Tổng thống Mỹ đòi mỗi nước thành viên NATO chi 2% GDP cho quân sự

Tuy nhiên, nhiều nhà lãnh đạo nước thành viên NATO lại sốt ruột khi đối mặt với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đang đòi mỗi nước thành viên NATO chi 2% GDP cho quân sự.

Theo Reuters, hồi năm 2014, các lãnh đạo NATO ký cam kết mỗi nước sẽ tiến đến mục tiêu tăng chi 2% GDP cho quân sự từ năm 2024. Nay, tổng chi của châu Âu và Canada tăng gần 90 tỉ USD kể từ năm 2015.

Một nhà ngoại giao NATO nói: “Các đồng minh có thể chỉ trích việc Mỹ đòi hỏi chi tiền để Mỹ bảo vệ an ninh, nhưng nếu Trump dọa rút khỏi NATO thì sẽ rất khó khăn”.

NATO từng được lập năm 1949 để ngăn chặn mối đe dọa từ Liên Xôvà NATO hợp tác chặt chẽ với Mỹ, nước cam kết bảo vệ châu Âu bằng kho vũ khí quyước và vũ khí hạt nhân.

Từ khi Nga sáp nhập Crimenăm 2014, NATO càng đề phòng Nga, cử nhiều đơn vị quân đến 3 nước vùng biển Baltic (Latvia, Litva, Estonia) và Ba Lan để đề phòng Nga xâm chiếm.

Nhưng Tổng thống Mỹ cũng cho biết sẽ muốn bàn các vấn đề khác, gồm những chuyện không liên quan hoạt động NATO, ví dụ về quan hệ thương mại Mỹ-Âu.

Ông Trump đã áp các mức thuế tăng lên thép-nhôm EU xuất khẩuvà dọa tăng thuế lên xe hơi do châu Âu sản xuất.

Các cáo buộc Nga đang ráo riết tấn công mạng và hoạt động ngầm, nhằm gây bất ổn cho phương Tâyđã là lý do để NATO nỗ lực mở rộng số thành viên, cùng với việc Mỹ tăng chi phòng thủ ở châu Âu.

Hội nghị thượng đỉnh quytụ hơn 40 lãnh đạo chính phủ, gồm 29 đồng mih và đồng minh không phải thành viên (từ Phần Lan đến Afghanistan).

NATO cũng chuẩn bị mở rộng thêm nữa, mời Macedonia đàm phán và thách thức lời cảnh báo của Nga rằngNATO do Mỹ dẫn đầu chớ nên mở rộng sâu đến vùng Balkans.

Nhưng khi lên đường đến Brussels, ông Trump tuyên bốnhiều chính phủ thành viên NATO không chịu tăng chi quân sự, đổi lại được Mỹ “che chắn” bảo vệ: “NATO đối xử không công bằng với chúng tôi... Chúng tôi chi nhiều tiền hơn, họ chi ít hơn”.

Các nhà ngoại giao NATO nói bữa dạ tiệc tối 11.7 ở một bảo tàng Brussels, cùng những cuộc họp được chuẩn bị cẩn thận cũng khó thể khiến ông Trump mềm giọng.Họ dựa theo kinh nghiệm từ dạ tiệc đặc biệt mừng Tổng thống Mỹ hồi năm 2017. Lúc đó, ông Trump phớt lờ khung cảnh hoàng tráng, thẳng thừng cảnh cáo các đồng minh NATO rằng họ “nợ khủng” và phải tích cực hơn để ngăn chặn khủng bố.

Ở hội nghị thượng đỉnh 2018, không ai có thể biết chắc ông Trump sẽ nói gìvà các nhà ngoại giao cũng lo ngại các lãnh đạo châu Âu có thể phản ứng, khiến tình hình càng tệ hại hơn.

Nhưng không như các câu Twitter chỉ trích đồng minh, trước khi lên đường qua châu Âu, ông Trump nói dịu: “Chúng tôi sẽ làm việc và tất cả các nước sẽ hài lòng”.