Báo Aashi Shimbun ngày 2.9 dẫn các nguồn tin từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC) rằng có 2 Thượng tướng Trung Quốc bị điều tra vì có 'tài sản bất minh', dù các chi tiết không được tiết lộ.
2 vị tướng Trung Quốc bị điều tra vì ‘vi phạm kỷ luật’, một thuật ngữ để chỉ tham nhũng, gồm Thượng tướng Phòng Phong Huy, Tổng tham mưu trưởng Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA).
Một nguồn tin nói ông bị cô lập trong một căn cứ quân sự ở Bắc Kinh. Và theo các nguồn tin của báo Nhật, Thượng tướng còn lại bị điều tra là Trương Dương, Chủ nhiệm Tổng bộ chính trị PLA.
Đô đốc Ngô Thắng Lợi, cựu tư lệnh hải quân, cũng bị điều tra.
Theo trang Nikkei Asian Review ngày 2.9, hai tướng Phòng và Trương đã bị bắt hồi cuối tháng 8. Các ông Phòng, Trương và Ngô thuộc nhóm 11 ủy viên Quân ủy trung ương, với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình làm Chủ tịch Quân ủy trung ương.
Theo hai trang báo Nhật Asahi Shimbun và Nikkei Asian Review, khả năng 3 vị tướng cùng 2 người khác bị mất chức là kết quả cuộc điều tra, vào lúc ông Tập muốn củng cố quyền lực với quân đội, trước thềm Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 19 sẽ tổ chức vào tháng 10 tới.
Các trang báo nhấn mạnh: các nguồn tin nói rất bất thường thì ba vị tướng cấp cao đều bị điều tra cùng lúc. Và nếu họ mất chức, sẽ là đợt xử lý kỷ luật đầu tiên đối với các ủy viên quân ủy thời ông Tập. Vì cả 3 vị tướng đều là lãnh đạo các đơn vị thuộc PLA, xem ra đang có những diễn biến rất bất thường, nhất là khi họ bị kỷ luật.
Ông Tập từ lâu tiến hành chiến dịch chống tham nhũng ‘đả hổ diệt ruồi’, và năm 2015, phó chủ tịch Quân ủy trung ương Quách Bá Hùng bị mất chức, bị buộc tội nhận hối lộ, đến năm 2016 thì bị tuyên án tù chung thân.
Tướng Từ Tài Hậu cũng là một phó chủ tịch Quân ủy trung ương, cũng bị mất chức, bị điều tra tham nhũng, nhưng Từ qua đời vì bệnh ung thư năm 2015.
Vẫn theo Asahi Shimbun, hai tướng Phòng và Trương đều có quan hệ thân thiết với Quách và Từ, những người được cho là người của cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân.
Tờ báo cũng khẳng định việc điều tra cùng lúc 3 tướng cấp cao có thể khiến quân đội bất mãn. Tướng Phòng từng là chỉ huy quân khu Bắc Kinh, trước khi được đưa vào Quân ủy trung ương hồi năm 2012.
Hồi tháng 4.2017, tướng Phòng tháp tùng ông Tập đi Mỹ và gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump. Đến tháng 6, ông thay mặt PLA dự cuộc họp khuyến khích đối thoại giữa các quan chức Trung-Mỹ phụ trách ngoại giao và an ninh quốc gia.
Tướng Phòng, 66 tuổi, được cho là một chuyên gia về chiến lược quân sự và an ninh mạng. Một số người cho rằng ông có thể trở thành phó chủ tịch Quân ủy trung ương.
Tuy nhiên, những tin đồn bắt đầu nổi lên từ ngày 26.8: tướng Phòng có thể bị rắc rối, khi ông không dự một cuộc họp giữa các sĩ quan quân đội cấp cao Trung Quốc và Pakistan. Người thay mặt ông làm Tổng tham mưu trưởng PLA ở cuộc gặp này là Tướng Lý Tác Thành, 63 tuổi, trước đó là Tư lệnh lục quân.
Điều này có nghĩa chức phó chủ tịch Quân ủy trung ương của tướng Phòng có thể thuộc về tướng Lý, dù vị tân tổng tham mưu trưởng không thuộc Quân ủy trung ương.
Ông Tập Cận Bình phong tướng Lý làm tân tổng tham mưu trưởng PLA
Theo Nikkei Asian Review, các nguồn tin trong PLA cho biết đang có các cuộc họp để nâng số phó chủ tịch Quân ủy trung ương từ 2 lên 4 người, nhằm giảm quyền lực của hai vị phó và trao thêm quyền cho ông Tập.
Tướng Hứa Kỳ Lượng, được cho là sẽ tiếp tục làm phó chủ tịch Quân ủy trung ương. Người phó thứ hai là tướng Phạm Trường Long (người thân cận của cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, tiền nhiệm của ông Tập) thì về hưu.
Dự kiến người thay chỗ của tướng Phạm là tướng Trương Hựu Hiệp, Chủ nhiệm tổng bộ trang bị PLA. Cha của tướng Trương từng cùng một đơn vị quân với cha của ông Tập.
Tướng Ngụy Phượng Hòa, tư lệnh pháo binh số 2 được cho là ứng cử viên sáng giá nhất của một trong 2 chức phó chủ tịch Quân ủy trung ương mới. Ông Ngụy được phong tướng sau khi ông Tập làm Tổng bí thư CPC và Chủ tịch quân ủy trung ương hồi tháng 11.2012.
Chức phó chủ tịch thứ hai được đồn thổi là sẽ thuộc về tướng Lý, tân Tổng tham mưu trưởng PLA. Ông Lý còn được xem là một trong những người trung thành với ông Tập.
Một thông tin khác của PLA cũng nói với Nikkei Asian Review: rất có thể chức phó chủ tịch Quân ủy trung ương sẽ chỉ có 3 người, thay vì 4 người.
Việc chọn người mới sẽ sớm được tổ chức, trước kỳ họp của Ban chấp hành trung ương CPC vào ngày 11.10 tới, một tuần trước khi diễn ra Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 19.
Bảo Vĩnh (theo Asahi Shimbun)