 gồm 11 tập, không bao gồm 2 tập đặc biệt, từ 21.8.2019 đến 30.10.2019 trên A&E. Phần 1 được công chiếu vào ngày 8.4.2020. Phim ghi lại hành trình của nhóm điều tra huyền bí The Atlantic Paranormal Society (TAPS) tại các địa điểm được cho là ma ám trên khắp nước Mỹ cùng một số địa điểm ở Ireland, Anh và Canada…

Chẳng có gì khó hiểu cho sự thu hút mạnh mẽ từ của bộ phim Ghost Hunters bởi ai cũng muốn biết mà là gì, ma có thật sự tồn tại hay không. Trong khi đó thông điệp của bộ phim này đưa ra khá đơn giản: “Bạn không cần phải là một nhà khoa học xuất sắc hay đã qua bất kỳ lớp đào tạo nào về khoa học cũng như nghiệp vụ điều tra. Tất cả những gì bạn cần là một chút thời gian rảnh rỗi, một nơi tối và có thể, một vài tiện ích từ cửa hàng điện tử. Nếu bạn nhìn đủ lâu, bất kỳ tia sáng hoặc tiếng ồn khó hiểu nào cũng có thể trở thành bằng chứng về ma”.

Tuy nhiên, cuối cùng loạt phim nói trên cũng không thể đưa ra được bằng chứng cụ thể nào về hiện tượng ma một một cách thuyết phục nhất.

Về phía các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu tâm linh, việc đưa ra bằng chứng về hiện tượng ma quả là một thách đố đối với họ. Trong lúc họ đi tìm kiếm những bóng ma cụ thể thì ở đâu đó trong cuộc sống vẫn xảy ra những hiện tượng đáng kinh ngạc như các cánh cửa tự nhiên đóng và mở ra khi không bất cứ tác động nào của con người. Nhiều người quả quyết rằng họ gặp ma ở nơi này nơi kia. Và cũng có thể tạo ra vô số loại... ma theo cách họ thấy, họ nghĩ.

Thế nhưng những trải nghiệm về ma của cá nhân vốn chỉ là một phần. Việc đưa bằng chứng khoa học xác thực lại là vấn đề khác. Một phần khó khăn trong việc điều tra ma theo cách khoa học là họ không có một định nghĩa cụ thể và thống nhất chung “như thế nào là ma”. Vì thế ma vẫn là hiện tượng đầy mơ hồ không thể xác định được.

Có rất nhiều mâu thuẫn cố hữu trong các ý tưởng về ma. Ví dụ, ma có phải là vật chất hay không? Ma có thể di chuyển qua các vật thể rắn một cách dễ dàng hay không? Hoặc ma có thể dùng lực để đóng mở các cánh cửa và hất tung đồ đạt trong căn phòng? Theo logic và quy luật vật lý thì mọi hiện tượng này đều là phi lý.

Người ta còn đặt ra câu hỏi, nếu ma là linh hồn của những người bị giết oan trong vụ án bí ẩn mà cơ quan chức năng không thể điều tra ra được thì tại sao các linh hồn mà không thông qua phương tiện tâm linh để báo mộng cho cảnh sát tìm ra hung thủ?

Trên thế giới, các nhà tâm linh học, các nhà nghiên cứu về hiện tượng ma sử dụng nhiều nhiều phương pháp khoa học hiện đại để phát hiện ra sự hiện diện của các linh hồn như dùng máy đếm Geiger, máy dò trường điện từ (EMF), máy dò ion, camera hồng ngoại và micro có độ nhạy cực cao. Tuy nhiên, chưa có thiết bị nào trong số này phát hiện ra dấu vết và sự tồn tại của ma. Và sau nhiều thế kỷ, người ta tin rằng những lời đồn đại chỉ thổi phồng lên sự hiện diện tâm linh này.

Các nhà nghiên cứu khác lại cho rằng, lý do chưa ai chứng minh sự tồn tại của ma là do chúng ta không có công nghệ phù hợp để tìm kiếm và phát hiện ra thế giới linh hồn. Với tất cả những giả thuyết đầy mâu thuẫn đó, chẳng có gì bất ngờ khi ma vẫn là đối tượng tìm kiếm của những người săn ma trên khắp thế giới.

Nếu ma là có thật và là một dạng năng lượng hoặc thực thể nào đó vẫn chưa được biết đến, thì sự tồn tại đó (giống như tất cả các khám phá khoa học khác) sẽ được các nhà khoa học phát hiện và xác minh thông qua các thí nghiệm có kiểm soát, chứ không phải bởi những kẻ săn ma lang thang quanh những ngôi nhà bỏ hoang trong bóng tối vào ban đêm với máy ảnh và đèn pin.

Cuối cùng, bằng chứng về ma ngày nay không thể thuyết phục hơn so với các câu chuyện ma tồn tại trong nhiều thế kỷ trước. Có hai lý do có thể khiến các thợ săn ma sẽ thất bại trong việc tìm kiếm sự tồn tại của ma. Thứ nhất là ma không tồn tại và các báo cáo về ma có thể được giải thích bằng tâm lý, nhận thức sai lầm hay những trò lừa bịp. Thứ hai nếu như ma thực sự tồn tại thì tính đến thời điểm hiện tại những người săn ma không  bao giờ  đủ công cụ khoa học hoặc tư duy để phát hiện ra bất kỳ bằng chứng có ý nghĩa nào.