Thỏa thuận Mỹ - Triều đối mặt nguy cơ ‘bể kèo’

Theo báo Guardian ngày 10.8, Bộ Ngoại giao Triều Tiên ra tuyên bố “Bình Nhưỡng đã ngưng thử hạt nhân và tên lửa, giải tán một cơ sở thử hạt nhân ngầm và trao trả hài cốt lính Mỹ tử trận trong Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953). Nhưng Washington cứ đòi “phi hạt nhân trước đã” và “đáp trả sự kỳ vọng của chúng tôi bằng cách kích động cộng đồng quốc tế cấm vận và gây sức ép, vận dụng tất cả các cơ quan ngôn luận và cơ quan tình báo để tạo dựng chứng cứ giả về vấn đề hạt nhân của chúng tôi”.

Bộ còn tuyên bố không thể kỳ vọng tiến bộ trong mục tiêu phi hạt nhân hóa, nếu Mỹ mãi theo đuổi “một kịch bản hành động lạc hậu” màcác chính phủ tiền nhiệm của Tổng thống Donald Trump đã thử và thất bại.

Hãng thông tấn KCNA tuyên bố Triều Tiên vẫn sẵn sàng tuân thủ Tuyên bố chung Singapore sau cuộc gặp thuợng đỉnh ngày 12.6 giữa lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un với ông Trump.

Nhưng KCNA cũng cáo buộc các quan chức Mỹ cấp cao “đang chống lại kế hoạch lập quan hệ ngoại giao của Tổng thống Trump bằng cách, vu cáo chúng tôi và tuyệt vọng toan tính gia tăng cấm vận quốc tế và gây sức ép”.

KCNA còn viết “kỳ vọng bất kỳ kết quả nào trong khi sỉ nhục đối tác đàm phán là một hành động điên rồ, dội nước lạnh vào nỗ lực chân thành của chúng tôi. Đó là hành động dẫn đến việc chờ xem quả trứng sôi vỡ tung vỏ”.

Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong-ho đòi Mỹ giữ lời hứa và tuyên bố: “Từ khi chúng tôi biết Mỹ sẽ không bao giờ từ bỏ chính sách thù địch với chúng tôi, chúng tôi sẽ vẫn bảo vệ các tri thức hạt nhân của chúng tôi”.

Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận nào.

Sau cuộc gặp ông Trump, ông Kim từng hứa phi hạt nhân hóa, nhưng Mỹ-Triều chưa thể đạt một thỏa thuận nào cho mục tiêu này, và Washington nhấn mạnh phải tiếp tục duy trì sức ép cấm vận trong thời gian đàm phán.

Trong tuần này, các nhà ngoại giao Mỹ nhấn mạnh Bình Nhưỡng cần có các động thái huớng đến phi hạt nhân hóa.

Ngày 8.8, Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nói: “Họ phải hiểu rằng cộng đồng quốc tế hy vọng họ giải trừ hạt nhân, vì vậy chúng tôi sẵn sàng chờ đợi, nhưng không muốn chờ quá lâu”.

Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton hôm 7.8 cáo buộc: “Triều Tiên đã không thực hiện các bước cần thiết để phi hạt nhân hóa”. Ông cũng cho biết ông Trump có gởi thư đến ông Kim, đềnghị đưa Ngoại trưởng Mike Pompeo trở lại Bình Nhưỡng nói chuyện, và ông Trump sẵn sàng gặp ông Kim bất kỳ lúc nào.

Nhưng ngày 9.8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói Mỹ liên lạc với Triều Tiên hầu như hàng ngày, nhưng hiện chưa có kế hoạch ông Pompeo sẽ lại đi Triều Tiên.

Các quan chức Mỹ từ chối bình luận thông tin của trang tin Vox hôm 8.8 cho biết, Triều Tiên liên tục bác đề xuất của Mỹ rằng, Triều Tiên trong vòng 6-8 tháng nên cắt giảm từ 60-70% kho vũ khí hạt nhân (VKHN) và cho Mỹ hoặc một nước thứ ba. Đổi lại, Washington sẽ bỏ cấm vận kinh tế hoặc đưa Triều Tiên ra khỏi danh sách tài trợ khủng bố.

Vấn đề còn phức tạp hơn khi Triều Tiên chưa bao giờ công khai số lượng bom hạt nhân mà nước này sở hữu. Vì vậy kể cả khi nước này chấp nhận đề xuất nêu trên, cũng khó mà xác minh được họ có bàn giao đúng 60% - 70% số vũ khí hay không.

Các quan chức Mỹ biết cuộc đàm phán cũng nói với Reuters: Triều Tiên chưa đồng ý cắt giảm kho VKHN hoặc tiết lộ địa điểm kho này. Mỹ ước tính Triều Tiên trữ từ 30 đến 60 đầu đạn hạt nhân.

Họ còn nói Triều Tiên không đồng ý với sự định nghĩa các điều khoản chính của bất kỳ thỏa thuận nào, không đồng ý việc thanh sát cơ sở thử hạt nhân mà Bình Nhưỡng tuyên bố đã giải thể, nhưng các cơ quan tình báo Mỹ nói cơ sở này vẫn còn hoạt động.