Thái độ của NATO và Nga đối với 'Kế hoạch chiến thắng' của ông Zelensky

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chính thức trình bày "Kế hoạch chiến thắng" của mình trước Quốc hội Ukraine hôm 16.10, trong bối cảnh không có sự ủng hộ cụ thể từ các đồng minh châu Âu tại những cuộc họp gần đây. Kế hoạch này bao gồm 5 điểm chính và 3 điểm "bí mật" chỉ được chia sẻ với một số đối tác, nhằm mục tiêu củng cố vị thế của Ukraine để có thể đàm phán hòa bình với Nga trong tương lai.

Cốt lõi của kế hoạch là mong muốn Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng việc đất nước vẫn trong tình trạng chiến tranh với Nga khiến các đồng minh của Kyiv vẫn thận trọng với điều này. Kế hoạch của ông Zelensky cũng bao gồm các điều khoản tăng cường khả năng phòng thủ, phát triển kinh tế và thực hiện gói răn đe chiến lược phi hạt nhân.

Ông Zelensky nhấn mạnh rằng nếu kế hoạch này được triển khai ngay lập tức, Ukraine có thể chấm dứt chiến tranh vào năm tới. Tuy nhiên, nhiều đề xuất trong kế hoạch đã được Kyiv đưa ra trước đó, nhưng vẫn chưa đạt được sự đồng thuận quốc tế cần thiết.

Kế hoạch 5 điểm của ông Zelensky

- Gia nhập NATO và EU: Tổng thống Zelensky nhấn mạnh việc Ukraine gia nhập NATO và Liên minh châu Âu là ưu tiên hàng đầu trong kế hoạch hòa bình. Đây là những mục tiêu Kyiv đã thúc đẩy trong nhiều năm, nhưng vẫn chưa được hiện thực hóa.

- Tăng cường khả năng phòng thủ: Kế hoạch bao gồm các đề xuất cải thiện hệ thống phòng không và thúc đẩy đồng minh nới lỏng hạn chế về việc sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, Mỹ đã từ chối yêu cầu này vì lo ngại về sự leo thang xung đột.

- Phòng thủ chung với các nước láng giềng: Ông Zelensky kêu gọi các hoạt động phòng thủ chung với các nước châu Âu để bảo vệ Ukraine trước các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái từ Nga. Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã từ chối ý tưởng này trước đó.

- Không chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ: Ông Zelensky nhấn mạnh Ukraine sẽ không chấp nhận bất kỳ nhượng bộ nào liên quan đến chủ quyền và lãnh thổ của mình, từ chối các đề xuất đàm phán mà đòi hỏi Ukraine phải trao đổi đất đai.

- Răn đe phi hạt nhân: Ông Zelensky đưa ra đề xuất về một "gói răn đe phi hạt nhân" nhằm bảo vệ Ukraine khỏi mọi mối đe dọa từ Nga và buộc Moscow phải tham gia vào các cuộc đàm phán nghiêm túc để kết thúc chiến tranh.

Ngoài các điểm trên, kế hoạch của Zelensky còn tập trung vào việc phát triển kinh tế Ukraine và chuẩn bị cho thời kỳ hậu chiến. Ông hy vọng quân đội Ukraine có thể trở thành lực lượng quan trọng trong việc bảo vệ châu Âu và giảm bớt sự phụ thuộc vào quân đội Mỹ.

Thái độ của Nga và NATO

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã thẳng thừng bác bỏ "Kế hoạch chiến thắng" của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Peskov nói rằng Kyiv cần phải "tỉnh táo" và nhận ra "sự vô ích của chính sách mà họ đang theo đuổi".

Ông Peskov khẳng định rằng kế hoạch hòa bình thực sự đòi hỏi Ukraine phải thay đổi cách tiếp cận và nhìn nhận lại thực tế tình hình hiện tại. Phát ngôn này thể hiện rõ lập trường kiên quyết của Moscow trong việc không công nhận các sáng kiến hòa bình từ phía Ukraine khi những điều kiện cơ bản mà Nga đặt ra chưa được đáp ứng.

Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte trong một cuộc họp báo tại Brussels vào ngày 16.10 đã ghi nhận và hoan nghênh “Kế hoạch chiến thắng” của ông Zelensky như một tín hiệu mạnh mẽ từ phía Ukraine. Tuy nhiên, ông Rutte nhấn mạnh rằng kế hoạch này vẫn cần được nghiên cứu và thảo luận kỹ lưỡng hơn với các đồng minh, đồng thời khẳng định NATO chưa thể ủng hộ toàn bộ khi còn một số điều cần được làm rõ.

Ông Rutte cho biết NATO và các đồng minh đang xem xét các yếu tố trong kế hoạch một cách thận trọng và sẽ đưa nó ra thảo luận trong cuộc họp giữa các bộ trưởng quốc phòng của NATO và Ukraine vào ngày 17.10. Dù NATO hoàn toàn ủng hộ Ukraine trong việc bảo vệ chủ quyền, tổ chức này vẫn giữ thái độ thận trọng với những vấn đề phức tạp của kế hoạch, đặc biệt là tư cách thành viên NATO của Ukraine trong bối cảnh xung đột hiện tại.