Sáng ngày 7.9 tại Vientiane (Lào), ASEAN và Trung Quốc đã đạt được hai thỏa thuận quan trọng: Áp dụng Bộ quy tắc về những chạm trán ngoài ý muốn (CUES) trên Biển Đông và các hướng dẫn thiết lập đường dây nóng giữa quan chức ngoại giao các nước.
Trong khuôn khổ hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 28-29và các hội nghị cấp caoliên quan tại thủ đô Vientiane (Lào),hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 19 đãdiễn ra sáng ngày7.9.
Các nhàlãnh đạo 10 nước ASEAN và Trung Quốc đã đạt được hai thỏa thuận liên quan đến vấn đề Biển Đông.
Thỏa thuận đầu tiên là “Tuyên bố chung về áp dụngBộ quy tắcvề những chạm trán ngoài ý muốn (CUES) trên Biển Đông".Với thỏa thuận này, các nước ASEAN và Trung Quốc sẽ quản lý tốt hơn các rủi ro về đụng độ không báo trước trên biển.
CUES được 21 quốc gia thành viên Diễn đàn Hải quân Tây Thái Bình Dương (WPNS) ký kết vào tháng 4.2014 tại Thanh Đảo (Trung Quốc), trong đó có Trung Quốc và 8 nước ASEAN.Đây là văn bản hướng dẫn các biện pháp thông tin liên lạc và hành xử cần thiết cho tàu hải quân và máy bay khi gặp nhau không báo trước ở những vùng biển cụ thể.
Thỏa thuận thứ hai là “Hướng dẫn về đường dây nóng giữa cácquan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc để đối phó với các tình huống hàng hải khẩn cấp”.
Thỏa thuận nàycung cấp các hướng dẫn cần thiếtđể 11 nước thiết lập đường dây nóng giữa quan chức ngoại giao cấp cao của các nước.
BáoBusiness Times (Singapore) đánh giá hai thỏa thuận trên là những văn bản về vấn đề Biển Đông có ảnh hưởng sâu xa đầu tiên từ khi Tòa Trọng tài ra phán quyết vềvụ kiện Philippines - Trung Quốc.
Hai thỏa thuận đạt được trong bối cảnh 10 quốc gia ASEAN và Trung Quốc vừa kỷniệm 25 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc. Singapre hiện là nướcđiều phốiquan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc.
Trong hội nghị cấp cao ASEAN-Trung Quốc sáng ngày 7.9, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tuyên bố: “Quan hệ của chúng ta (ASEAN-Trung Quốc) rộng hơn bất kỳvấn đề nào. Chúng ta có thể đưa quan hệ này tiếp tục đi theo hướng tích cực. Chúng tôi đánh giá cao việc Trung Quốc ủng hộ vai trò trung tâm và tình đoàn kết của ASEAN”.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khẳng định: “Quan hệ với ASEAN là mối quan hệ sôi động, thành công nhất mà Trung Quốc có được. Lý do tại sao quan hệ của chúng ta lại thành công như vậy rất đơn giản. Chúng ta là láng giềng, những láng giềng gần gũi nhất”.
Cẩm Bình (theo Business Times)