Vi khuẩn lam được tìm thấy trong nước được cho là nguyên nhân gây ra cái chết của 330 con voi ở Botswana, quốc gia nằm kín trong lục địa tại Nam Phi.

330 con voi chết thảm vì vi khuẩn lam trong nước

21/09/2020, 21:03

Vi khuẩn lam được tìm thấy trong nước được cho là nguyên nhân gây ra cái chết của 330 con voi ở Botswana, quốc gia nằm kín trong lục địa tại Nam Phi.

Một con voi chết ở đồng bằng Okavango, Botswana

Theo trang Sky News, các nhà khoa học lo ngại các chất độc được tạo ra bởi các sinh vật nhỏ bé trong nước và đất có thể xảy ra thường xuyên hơn do biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt độ. Tuy nhiên, họ thừa nhận vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp vì những động vật khác ở cùng khu vực với voi dường như không hề hấn gì.

Vào tháng 7.2020, có thông tin cho biết 281 con voi đã chết một cách bí ẩn ở đồng bằng Okavango, Botswana, nhưng con số hiện đã tăng lên 330.

Điều này diễn ra khi các cuộc điều tra về cái chết của 25 con voi ở Zimbabwe vẫn tiếp tục. Chúng cũng được cho đã chết vì nhiễm vi khuẩn.

Nhân viên thú y Mmadi Reuben, thuộc Sở Động vật hoang dã và Công viên Quốc gia Botswana, cho biết: "Các cuộc thử nghiệm mới nhất của chúng tôi đã phát hiện ra độc tố thần kinh của vi khuẩn lam là nguyên nhân gây ra cái chết. Đây là những vi khuẩn có trong nước. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp như tại sao chỉ có voi và tại sao chỉ có khu vực đó? Chúng tôi có một số giả thuyết đang điều tra".

330 con voi đã chết ở Botswana vì vi khẩn lam - ảnh: Reuters

Một số vi khuẩn lam nở hoa là chất độc tự nhiên mạnh nhất được biết đến trong tự nhiên (cyanotoxin), gây ra những nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng cho con người và động vật.

Các nhà khoa học ngày càng lo ngại về tác động tiềm tàng của chúng khi biến đổi khí hậu dẫn đến nhiệt độ nước ấm hơn và cho phép hầu hết các vi khuẩn lam hình thành.

Patricia Glibert, Giáo sư tại Trung tâm Khoa học Môi trường của Đại học Maryland từng nghiên cứu về vi khuẩn lam, cho biết: “Chỉ cần có điều kiện thích hợp, đúng lúc, đúng chỗ thì những loài này sẽ sinh sôi nảy nở. Những điều kiện này xảy ra với nhau thường xuyên hơn, ở nhiều nơi hơn, vì vậy chúng ta đang thấy nhiều hơn những bông hoa độc hại này trên khắp thế giới".

Tại nước láng giềng Botswana là Zimbabwe, xác của khoảng 25 con voi được tìm thấy gần các nguồn nước.

Các con con vẫn còn ngà, nên loại trừ nạn săn trộm và cố ý đầu độc. Người ta tin rằng những con voi có thể đã ăn phải vi khuẩn lam trong khi tìm kiếm thức ăn.

Số lượng voi của châu Phi đang giảm do nạn săn trộm. Song, Botswana chứng kiến ​​số lượng voi tăng lên khoảng 130.000 con.

Vi khuẩn lam là gì và nguy hiểm thế nào?

Có tên khoa học cyanobacteria, vi khuẩn lam là những sinh vật đơn bào, có kích thước rất nhỏ thường được tìm thấy trong tất cả mọi nguồn nước từ thiên nhiên. Điều này cũng có nghĩa là chúng tồn tại trong cả môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn.

Vi khuẩn lam sử dụng chính ánh sáng mặt trời để thúc đẩy quá trình dinh dưỡng. Trong môi trường ấm và giàu dưỡng chất (có nhiều nito và photpho), loại vi khuẩn này có thể nhân lên nhanh chóng. Khi nhân lên với lượng đủ lớn, chúng tạo ra những đám tảo lớn màu xanh trên bề mặt nước.

Thông thường, dinh dưỡng trong nước để khuẩn lam phát triển đến từ:

- Dòng chảy có chứa phân bón.

- Dòng chảy từ các bể tự hoại bị tràn hay rò rỉ.

Khi hội tụ đủ các điều kiện cần thiết, loại vi khuẩn này nhân lên với tốc độ rất nhanh. Do đó, thời gian cuối hạ và đầu thu là lúc các đám vi khuẩn lớn xuất hiện nhiều nhất trong nước.

Không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy sự sinh sôi của khuẩn lam. Nguyên nhân là bởi bên cạnh việc nhân lên và nổi trên mặt nước, các đám vi khuẩn này có thể chìm sâu trong lòng nước. Bên cạnh các hình ảnh điển hình thường thấy, chúng có thể tồn tại dưới hình dạng giống như bọt, bã hay các thảm rộng.

Các đám vi khuẩn lam không phải lúc nào cũng có màu đặc trưng mà có thể mang màu xanh lam, xanh lá cây tươi, nâu, hoặc đỏ. Trong nhiều trường hợp, các đám vi khuẩn này trông giống sơn nổi trên mặt nước. Khi vi khuẩn chết đi, nước thường có mùi khó chịu, tương tự với mùi cây mục rữa trong nước.

Một số loại khuẩn lam gây ra nhiều nguy hại cho môi trường, động vật và con người. Khi sinh sôi và tạo thành các đám vi khuẩn lớn, chúng gây hại qua các cách thức:

- Ngăn chặn ánh sáng mặt trời đến với những sinh vật khác trong nước.

- Lấy mất oxy và chất dinh dưỡng trong nước của các sinh vật khác.

- Tạo ra một loại độc tố có tên cyanotoxin. Cyanotoxin là một trong số các loại độc tố mạnh nhất trong tự nhiên từng được biết tới. Độc tố này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của con người, vật nuôi và các loài động vật khác.

Bạn không thể dựa vào mắt thường để nhận biết một đám tảo hình thành do khuẩn lam là có độc hay không.

Con người và động vật có thể tiếp xúc với khuẩn lam cũng như độc tố cyanotoxin qua đường:

- Uống phải nước đến từ hồ hoặc bể chứa có khuẩn lam sinh sôi.

- Bơi lội hoặc có các hoạt động giải trí khác trong vùng nước mà khuẩn lam sinh sôi.

Bạn cần thực hiện một số biện pháp để bảo vệ bản thân, gia đình và thú nuôi khỏi độc tố của khuẩn lam:

- Không bơi lội hoặc vui chơi trong khu vực nước bị đổi màu, hoặc nước có chứa các đám bọt, bã hay thảm tảo trên mặt nước.

- Không cho phép trẻ em hay thú nuôi bơi lội hoặc uống nước từ vùng nước có bọt.

- Nếu bạn tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam (chủ động bơi hoặc vô tình tiếp xúc), cần tắm với nước sạch ngay sau đó.

- Nếu thú nuôi tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam, tuyệt đối không cho phép thú nuôi liếm lông. Hãy tắm cho thú nuôi bằng nước sạch ngay càng sớm càng tốt.

- Nếu nước uống có mùi lạ (giống mùi mốc), cần báo ngay cho đơn vị cấp nước.

Bản thân bạn có thể tham gia vào việc kìm hãm sự phát triển của loại vi khuẩn này trong nước. Đặc biệt, nếu gần nhà có ao hồ tự nhiên, bạn hãy chú ý chủ động thực hiện các biện pháp sau:

- Hạn chế sử dụng phân bón trong vườn để ngăn dòng chảy chứa phân bón vào ao hồ. Nhờ đó, khuẩn lam sẽ không có dinh dưỡng để phát triển.

- Kiểm tra và bảo trì hệ thống tự hoại thường xuyên/

- Duy trì thảm thực vật xung quanh bờ ao, hồ để chúng lọc sạch các dòng chảy từ bên ngoài.

Nhân Hoàng

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật Một thế giới
Điểm mới của lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 7
1 giờ trước Văn hóa
Ngày 22.11, Ban tổ chức Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 7 tổ chức họp báo thông tin về lễ trao giải sẽ diễn ra vào ngày 29.11 tại Nhà hát lớn Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
Mới nhất
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
330 con voi chết thảm vì vi khuẩn lam trong nước