Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, xuất khẩu tôm sang Mỹ năm 2016 dự kiến sẽ khởi sắc nhờ những tín hiệu tích cực từ kết quả rà soát hành chính lần thứ 9 (POR9) thuế chống bán phá giá tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam và việc kết thúc đàm phán Hiệp định TPP.
Theo VASEP, ngày 7.9.2015, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết quả cuối cùng rà soát hành chính lần thứ 9 (POR9) thuế chống bán phá giá tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam giai đoạn từ 1.2.2013 đến 31.1.2014.
Cụ thể, mức thuế trung bình 0,91% đã giảm so với kết quả sơ bộ 0,93% công bố hồi tháng 3.2015 và giảm mạnh so với mức thuế 6,37% của kỳ xem xét lần trước POR8. Đây là một tín hiệu đáng mừng với xuất khẩu tôm của Việt Nam. Mức thuế POR9 giảm mạnh so với POR8 phần nào giúp tháo gỡ gánh nặng về thuế xuất khẩu cho các doanh nghiệp xuất khẩu tôm tại Việt Nam. Do đó, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ năm 2016 dự kiến sẽ khởi sắc.
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, kể từ tháng 7 đến tháng 10.2015, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ tăng đều so với các tháng trước đó do Mỹ tăng nhu cầu nhập khẩu tôm phục vụ các lễ hội cuối năm. Đặc biệt, xuất khẩu trong tháng 10 đạt giá trị cao nhất trong năm với trên 85 triệu USD, chỉ giảm 4,3% so với cùng kỳ năm 2014.
Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu tôm số một của Việt Nam, tuy nhiên trong cơ cấu thị trường nhập khẩu tôm của Việt Nam năm 2015, tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường này đã giảm so với năm 2014.
VASEP cho rằng nguyên nhân khiến xuất khẩu tôm sang Mỹ năm 2015 giảm là do giá xuất khẩu giảm, nhu cầu yếu và bị cạnh tranh mạnh từ các nguồn cung đối thủ.
Tính tới tháng 11.2015, Mỹ nhập khẩu tổng cộng 531.444 tấn tôm từ các nước, trị giá gần 5 tỉ USD, tăng 2% về khối lượng nhưng giảm 19% về giá trị. Tính tới tháng 10.2015, giá trung bình nhập khẩu tôm vào Mỹ giảm 20,6% so với cùng kỳ năm 2014 từ 11,82 USD xuống 9,39 USD/kg.
Không những vậy, giá thành sản xuất tôm cao đang là nguyên nhân chính dẫn tới giá xuất khẩu tôm của Việt Nam cao hơn khoảng 20% so với mặt bằng chung trên thị trường Mỹ.
Đồng nội tệ của các đối thủ cạnh tranh với Việt Nam như Ấn Độ, Indonesia, Ecuador, Trung Quốc… phá giá mạnh 15- 30%, trong khi VND chỉ giảm giá nhẹ. Việc này cũng được đánh giá là những nguyên nhân chính khiến tôm Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ khó cạnh tranh với các quốc gia nói trên.
Phan Diệu
