Trong bài xã luận trên tờ Thời báo Hoàn Cầu, ấn phẩm phụ của Nhân Dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của của đảng Cộng sản Trung Quốc, tác giả Shen Yi vừa đấm vừa xoa chính quyền Trump vì chấp nhận thỏa thuận cho TikTok tiếp tục hoạt động ở Mỹ.
Shen Yi khẳng định liên tục đề cao tác động của Chính phủ Trung Quốc trong việc làm chính quyền Trump thay đổi lập trường để không cấm TikTok ở Mỹ.
Hôm 19.9, Tổng thống Donald Trump bất ngờ bật đèn xanh cho thỏa thuận TikTok sẽ hợp tác với Oracle và Walmart để tiếp tục các hoạt động tại Mỹ. Theo đó, ông chủ Nhà Trắng ủng hộ thỏa thuận giữa ByteDance, Oracle và Walmart tạo ra công ty mới có tên TikTok Global. Công ty này sẽ đảm nhận các hoạt động của TikTok tại Mỹ. Theo ông Trump, TikTok Global sẽ được “kiểm soát hoàn toàn bởi Oracle và Walmart”.
Bộ Tài chính Mỹ thông báo: “Oracle sẽ chịu trách nhiệm về công nghệ và trách nhiệm bảo mật chính để bảo vệ tất cả dữ liệu người dùng Mỹ. ByteDance, Oracle, Walmart cần đưa ra các tài liệu và điều kiện cần thiết để được phê duyệt bởi Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ”.
Bộ Thương mại Mỹ nói sẽ trì hoãn lệnh cấm tải xuống TikTok từ kho ứng dụng Google Play và Apple Store tại Mỹ thêm 1 tuần, đáng ra có hiệu lực từ đêm 20.9.
Theo Reuters, các cổ đông Mỹ dự kiến sẽ kiểm soát 53% cổ phần TikTok Global, trong đó Oracle nắm 12,5%. Trong khi đó, các nhà đầu tư Trung Quốc sẽ nắm giữ 36% cổ phần.
Shen Yi cho rằng việc Mỹ chấp thuận thỏa thuận TikTok được hỗ trợ bởi nỗ lực phối hợp từ Chính phủ Trung Quốc.
Chưa hết, Shen Yi lặp đi lặp lại điệp khúc “Chính phủ Trung Quốc luôn bảo vệ và hỗ trợ lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài”, đồng thời cho rằng việc này ở mức độ nào đó góp phần vào sự phát triển lành mạnh của mối quan hệ Trung Quốc – Mỹ?!
“Thỏa thuận TikTok mới phản ánh rằng Mỹ có thể đạt được những lợi ích rộng lớn hơn và ở một mức độ nào đó cho thấy một tư thế sẵn sàng đạt được kết quả đôi bên cùng có lợi”, Shen Yi viết.
Sau khi “xoa”, Shen Yi lại “đấm” Mỹ khi cho rằng: “Trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3.11, chính quyền Trump có thể chỉ đưa ra những lời tuyên bố hăm dọa, thay vì áp dụng những động thái thực dụng…. Với cuộc bầu cử Mỹ đang đến gần, không thể loại trừ rằng để giành được nhiều phiếu hơn và tìm kiếm lợi ích chính trị hơn, chính quyền Trump sẽ tiếp tục đàn áp Trung Quốc và các doanh nghiệp Trung Quốc dưới nhiều lý do khác nhau”.
Nội dung bài xã luận của Shen Yi trên Thời báo Hoàn cầu như sau:
Chính quyền Trump hôm thứ Bảy đã chấp thuận về nguyên tắc đề xuất từ TikTok, Oracle và Walmart sẽ ngăn TikTok ngừng hoạt động ở Mỹ. Công ty mới sẽ có tên TikTok Global với trụ sở chính tại Mỹ, có thể là Texas.
Hôm 19.9, Bộ Tài chính Mỹ xác nhận rằng thỏa thuận đã được xem xét nhưng vẫn đang chờ phê duyệt.
Các bên liên quan đều lạc quan một cách thận trọng về những tiến bộ đạt được cho đến nay. Điều này chủ yếu là do đề xuất rõ ràng đã thoát khỏi xu hướng bất thường, trong đó khái niệm an ninh đang ngày càng trở nên hời hợt và dường như quay trở lại một thỏa thuận thương mại bình thường, hợp lý.
Điều này thậm chí có thể được coi là sự đảo ngược lệnh hành pháp mà Tổng thống Donald Trump ban hành vào tháng 8, buộc ByteDance phải bán hoặc thoái vốn khỏi TikTok tại Mỹ.
Bloomberg đưa tin TikTok đang hợp tác thương mại với Walmart. Walmart sẽ tham gia TikTok Global cùng với Oracle. Trong đó, Oracle được cho là "nhà cung cấp công nghệ đáng tin cậy" của TikTok.
Nó là kết quả của nỗ lực phối hợp từ Chính phủ Trung Quốc, ByteDance và các lực lượng trong nước của Mỹ để giải quyết bất đồng quan điểm.
Chính phủ Trung Quốc bảo vệ và hỗ trợ lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài. Bộ Thương mại Trung Quốc và Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc cuối tháng 8 đã ban hành một danh mục sửa đổi các công nghệ bị cấm hoặc hạn chế xuất khẩu, một phần liên quan đến việc bán các hoạt động của TikTok tại Mỹ theo kế hoạch.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc - Triệu Lập Kiên ngày 24.8 cho biết Trung Quốc "sẽ tiếp tục thực hiện mọi biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc".
Trong bối cảnh đó, ByteDance đã và đang học cách tối ưu hóa các chiến lược của mình. Cuối tháng 8, ByteDance đã kiện chính quyền Trump để bảo vệ quyền và lợi ích của mình trước lệnh cấm TikTok từ Chính phủ Mỹ. Ngoài ra, một số lực lượng liên quan ở Mỹ đã và đang thúc đẩy hợp tác với phía Trung Quốc một cách thực dụng. Tất cả các yếu tố nêu trên đã đóng vai trò sống còn trong việc thay đổi lập trường của Mỹ.
Các biện pháp thận trọng, chủ động và kiên quyết của Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ cho sự tiến bộ của thương vụ TikTok. Ngoài những hạn chế mới nhất với xuất khẩu công nghệ, thỏa thuận TikTok mới sẽ cần sự chấp thuận của Chính phủ Trung Quốc. Nó báo hiệu một tiến bộ quan trọng trong khả năng của Chính phủ Trung Quốc trong việc bảo vệ lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài.
Bảo vệ quyền và lợi ích của các doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài là vấn đề thuộc chủ quyền. Về nguyên tắc, khi các quy tắc về công bằng được tuân thủ nghiêm ngặt, các chính phủ không cần phải can dự. Song tình hình hiện tại lại đi ngược lại hoàn cảnh lý tưởng này. Sự tham gia của Chính phủ Trung Quốc là rất cần thiết.
Sức mạnh tổng thể của Trung Quốc quyết định hiệu quả sự can thiệp của chính phủ, có xu hướng rất tích cực. Nó bảo vệ hiệu quả lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc ở nước ngoài, bảo vệ các quy tắc kinh doanh quốc tế ở một mức độ nào đó và góp phần vào sự phát triển lành mạnh của mối quan hệ Trung Quốc – Mỹ.
Thỏa thuận TikTok mới đã thu hút sự chú ý toàn cầu, phản ánh rằng Mỹ có thể đạt được những lợi ích rộng lớn hơn và ở một mức độ nào đó cho thấy một tư thế sẵn sàng đạt được kết quả đôi bên cùng có lợi. Nếu thực hiện nhiều động thái hơn để ngăn chặn thỏa thuận, chính quyền Trump có thể gặp phải sự kiểm tra trực tiếp từ các nhóm lợi ích ở Phố Wall.
Trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3.11, chính quyền Trump có thể chỉđưa ra những lời tuyên bố hăm dọa, thay vì áp dụng những động thái thực dụng. Nếu không có gì bất ngờ xảy ra, đề xuất có khả năng được chấp thuận và thực hiện.
Nó được kỳ vọng sẽ thấy một môi trường phát triển ổn định và tử tế. Tuy nhiên với cuộc bầu cử Mỹ đang đến gần, không thể loại trừ rằng để giành được nhiều phiếu hơn và tìm kiếm lợi ích chính trị hơn, chính quyền Trump sẽ tiếp tục đàn áp Trung Quốc và các doanh nghiệp Trung Quốc dưới nhiều lý do khác nhau.
Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã nói rõ về chiến thuật của Trung Quốc: Trung Quốc sẽ không nhảy theo giai điệu của Mỹ, nhưng cũng không cho phép Mỹ lập lờ hai mặt.
Đối với Trung Quốc, ranh giới và đường ranh giới là cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia của mình. Khi các lực lượng vượt qua ranh giới đỏ vì bất kỳ lý do gì, Trung Quốc phải có các biện pháp đối phó. Trung Quốc đang cải thiện một loạt các chính sách để đối phó hiệu quả với tác động tiêu cực và thách thức không quả quyết từ chính quyền Trump.
Trong bài khác cũng trên Thời báo Hoàn Cầu, tác giả Li Xuanmin viết: "Các nhà quan sát nhận định, sự đảo ngược quyết định cho thấy bản chất của chính quyền Trump là một con hổ giấy được thúc đẩy bởi lợi ích thương mại và sẽ thỏa hiệp trong các vấn đề chính nếu được giao dịch tốt".
Theo Li Xuanmin, các nhà quan sát Trung Quốc cho rằng thái độ quay ngoắt 180 độ của Washington là trò chơi chính trị thông thường của Mỹ nhằm "gây áp lực tối đa" lên bàn đàm phán để buộc công ty công nghệ Trung Quốc từ bỏ lợi ích của họ.
Ma Jihua, nhà phân tích cấp cao trong ngành công nghiệp internet theo dõi sát sao sự kiện TikTok, cho rằng: "Thỏa thuận còn một bước nữa là được hoàn tất. Vì vậy, việc gia hạn thêm 7 ngày với lệnh cấm TikTok cũng là một chiến lược để tạo điều kiện thuận lợi cho phía Mỹ".
Nhân Hoàng