Thủ tướng: Vùng đất đẹp phải ưu tiên sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm

Sáng 9.5, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Điều phối vùng đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) chủ trì hội nghị lần thứ 3 của hội đồng.

3 cái thiếu và 5 hạn chế lớn

Thủ tướng đánh giá tăng trưởng GRDP của vùng năm 2023 đạt 6,28%, (cả nước đạt 5,05%), quy mô GRDP chiếm 30,4% GDP cả nước (sau vùng Đông Nam Bộ). GRDP quý 1 tăng 6,16%, cao hơn mức tăng GDP cả nước là 5,66%.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực (tỷ trọng nông-lâm nghiệp và thủy sản đạt 4,85%; công nghiệp-xây dựng đạt 41,4%, dịch vụ đạt 44,23%). Xây dựng nông thôn mới được đẩy mạnh; là vùng đầu tiên và duy nhất cả nước đến nay có 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Thu ngân sách nhà nước năm 2023 chiếm 38,6% tổng thu ngân sách nhà nước của cả nước và cao nhất trong 6 vùng kinh tế; trong 18 địa phương điều tiết về ngân sách trung ương có 8 địa phương thuộc vùng ĐBSH. Từ đầu năm đến ngày 7.5.2024, vùng chiếm 41,6% tổng thu cả nước.

Thu hút FDI năm 2023 đạt gần 17,4 tỉ USD, đứng đầu cả nước, trong đó 5/11 địa phương luôn thuộc nhóm 10 địa phương có tổng số vốn FDI dẫn đầu cả nước…

Tuy nhiên, quá trình phát triển của vùng ĐBSH còn đối mặt với một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức khi tiềm năng lớn nhưng cơ chế, chính sách còn hạn hẹp. Kinh tế - xã hội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí, vai trò của vùng, đặc biệt là về văn hóa.

"Vùng có 3 cái thiếu: Thiếu quỹ đất, thiếu cơ chế đột phá và thiếu nhân lực chất lượng cao trong ngành công nghiệp", Thủ tướng nhận định.

Cùng với đó, vùng có 5 hạn chế lớn: Hạn chế về tính liên kết, về cả liên kết trong hạ tầng giao thông; liên kết chuỗi sản xuất, cụm liên kết ngành trong các hành lang phát triển; liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và FDI; hạn chế trong bảo đảm an ninh nguồn nước và an ninh năng lượng; hạn chế về quy mô, năng lực quản lý, cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp; hạn chế trong ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; hạn chế trong quản lý đất đai, bảo vệ môi trường, phòng, chống biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, phát triển văn hóa - xã hội chưa đáp ứng nhu cầu; chưa phát huy được giá trị văn hóa đặc sắc của vùng. Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở một số địa bàn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp…

12 'từ khóa' trong phát triển vùng

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tình hình thời gian qua khẳng định Nghị quyết 30 của Bộ Chính trị là hoàn toàn đúng đắn, được tổ chức thực hiện nghiêm túc, quyết liệt và đạt kết quả cân đong đo đếm được, tạo niềm tin mới, động lực mới, khí thế phát triển mới.

Theo Thủ tướng, quy hoạch vùng ĐBSH thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xây dựng với tư duy mới, tầm nhìn mới, cách làm mới, niềm tin mới để tạo ra giá trị mới; tìm ra, thúc đẩy phát triển tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của vùng và phát hiện, chỉ rõ những mâu thuẫn, tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức để đưa ra giải pháp hóa giải, khắc phục.

Đáng chú ý, 7/20 dự án quan trọng của vùng đã được khởi công và đang hoàn thiện các thủ tục để khởi công tiếp 8 dự án theo đúng kế hoạch đề ra. Trong số đó, Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án đường bộ cao tốc Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình với việc tạo xung lực mới, không gian phát triển mới, kết nối các miền di sản của vùng.

Thủ tướng chỉ rõ 12 chữ mang tính chất "từ khóa" trong triển khai quy hoạch và phát triển, liên kết vùng thời gian tới: Truyền thống, liên kết, bứt phá, bao trùm, toàn diện, bền vững.

Phương châm, quan điểm xuyên suốt: Con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là nguồn lực, động lực phát triển.

Các yếu tố nền tảng là: Phát triển dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; thúc đẩy 3 đột phá chiến lược; tập trung phát triển các động lực mới là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức và liên kết vùng.

Ngoài ra, phải ứng phó, khắc phục các thách thức, hạn chế, bất cập, như già hóa dân số; khai thác hiệu quả tài nguyên văn hóa, tài nguyên con người; bảo vệ môi trường; khắc phục hạn chế về nhân lực chất lượng cao.

Vị trí đất đẹp phải sản xuất kinh doanh

Thủ tướng yêu cầu tổ chức thực hiện, hoạt động hiệu quả, thực chất, không hình thức, "nói thật, làm thật, hiệu quả thật". Vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, không nóng vội, quy hoạch có tính lâu dài, mang tính chiến lược nhưng thực hiện phân kỳ, căn cứ điều kiện, phù hợp nguồn lực, triển khai công việc có trọng tâm, trọng điểm.

“Đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là tăng thu, tiết kiệm chi, thúc đẩy hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng chiến lược, lấy vốn đầu tư công dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội”, Thủ tướng nêu.

Thủ tướng cũng lưu ý "không hy sinh an sinh xã hội, không hy sinh môi trường để đổi lấy tăng trưởng đơn thuần"; đẩy mạnh thông tin truyền thông để nhân dân hiểu, nắm rõ, ủng hộ, làm theo, giám sát việc thực hiện quy hoạch và thụ hưởng với tinh thần "dân biết - dân bàn - dân làm - dân kiểm tra - dân giám sát - dân thụ hưởng".

Thủ tướng gợi ý các địa phương xây dựng các cung triển lãm quy hoạch để nhà đầu tư, người dân, doanh nghiệp thuận tiện tìm hiểu và giám sát thực hiện quy hoạch…

"Những vùng đất, vị trí đẹp, có lợi thế phải ưu tiên dành cho sản xuất, kinh doanh, từ đó tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân", Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, càng trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức hiện nay, đội ngũ cán bộ, đảng viên càng phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, dành thời gian, công sức cho công việc chung, hành động quyết liệt, đam mê, nhiệt huyết vì sự phát triển chung, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, nhân dân.

Thủ tướng lấy ví dụ trong giải phóng mặt bằng cho các dự án, dù chỉ còn một hộ dân chưa đi thì bí thư, chủ tịch tỉnh cũng phải tới gặp gỡ, đối thoại trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân.