“Đã đến lúc chúng ta không nên duy trì một lệnh cấm nào nữa. Tôi không muốn lệnh cấm này là nhân tố gây chia rẽ quan hệ giữa hai nước chúng ta, vì chúng ta đã nỗ lực xây dựng lòng tin, hợp tác trên lĩnh vực an ninh-quốc phòng” – Tổng thống Obama nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 23.5 với Chủ tịch nước Trần Đại Quang.
Quan hệ hai nước tiến triển rấttuyệt vời
Ngài Tổng thống Mỹ cho haysau hơn 20 năm bình thường hóa quan hệ, hai nước đạt được mối quan hệ tầm cao mới. Hiện nay cả haiđang thúc đẩy mối quan hệ gần gũi hơn.
“Tôi mang tới Việt Nam lời chào hữu nghị hợp tác của dân tộc. Mỹ đóng vai trò quan trọng trong khu vực để người dân được sống trong hòa bình. Với những gì chúng ta đã đi qua và đạt được, quan hệ giữa hai nước đạt được tiến triển rất tuyệt vời”- ông Obama nhấn mạnh.
Dẫn ra cụ thể hơn, Tổng thống Mỹ cho rằngMỹ sẽ tiếp tục quan tâm lâu dài ở cả Thái Bình Dương. Hai nước nhất trí nâng cao quan hệ hợp tác ở nhiều lĩnh vực. Hai nước ký hiệp định khung hòa bình, các tập đoàn lớn và các trường đại học được hiện diện tại Việt Nam và Mỹ đánh giá cao việc Việt Nam cấp thị thực 1năm và nhiều lần cho Mỹ.
Theo ông Obama, trong 1 thập niên vừa qua, quan hệ thương mại tăng gấp 10 lần, giúp xuất khẩu vào Việt Nam tăng 150%. Quỹ học bổng Fulbright đã thu hút hàng nghìn sinh viên Việt Nam học tập tại Mỹ, mỗi năm Việt Nam đón hàng chục nghìn du khách Mỹ.
“Chúng tôi rất mong muốn hợp tác với Việt Nam trên lĩnh vực quân sự, cùng nhau thúc đẩy hiệp định TPP. Bên cạnh đó, chúng ta cùng nhau với ứng phó với khủng bố, bệnh dịch. Hai nước nhất trí nâng cấp, thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa nhiều lĩnh vực” – ông Obama nói.
Bỏ cấm vận vũ khí nhằm thay đổi bản chất quan hệ giữahainước
Tại cuộc họp báo, Tổng thống Obama cho biết sẽ ủng hộ Việt Nam trong vấn đề Biển Đông dựa trên việc đề cao chuẩn mực và luật pháp quốc tế. Theo đó, Mỹ sẽ tiếp tục cử máy bay, tàu tới các khu vự được cho phép trong khuôn khổ luật pháp quốc tế, các tranh chấp phải giải quyết trên cở sở hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế.
“Quyết định bỏ lệnh cấm bán vũ khí, tôi xin nhấn mạnh nhằm mục đích thay đổi bản chất quan hệ hợp tác giữa hai nước, chúng ta sẽ bình thường hóa hoàn toàn quan hệ. Tất nhiên còn một số bất đồng như tiêu chuẩn lao động, cải cách trong TPP nhưng không liên quan đến lệnh cấm”, ông Obama nói.
Ông Obama cho biết quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí không phụ thuộc vào Trung Quốc hay bất kỳ yếu tố nào khác mà phụ thuộc vào mong muốn của Mỹ trong việc hoàn thành những điểm kết nối trong tiến trình bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.
“Đã đến lúc chúng ta không nên duy trì một lệnh cấm nào nữa. Dỡ bỏ lệnh cấm vận sẽ tạo thuận lợi cho Việt Nammua vũ khí từ Mỹvà đồng minh của chúng tôi. Tôi không muốn lệnh cấm này là nhân tố gây chia rẽ quan hệ giữa hai nước chúng ta, vì chúng ta đã nỗ lực xây dựng lòng tin, hợp tác trên lĩnh vực an ninh - quốc phòng” – ông Obama nhấn mạnh.
Về phía Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quangcho biếtViệt Nam và Mỹ sẽ tăng cường phối hợp trong các vấn đề khu vực và quốc tế, xuất phát từ việc chia sẻ quan tâm, lợi ích chung ngày càng lớn, trên tinh thần tôn trọng thể chế của nhau. Chủ tịch nước tin tưởng rằng mối quan hệ hợp tác Việt – Mỹ sẽ càng được tăng cường qua chuyến thăm này của ông Obama.
Về vấn đề nhân quyền, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biếtquan điểm nhất quán của nhà nước Việt Nam là luôn tôn trọng và bảo vệ quyền con người. Điều này được ghi rõ trong Hiến pháp 2013.
“Hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực kinh tế, quốc phòng - an ninh, trong đó có vấn đề bảo vệ quyền con người và công dân. ViệcViệt Nam đã được bầu vào Ủy ban Nhân quyền của Liên Hợp Quốc 2014 – 2016là minh chứng rõ ràng nhất” – Chủ tịch nước nói.
Theo Chủ tịch nước, giữa Việt Nam và Mỹcòn khác biệt một số vấn đề, trong đó có nhân quyền là điều dễ hiểu. Trên cơ sở tôn trọng và tinh thần hiểu biết lẫn nhau, hai nước mở rộng đối thoại để giảm thiểu khác biệt giữa hai nước”.
Cam kết thực hiện TPP
Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết TPP là thỏa thuận liên kết thương mại và kinh tế lớn, đóng góp cho sự phát triển kinh tế Việt Nam cũng như khu vực. Hiệp định này là nỗ lực chung của 12 nước thành viên, Việt Nam sẽ cam kết thực hiện hiệp định.
Chủ tịch nước nhìn nhận rằngđối với Việt Nam, TPP là một bước tiến mà Việt Nam tham gia để hội nhập với thế giới. Do đó, Việt Nam đang cố gắng để thu hẹp những khác biệt dựatrênsựhiểu biết và tôn trọng lẫn nhau. Việt Nam tích cực chuẩn bị phê chuẩn TPP và cam kết sẽ thực hiện các điều khoản trong hiệp định.
“Ngài Tổng thống Obama và tôi trao đổi biện pháp đưa quan hệ vào chiều sâu, nhấn mạnh lòng tin trong hợp tác phát triển đầu tư, kinh tế, thương mại. Hai bên khẳng định nỗ lực sớm thông qua Hiệp định TPP. Về các vấn đề khu vực và thế giới, hai bên nhất trí tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực và thế giới”, Chủ tịch nước cho biết.
Ông Obama cho biếtMỹ là nhà đầu tư lớn thứ 7 ở Việt Nam và sẽ sớm trở thành nhà đầu tư lớn nhất. Thương mại song phương có tiềm năng phát triển, đặc biệt là khi TPP đi vào hiệu lực.
Kết thúc cuộc họp báo, ông Obama nóirằng: “Tôi rất muốn thăm Việt Nam sớm hơn. Lý do tôi ở đây bởivì Việt Nam có vai trò quan trọng trong khu vực và thế giới. Hy vọng chúng ta tiếp tục thúc đẩy để thay đổi mối quan hệ này trở lên tốt đẹp hơn. Một lần nữa xin cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu của ngài Trần Đại Quang và nhân dân Việt Nam”.
Trí Lâm