Tư duy quân sự về biến đổi khí hậu

Tư duy quân sự về biến đổi khí hậu cũng phát triển khi nhận thức về mối đe dọa này ngày càng được nâng cao. Trước đây giới phân tích an ninh chỉ tập trung vào mối quan hệ giữa các quốc gia, nhưng nay Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc công nhận biến đổi khí hậu là “mối đe dọa nhân lên” làm trầm trọng thêm nhiều vấn đề xã hội và môi trường toàn cầu, khu vực, quốc gia.

Thiết kế trang thiết bị quân sự cũng cần đổi mới theo tư duy mới. Quân đội đối mặt với áp lực giảm phát thải carbon và hướng tới sử dụng nhiên liệu sạch, sắm sửa trang thiết bị - gồm cả phương tiện - thích ứng với điều kiện khí hậu đã biến đổi.

Theo trang Army Technology, có hai phương diện mà phương tiện quân sự có thể thay đổi để thích ứng với biến đổi khí hậu.

Khả năng chống chịu thời tiết

Điều kiện thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến hiệu suất trang thiết bị là điều chẳng có gì mới. Cuộc chiến tại Afghanistan cho thấy rõ nhiều khí tài quân sự - từ máy bay trực thăng cho đến phương tiện quân sự các loại - rất vất vả khi chống chọi với cái nắng gay gắt.

Ngày càng nhiều quốc gia công nhận rằng trong bối cảnh biến đổi khí hậu, lực lượng vũ trang cần lập kế hoạch về một thế giới có khí hậu khắc nghiệt và nhiệt độ cao trở nên phổ biến. Một báo cáo gần đây của tổ chức nghiên cứu RAND Corp (được Bộ Quốc phòng Anh ủy quyền thực hiện) nhấn mạnh đến sự cần thiết phải sở hữu trang thiết bị chống chịu được thời tiết để ứng phó mối đe dọa từ biến đổi khí hậu.

Báo cáo lưu ý rằng, quân nhân cùng trang thiết bị sẽ phải hoạt động trong điều kiện khí hậu “suy thoái” thường xuyên hơn. Môi trường tác chiến với khí hậu biến đổi làm tăng nhu cầu về trang thiết bị bền bỉ hay được thiết kế hoạt động hiệu quả dưới điều kiện cực đoan. RAND Corp đề xuất đưa tính năng chống chịu được thời tiết vào thiết kế khí tài tương lai.

Thiết kế phương tiện chống chịu được thời tiết nhận được ủng hộ không chỉ đơn giản để thích ứng với biến đổi khí hậu, mà còn để tận dụng cơ hội chiến lược mới. Chẳng hạn nhiệt độ tăng khiến Bắc cực dễ tiếp cận hơn – biến nơi này thành khu vực trọng tâm chiến lược.

Nhu cầu về phương tiện chống chịu được thời tiết - ví dụ như xe chạy mọi địa hình thời tiết lạnh Oshkosh (CATV) - chắc chắn sẽ tăng. Linh kiện sử dụng cho phương tiện loại này cần được thử nghiệm rộng rãi hơn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao.

Tính đa nhiệm

Hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng nhiều sẽ khiến quân đội phải tham gia nỗ lực ứng phó thường xuyên hơn với thảm họa môi trường. Giới hoạch định chính sách ngày nay xem thời tiết cực đoan là mối đe dọa đến an ninh, vì vậy hỗ trợ quân sự trở thành một phần của hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa.

Ví dụ, để đối phó bão Hải Yến (Haiyan) năm 2013 - một trong những cơn bão nhiệt đới mạnh nhất từng được ghi nhận, Anh triển khai nhiều tàu hải quân, 11 máy bay cùng tổng cộng 18 phương tiện quân sự khác nhau.

Ngày nay, không chỉ khu vực nhiệt đới cần đối phó thời tiết khắc nghiệt. Tháng 7.2021, lũ lụt ở châu Âu khiến 243 người thiệt mạng và hơn 200.000 ngôi nhà mất điện. Giới khoa học nhất trí rằng hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến biến đổi khí hậu, vì vậy giới hoạch định quân sự đều đang chuẩn bị tham gia ứng phó lũ lụt nhiều hơn. RAND Corp trong báo cáo nêu ở phần trên xác định lũ lụt là một trong những mối đe dọa lớn mà Anh phải đối mặt trong vài năm tới.

Tại Mỹ, chương trình 1033 của Lầu Năm Góc tạo điều kiện mua sắm phương tiện quân sự ứng phó trường hợp khẩn cấp liên quan đến thiên tai như bão, bão tuyết, lũ lụt. Quốc hội Mỹ gần đây chỉ thị Lầu Năm Góc đặt mức ưu tiên cao nhất cho trang thiết bị và yêu cầu chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp.

Với đủ loại thiên tai mà phương Tây gặp phải, phương tiện đa nhiệm trở nên quý giá. Trong tương lai, phục vụ được nhiều nhiệm vụ sẽ là yếu tố quan trọng ngay ở khâu thiết kế phương tiện quân sự ban đầu.