5 người ăn pate Minh Chay đang thở máy tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Vi khuẩn Clostridium botulinum trong pate Minh Chay có thể gây tử vong: Cách tránh lây nhiễm

9 người nhập viện vì ăn pate Minh Chay, Bộ Y tế ra thông báo khẩn

Ngày 30.8, Bệnh viện Chợ Rẫy cho hay đang điều trị 5 bệnh nhân nguy kịch trong tình trạng sụp mi mắt, liệt cơ, suy hô hấp sau khi ăn pate chay đóng hộp. Trong đó, hai vợ chồng bệnh nhân H.M.C. và N.Đ.H.O. (cùng 36 tuổi, ngụ TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) được chuyển bệnh viện trong tình trạng sụp mi mắt hoàn toàn, nói khó, nuốt khó, yếu tứ chi, sức cơ từ 2-4/5, khó thở tăng dần. Đến ngày 27.7, cả hai vợ chồng bệnh nhân này bị suy hô hấp phải đặt nội khí quản, thở máy. Các bác sĩ chẩn đoán theo dõi ngộ độc botulinum nghi do ăn pate chay đóng hộp bị nhiễm khuẩn.

Riêng 3 bệnh nhân còn lại gồm N.T.T. (20 tuổi, ngụ ở Đồng Nai), N.T.N.T. (24 tuổi, ngụ ở Bà Rịa – Vũng Tàu) và T. T. G.(26 tuổi, ngụ ở Đồng Nai) được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy lần lượt vào các ngày 27, 29 và 30.7.2020. Cả ba đều bị sụp mi hoàn toàn, mờ mắt, suy hô hấp, sức cơ tứ chi 2-3/5.

BS.CK2 Nguyễn Tri Thức – Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết kết quả xét nghiệm máu các bệnh nhân trên đều bình thường, nhưng đo điện cơ thì phát hiện cả 5 bệnh nhân trên đều bị tổn thương sợi trục các dây thần kinh vận động.

Tại đây, các bác sĩ tiến hành cho bệnh nhân thở máy, thay huyết tương (5 lần, cách nhật); vitamin nhóm B, dinh dưỡng, vật lý trị liệu…

"Sau một thời gian điều trị, đến thời điểm này cả 5 bệnh nhân trên vẫn còn thở máy, nhưng có 4 bệnh nhân đang tập cai thở ngắt quảng và có những cải thiện khá về sụp mi, mờ mắt, yếu liệt chi… Trong khi đó, N.T.T. vẫn còn phụ thuộc hoàn toàn vào máy thở, chưa cải thiện về sụp mi, mờ mắt, yếu liệt chi”, bác sĩ Thức cho hay.

Theo điều tra bệnh sử, vào trưa 19.7, hai vợ chồng H.M.C. và N.Đ.H.O. cùng ăn pate Minh Chay, đến khoảng 9 giờ ngày 20.7, người chồng là anh H.M.C. đột ngột buồn nôn, nôn ói, chóng mặt, mờ mắt, nuốt khó, sụp mi mắt, không sốt. Bệnh nhân C. được chuyển đến điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa nhưng sau 4 ngày điều trị, tình trạng bệnh nặng hơn, xuất hiện nói đớ và khó thở nên chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy. Người vợ là chị N.Đ.H.O. khởi phát buồn nôn, nôn ói và mệt mỏi vào ngày 21.7, đến ngày 24.7 xuất hiện thêm các triệu chứng mờ mắt, sụp mi mắt, nuốt khó, nói khó nên chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy.

Còn lại 3 bệnh nhân N.T.T, N.T.N.T. và T.T.G. cùng nhau ăn pate Minh Chay vào ngày 24.7. Đến ngày 25.7, N.T.T. đột ngột nôn ói, đau thượng vị, không sốt và chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai vào 27.7. Bệnh nhân T.T.G. nôn ói, mệt mỏi vào ngày 26.7 và 28.7 chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai. Bệnh nhân N.T.N.T. nôn ói, đau họng, nói khó, sốt vào ngày 26.7 và 27.7 được chuyển đến nhập viện tại Bệnh viện Đa khoa Bà Rịa.

Sau đó, Viện vệ sinh dịch tễ TP.HCM đã cấy mẫu pate chay (2 hộp pate Minh Chay các bệnh nhân đang ăn dỡ) thì phát hiện có vi khuẩn Clostridium botulinum.

Theo các chuyên của Khoa bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, Clostridium botulinum là một chất độc tác động lên các dây thần kinh và được vi khuẩn này sản sinh da trong quá trình phát triển (nhân đôi hay sinh bào tử).

Clostridium botulinum là một loại vi khuẩn yếm khí (sống trong môi trường không có không khọa, có khả năng tự tạo ra bào tử (hiểu nom na là vi khuẩn tự đóng kén để tồn tại trong môi trường có không khí) nằm lẫn trong đất cát. Khi có điều kiện thuận lợi là môi trường yếm khí, thường gặp nhất là những thức ăn bị nhiễm vi khuẩn được đóng hộp thì các bào tử này sẽ tái hoạt động trở lại, sinh sản, phát triển và tạo ra Clostridium botulinum.

Trung bình từ 12 đến 36 giờ (có thể vài ngày) sau khi ăn phải các loại thức ăn bị nhiễm này, người hay động vật sẽ bị ngộ độc botulinum dẫn tới các triệu chứng: đau bụng, đau cơ, mệt mỏi, nhìn mờ hay nhìn đôi, khô miệng, nói khó, nuốt khó, sụp mi mắt, yếu cơ toàn thân và sau cùng là khó thở, không thở được do liệt các cơ hô hấp, nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Các triệu chứng trên xuất hiện chậm hay nhanh tùy thuộc vào lượng botulinum ăn phải. Dù được điều trị tích cực thì tình trạng liệt vẫn kéo dài vài tháng, thậm chí có thể liệt không hồi phục, qua đó cho thấy ngộ độc botulinum là bệnh cảnh vô cùng nguy hiểm.

Ngoài xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống, bào tử vi khuẩn Clostridium botulinum còn có thể xâm nhập qua các vết thương ngoài da không được giữ sạch. Khi vết thương liền miệng tạo ra môi trường yếm khí thì các bào tử có thể tái hoạt sản sinh ra chất độc botulinum dẫn tới ngộ độc. Khác với người lớn, trong đường ruột của trẻ em và nhũ nhi, bào tử vi khuẩn này cũng có thể phát triển (do ăn phải thức ăn bị nhiễm bào tử không đóng hộp) dẫn tới ngộ độc.

“Người dân sử dụng thực phẩm phải bảo quản an toàn vệ sinh, ăn những loại thức ăn đã được nấu chín, tránh ăn những thức ăn đóng hộp làm bằng tay không có công nghệ tiệt trùng. Rửa sạch các vết thương ngoài da sau khi bị thương, bôi các loại dung dịch sát khuẩn lên vết thương và yêu cầu chăm sóc y tế trong quá trình điều trị sau đó”, các chuyên gia khuyến cáo.

Hồ Quang