Một bệnh viện lớn của bang Texas (Mỹ) đã tiếp nhận ca nhiễm biến chủng Lambda đầu tiên, làm dấy lên lo lắng dịch bệnh tại Mỹ sẽ phức tạp hơn nữa.
Mặc dù biến chủng Delta đã nhanh chóng trở thành chủng vi rút thống trị tại Mỹ, nhưng nó không phải là biến chủng duy nhất được quan tâm.
Biến chủng Lambda, lần đầu được xác định tại Peru cũng đang gây sự chú ý vì nó đã xuất hiện tại một số bang ở Mỹ. Bệnh viện Houston Methodist đã báo cáo trường hợp đầu tiên của biến chủng Lambda trong tuần này. Các nhà khoa học của Đại học Y Nam Carolina gần đây thông báo rằng họ đã tìm thấy biến chủng này trong một mẫu vi rút được lấy vào tháng 4.
Theo một cơ sở dữ liệu khoa học, cho đến nay có ít nhất 700 trường hợp biến chủng Lambda được ghi nhận tại Mỹ trong số hơn 34 triệu ca nhiễm COVID-19.
Theo GISAID - một kho lưu trữ dữ liệu bộ gien, ít nhất 1% trường hợp ở Mỹ trong 4 tuần qua được xác định nhiễm biến chủng Lambda.
Vậy Lambda có trở thành một mối lo ngại lớn không? Theo các quan chức và chuyên gia y tế công cộng thì chưa.
Biến chủng Delta có khả năng lây truyền gấp 2 lần so với chủng gốc và đang chiếm giữ 83% các ca nhiễm COVID-19 tại Mỹ. Hiện nay, biến chủng Delta đang là mối quan tâm hàng đầu của các quan chức y tế.
Những điều cần biết về biến chủng Lambda
Theo Tổ chức Y tế thế giới, các biến chủng Lambda lần đầu tiên được xác định tại Peru vào tháng 8.2020. Theo GISAID, các trường hợp nhiễm biến chủng này hiện đã xuất hiện tại 28 quốc gia, mặc dù nhiều quốc gia trong số đó chỉ xác định được một số ít các trường hợp nhiễm Lambda.
Tiến sĩ Stuart Ray, Giáo sư y khoa tại Bệnh viện Johns Hopkins cho biết biến chủng Lambda là “một anh em họ của biến chủng Alpha”, một trong những biến chủng được xác định đầu tiên.
Lambda lây lan cho đến khi nó trở thành một chủng vi rút chi phối ở Peru. Tháng trước , WHO đã ghi nhận sự hiện diện ngày càng nhiều các ca nhiễm biến chủng Lambda ở các nước Nam Mỹ khác bao gồm Argentina, Chile và Ecuador và bây giờ nó đã có mặt tại Mỹ.
Theo WHO, biến chủng Lambda mang một số đột biến với những tác động đáng ngờ, chẳng hạn như tăng khả năng lây truyền và tăng khả năng chống lại các kháng thể. Nhưng mức độ ảnh hưởng của biến chủng này vẫn chưa được rõ ràng và cần được nghiên cứu thêm.
Mặc dù chưa có các dữ liệu rõ ràng nhưng đến nay bằng chứng cho thấy biến chủng Lambda không gây ảnh hưởng nghiêm trọng như biến chủng Delta.
“Rõ ràng biến chủng Delta đang thống trị toàn cầu. Vì vậy tôi nghĩ rằng trọng tâm của chúng tôi vẫn là Delta”, ông Ray nói.
Hiệu quả của vắc xin với biến chủng Lambda
Chưa có dữ liệu đầy đủ về hiệu quả của vắc xin chống lại biến chủng Lambda nhưng cho đến nay các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các loại vắc xin có sẵn hiện nay đều có hiệu quả với các biến chủng, bao gồm cả biến chủng Delta. Phần lớn các trường hợp nhập viện và tử vong do COVID-19 tại Mỹ là ở những người chưa được tiêm chủng.
WHO cho rằng biến chủng Lambda cần được quan tâm, nhưng CDC thì không
WHO hiện đã gắn các chữ Hy Lạp cho các biến chủng của COVID-19 để phân loại các biến chủng cần quan tâm và các biến chủng đáng lo ngại. Biến chủng đáng lo ngại là biến chủng có các đặc điểm như dễ lây lan hoặc độc lực mạnh hơn. Các biến thể alpha, beta, gamma và delta đều được WHO xếp vào loại các biến chủng đáng lo ngại.
Tháng trước, WHO đã phân loại biến chủng Lambda là một “biến chủng được quan tâm” trên toàn cầu, thấp hơn một bậc so với biến chủng đáng lo
Điều đó có nghĩa là biến chủng này có những thay đổi di truyền bị nghi ngờ ảnh hưởng đến khả năng lây truyền và mức độ nghiêm trọng của bệnh và đã được xác định là gây ra sự lây truyền cộng đồng ở mức cao.
Nhưng đáng chú ý là biến chủng Lambda lại không nằm trong danh sách các biến chủng được quan tâm của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC).
Tiến sĩ Ray cho biết việc theo dõi các chủng là rất quan trọng. “Chúng tôi phải cảnh giác với những biến chủng mới và theo dõi chúng. Hoạt động quan trọng này giúp chúng tôi hiểu và kiểm soát dịch COVID-19. Nhưng tôi nghĩ biến chủng Lambda đang là biến chủng được quan tâm và cần phải nghiên cứu xem nó có trở thành biến chủng cần quan tâm không?”.
Bên cạnh đó, TS Ray cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm chủng: “Khi các biến chủng trở nên dễ lây nhiễm hơn thì tỷ lệ những người cần được tiêm chủng để kiểm soát dịch bệnh sẽ tăng lên”.