Quốc hội Israel đã cho phép Thủ tướng và Bộ trưởng Quốc phòng có quyền đánh Iran, vào lúc căng thẳng giữa Mỹ-Israel với Iran về tình hình Syria, nhất là sau đợt không kích tên lửa vào kho đạn và một vị trí tên lửa phòng không khuya 29.4.
Ngày 30.4, Quốc hội Israel (Knesset) có kết quả 41 phiếu chống, nhưng 62 phiếu thuận cho phép Thủ tướng Benjamin Netanyahu cùng Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman có quyền phát động chiến tranh “trong các tình huống khẩn cấp”.
Lãnh đạo Iran: Mỹ đã hết thời đánh xong rồi bỏ trốn
Báo Haaretz (Israel) dẫn nhiều quan chức giấu tên, nói Israel có Mỹ ủng hộ, đang chuẩn bị tấn công Iran mạnh, cả trên đất Iran lẫn ở Syria. Mục tiêu chính là những căn cứ Iran ở Syria, nơi nhận vũ khí và sẽ là bàn đạp để Iran hiện diện lâu dài ở nước này.
Theo báo Independent, trong vài tuần, hoặc vài tháng tới, có thể Israel không kích các mục tiêu liên quan Iran ở Syria. Nhưng đó là một chiến dịch liều lĩnh: Israel có thể kỳ vọng sự ủng hộ mạnh của Mỹ và của tân Ngoại trưởng “diều hâu” Mike Pompeo, người vừa rời Israel khi xảy ra vụ không kích 29.4.
Nhưng nếu Israel tiếp tục không kích Syriavà bắt đầu cân bằng cán cân quyền lực ở nội chiến Syria 8 năm qua, thì Iran chắc chắn sẽ trả đũa. Ngày 30.4, Giáo chủ Ali Khamenei, lãnh đạo tối cao của Cộng hòa Hồi giáo Iran, cáo buộc Mỹ, Israel và Ả Rập Saudi âm mưu chia rẽ thế giới Hồi giáo.
Khi nói chuyện với một giai cấp công nhân nhân dịp lễ Quốc tế Lao động 1.5, vị lãnh đạo tinh thần cảnh cáo Mỹ không có quyền can thiệp vào khu vực và Iran sẽ trả đũa những nước nào tấn công quân đội Iran và đồng minh của Tehran: “Mỹ phải rời khỏi Syria chứ không phải Cộng hòa Hồi giáo Iran. Chúng ta sống ở khu vực này, Vịnh Ba Tư là nhà chúng ta, Tây Á là nhà chúng ta. Tôi từng nói với một đời Tổng thống Mỹ khác, rằng đã hết thời đánh xong rồi trốn. Nay, nếu ai đánh trước thì sẽ bị đánh lại. Họ biết nếu họ tấn công, họ sẽ phải nhận lấy đòn phản công mạnh hơn”.
Tình hình căng thẳng khiến Mỹ lo ngại Israel-Iran đang ở sát gần bờ vực chiến tranh và nó sẽ lan ra khỏi Syria.
Israel không nhận vụ không kích căn cứ Iran ở Syria
Tổ chức Giám sát Nhân quyền tại Syria (SOHR, trụ sở tại Anh) nói trong vụ không kích lúc 22 giờ 30 phút khuya 29.4 (giờ địa phương) các tên lửa đã làm chết 26 lính, hầu hết là cố vấn quân sự Iran và 4 người Syria. Mục tiêu vụ không kích là căn cứ của Lữ đoàn 47 thuộc quân đội chính phủ Syria.
Căn cứ này gần thành phố Aleppo, từng do quân nổi dậy chiếm đóng, nhưng bị quân đội chính phủ Tổng thống Bahsar Al-Assad bao vây và tái chiếm năm 2016.
Căn cứ là một trung tâm tuyển quân người theo đạo Hồi dòng Shiite do Iran tài trợ, để các tay súng này chiến đấu cùng quân đội Syria.
Một kho vũ khí khác ở thành phố Hama cũng bị tên lửa phá hủy, theo truyền thông nhà nước Iran hôm 30.4. Đây là kho tên lửa đất đối đất đã bị nổ tung, có tác động tương đương một vụ động đất nhỏ.
Các quan chức Iran khẳng định không hề có quân Iran bị chết vì tên lửa và họ không bình luận ai là thủ phạm.
Các nguồn tin chính phủ Iran nói với hãng thông tấn FARS: “Không cố vấn Iran tử vì đạo trong vụ tấn công tên lửa đêm qua ở hai tỉnh Hama và Aleppo” và chỉ thừa nhận “tên lửa địch” tấn công các mục tiêu thuộc chính phủ Syria ở 2 tỉnh này.
Hãng tin bán chính thức Tasnim nói căn cứ Iran không bị tấn công, không có người Iran bị giết, đồng thời đưa tin nghị sĩ Alaeddin Boroujerdi đã gặp Tổng thống Assad hôm 30.4 và nói Iran sẽ vẫn giữ cố vấn quân sự ở Syria cho đến khi nội chiến kết thúc.
Theo hãng tin AP, giới truyền thông Syria dẫn các nhân chứng nói các vị trí quân sự bị tên lửa Mỹ tấn côngvà chúng được phóng từ căn cứ Mỹ và Anh ở phía bắc Jordan.
Các nguồn tin khác nói quân đội Israel (IDF) là thủ phạm, nhưng người phát ngôn IDF nói không bình luận những thông tin của nước ngoài.
Ngày 30.4, Bộ trưởng Tình báo Israel, ông Yisrael Katz nói trên đài phát thanh: ông “không biết” vụ tấn công này, nhưng nhấn mạnh “tất cả sự bạo lực và bất ổn ở Syria là hậu quả của việc Iran toan tính lập sự hiện diện quân sự ở đó.Israel sẽ không cho phép mở mặt trận ở bắc Syria”.
Ông Amos Yadlin, cựu chỉ huy tình báo quân đội Israel, nói rất có thể Israel đứng sau vụ không kích. Ông nói: “Israel phải quyết định có nên đối đầu với Iran ở Syria trước khi họ có đủ khả năng vũ khí, hay chúng tôi phải chờ họ xây dựng khả năng quân sự khổng lồ ở Syria và gặp họ trong cuộc chiến tương lai và phải trả một cái giá rất đắt?”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ-Israel liên tục chống Iran
Israel đã phủ nhận trách nhiệm, nhưng đợt không kích lại sau những cuộc gặp và liên lạc giữa Israel với chính phủ Tổng thống Mỹ Donald Trump, về những mối đe dọa từ quân ủy nhiệm của Iran ở Syria.
Vụ không kích diễn ra chỉ vài giờ sau khi ông Trump nói chuyện điện thoại với Thủ tướng Netanyahu, về mối đe dọa từ Iran. Tuyên bố Nhà Trắng cho biết cuộc điện thoại “chú trọng các vấn nạn do những hành vi gây bất ổn ở Syria của chính phủ Iran”.
Ngày 29.4sau hai giờ nói chuyện với Thủ tướng Israel, tân Ngoại trưởng Mỹ Pompeo cũng nói: “Chúng tôi rất quan ngại về việc Iran leo thang dọa nạt Israel và khu vực rất nguy hiểmvà quan ngại tham vọng thống trị Trung Đông của Iran vẫn còn đó. Mỹ đoàn kết với Israel trong cuộc chiến này”.
Bộ trưởng Quốc phòng Israelcảnh báo Syria Iran rằng Israel có thể đơn phương đánh quân ủy nhiệm của Iran ở Syria.
Ngày 29.4, Bộ trưởng Lieberman còn tuyên bố: quân đội Israel sẽ tiếp tục tấn công Syria và “Nhà nước Israel không có ý định đứng bên lề” khi Iran vẫn còn hiện diện quân sự ở Syria: “Israel sẽ đánh nếu Iran toan tính lập thế đứng quân sự ở Syria. Nếu họ tấn công Tel Aviv, chúng tôi sẽ tấn công Tehran”.
Ngày 26.4, ông Lieberman cũng gặp người đồng cấp Mỹ James Mattis ở Washington. Đó là cuộc gặp cấp cao thứ ba giữa hai vị Bộ trưởng Quốc phòng trong chưa đầy một tuần.
Tướng Joseph Votel, chỉ huy quân Mỹ ở Trung Đông, cũng bất ngờ đến thủ đô Tel Aviv của Israel hôm 26.4, nói chuyện trực tiếp với Trung tướng Gadi Eizenkot, Tổng tư lệnh IDF.
Các quan chức Israelnói Iran nuôi dưỡng 80.000 quân ủy nhiệm và lực lượng này được Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) huấn luyện và trang bị, hoạt động trong Syria và đang vận chuyển vũ khí hạng nặng cùng phương tiện cho quân đội Syria.
Theo báo Haaretz ngày 17.4, Iran dọa trừng trị Israel, sau khi có tin một sĩ quan Israel giấu tên xác nhận Israel tấn công căn cứ không người lái (UAV) của Iran.
Ngày 9. 4,không quân Israel tung 2 chiếc tiêm kích F-15 vào cuộc phóng 8 tên lửa vào căn cứ không quân T-4 của Syria ở tỉnh Homs (miền Trung Syria), khiến ít nhất 7 lính Iran chết, gồm Đại tá Mehdi Dehghan là chỉ huy đơn vị UAV của Iran ở căn cứ này.
Hồi tháng 2, hệ thống phòng không Syria bắn rơi một chiếc F-16 của không quân Israel, không lâu sau vụ Israel bắn một UAVIran trong không phận Syria.
Trung Trực (theo Washington Times)