Truy tố 33 bị can trong vụ khai thác trái phép mỏ than ở Thái Nguyên

Viện KSND tối cao vừa ra cáo trạng truy tố 33 bị can trong vụ “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, Mua bán trái phép vật liệu nổ, Sử dụng trái phép vật liệu nổ, Mua bán trái phép hóa đơn, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”… xảy ra tại mỏ than Minh Tiến (Thái Nguyên).

Khai thác trái phép hàng triệu tấn than

VKS xác định bị can Châu Thị Mỹ Linh (Tổng giám đốc Công ty Yên Phước) là người chủ mưu thực hiện các hành vi.

Cụ thể, bị can Mỹ Linh đã chỉ đạo Ngụy Quang Thuyên (Trợ lý Tổng giám đốc) khai thác, thỏa thuận, thống nhất, ký hợp đồng dịch vụ, chuyển nhượng trái pháp luật để Công ty Đông Bắc Hải Dương khai thác trái phép than tại mỏ than Minh Tiến, với tổng khối lượng hơn 3 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm, gấp 23,4 lần tổng sản lượng được cấp phép của thời hạn 18 năm.

Ngoài ra, Mỹ Linh còn chỉ đạo nhân viên hợp thức hồ sơ, tài liệu, hóa đơn, chứng từ với các cơ quan chức năng để che giấu hành vi khai thác than trái phép cùng khoáng sản đi kèm…

Trong vụ án này có 2 anh em song sinh Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang cùng bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Hai anh em này bị Viện KSND tối cao xác định là người tích cực trong việc tham gia góp vốn, có vai trò chủ mưu trong việc bàn bạc, thống nhất việc khai thác trái phép hơn 3 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm, vượt quá tổng sản lượng được cấp phép.

Anh em song sinh Hữu Giang và Hữu Thanh là thành viên góp vốn của Công ty Đông Bắc Hải Dương từ khi thành lập đến năm 2020. Từ năm 2020, hai người này chỉ đạo chung.

Theo cáo trạng, lợi dụng việc Công ty Yên Phước được cấp phép khai thác khoáng sản tại mỏ than Minh Tiến, Công ty Đông Bắc Hải Dương đã “bắt tay” với Châu Thị Mỹ Linh (Tổng giám đốc Công ty Yên Phước) để đưa công nhân, máy móc vào khai thác trái phép than, khoáng sản. Thông qua việc khai thác trái phép khoáng sản, các bị can tại Công ty Đông Bắc Hải Dương đã thu lợi bất chính hơn 213 tỉ đồng.

Ngoài ra, 2 bị can này còn mua 395 hóa đơn giá trị gia tăng của nhóm các Công ty tại Hải Phòng, Nam Định để hợp thức hóa đơn đầu vào cho số lượng than khai thác trái phép, than không có nguồn gốc.

Cựu lãnh đạo Sở TN-MT thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng

Trong vụ án này, loạt cựu lãnh đạo, cán bộ Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Theo đánh giá của VKS, để xảy ra việc khai thác trái phép than tại mỏ than Minh Tiến của Công ty Yên Phước trong thời gian dài với số lượng rất lớn, gây thất thoát về tài nguyên, khoáng sản của Nhà nước thì có trách nhiệm của các cá nhân tại Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên.

Cụ thể, bị can Nguyễn Thế Giang là Phó giám đốc Sở TN-MT, trực tiếp phụ trách đoàn công tác về khoáng sản và môi trường. Giang là Trưởng đoàn kiểm tra đột xuất việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và khoáng sản tại Công ty Yên Phước nhưng không trực tiếp tham gia Đoàn kiểm tra.

Bị can Giang ký văn bản gửi Công ty Yên Phước chỉ ghi nội dung kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, không ghi nội dung kiểm tra về khoáng sản; không chỉ đạo, phân công cụ thể nhiệm vụ cho các thành viên trong đoàn.

Quá trình kiểm tra, Nguyễn Thế Giang chỉ căn cứ vào báo cáo của Công ty Yên Phước xác định công ty khai thác 5.000 tấn than, để đưa vào kết luận kiểm tra, không chỉ đạo Đoàn kiểm tra đo đạc, giám định sản lượng than thực tế và yêu cầu phía công ty cung cấp sổ sách, chứng từ để xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế.

Kết quả điều tra đã phát hiện Công ty Yên Phước có 3 vi phạm, gồm thất lạc mốc giới II; chưa cung cấp được bản đồ mặt cắt hiện trạng từ khi đi vào hoạt động cho tới thời điểm kiểm tra; chưa cung cấp đầy đủ văn bản, tài liệu, sổ sách để xác định sản lượng khoáng sản khai thác trên thực tế, thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản.

Theo quy định tại Điều 39, Khoản 3 Điều 50 Nghị định 33/2017/NĐ-CP ngày 3.4.2017 của Chính phủ thì các vi phạm này phải bị phạt tiền từ 90,5 triệu đồng đến 151 triệu đồng nhưng Nguyễn Thế Giang đã không đưa vào kết luận kiểm tra.

Ngoài các hành vi nêu trên, theo cáo trạng, với vai trò là Phó giám đốc Sở, trực tiếp phụ trách công tác quản lý về khoáng sản và môi trường, Nguyễn Thế Giang không đôn đốc Phòng Khoáng sản thực hiện kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về lĩnh vực khoáng sản để làm tốt chức năng quản lý nhà nước về khoáng sản. Từ đó, không phát hiện được Công ty Yên Phước đã khai thác than không đúng với nội dung giấy phép.

Ngoài ra, nhiều cựu lãnh đạo, cán bộ sở này, gồm Nguyễn Thanh Tuấn (Giám đốc), Cao Sỹ Linh (chuyên viên Phòng Khoáng sản); Lại Trung Hiếu (Phó chánh Thanh tra) cũng bị xác định đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, kiểm tra, xử lý các vấn đề vi phạm tại đây.