Biến thể Omicron có gây di chứng hậu COVID-19 ít hơn Delta?

Sử dụng dữ liệu từ ứng dụng ZOE COVID Symptom, các nhà nghiên cứu tại Đại học Nhà vua London (Anh) nhận thấy tỷ lệ phát triển COVID-19 kéo dài sau khi nhiễm SARS-CoV-2 thấp hơn từ 20% đến 50% trong đợt dịch Omicron ở Vương quốc Anh so với Delta. Con số này thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi bệnh nhân và thời điểm tiêm vắc xin cuối cùng của họ.

COVID-19 kéo dài, bao gồm nhiều triệu chứng dai dẳng từ mệt mỏi đến sương mù não, có thể gây suy nhược cơ thể và tiếp diễn trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nó ngày càng được công nhận là một vấn đề sức khỏe cộng đồng. Các nhà nghiên cứu đã chạy đua để tìm hiểu xem liệu Omicron có gây ra nguy cơ COVID-19 kéo dài lớn như các biến thể nổi trội trước đây không.

Nghiên cứu từ Đại học Nhà vua London được cho là nghiên cứu học thuật đầu tiên chỉ ra Omicron không có nguy cơ cao gây COVID-19 kéo dài, nhưng điều đó không có nghĩa là số lượng bệnh nhân bị tình trạng này sẽ giảm.

Trong khi nguy cơ mắc COVID-19 kéo dài ở đợt dịch Omicron thấp hơn, nhiều người lại nhiễm biến thể này hơn. Văn phòng Thống kê Quốc gia cho biết vào tháng 5 rằng 438.000 người bị COVID-19 kéo dài sau khi nhiễm Omicron, chiếm 24% tổng số bệnh nhân mắc tình trạng này ở Vương quốc Anh từ trước đến nay.

Văn phòng Thống kê Quốc gia cũng cho biết nguy cơ mắc các triệu chứng COVID-19 kéo dài sau khi nhiễm Omicron thấp hơn so với Delta nhưng chỉ ở những ai được tiêm hai liều vắc xin. Nó không tìm thấy sự khác biệt trong thống kê với những người được tiêm ba liều vắc xin COVID-19.

Ở nghiên cứu của Đại học Nhà vua London, 4,5% trong số 56.003 người được nghiên cứu trong thời gian cao điểm của đợt dịch Omicron, từ tháng 12.2021 đến tháng 3.2022, đã báo cáo bị COVID-19 kéo dài. Con số này so với 10,8% trong tổng số 41.361 người bị COVID-19 kéo dài trong đợt dịch Delta từ tháng 6 đến tháng 11.2021. Nghiên cứu không so sánh những người đã tiêm vắc xin COVID-19 và chưa được tiêm.

Nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí The Lancet hôm 16.6 so sánh giữa Delta và Omicron. Tiến sĩ Claire Steves (trưởng nhóm nghiên cứu) cho biết nghiên cứu trước đó không cho thấy sự khác biệt đáng kể về nguy cơ bị COVID-19 kéo dài giữa các biến thể khác nhau. Nhóm của Claire Steves nói cần phải nghiên cứu thêm để xác định lý do tại sao Omicron gây nguy cơ COVID-19 kéo dài thấp hơn.

Người nhiễm biến thể SARS-CoV-2 trước đó tiêm vắc xin mRNA được bảo vệ tốt chống Omicron BA.2

Những người nhiễm biến thể SARS-CoV-2 trước đó và được tiêm ba liều vắc xin mRNA, chẳng hạn Pfizer-BioNTech hay Moderna, dường như được bảo vệ tốt nhất chống lại lây nhiễm Omicron có triệu chứng, theo một nghiên cứu lớn ở Qatar.

Nghiên cứu hơn 1 triệu người ở Qatar trong đợt dịch Omicron vào đầu năm 2022, các nhà khoa học phát hiện rằng ở những người chưa được tiêm vắc xin, khả năng miễn dịch có được do nhiễm một biến thể SARS-CoV-2 trước đó làm giảm 46,1% các ca nhiễm Omicron BA.2 có triệu chứng, so với những người không tiêm vắc xin và không mắc COVID-19 trước đó.

52.2% là hiệu quả ngăn nhiễm BA.2 nhờ tiêm vắc xin Pfizer-BioNTech cộng với lần tiêm mũi tăng cường gần đây nhưng không nhiễm biến thể SARS-CoV-2 trước đó. Trong khi nhiễm biến thể SARS-CoV-2 trước đó cộng với tiêm ba liều vắc xin mRNA (hay còn gọi là miễn dịch lai) có hiệu quả chống lại nhiễm Omicron là 77,3%, theo báo cáo được công bố trên Tạp chí Y học New England.

Đồng tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Laith Abu-Raddad của trường y khoa Weill Cornell Medicine (Qatar), cho biết: “Những phát hiện này chứng minh lợi ích của việc tiêm vắc xin ở những người từng nhiễm SARS-CoV-2 trước đó để bảo vệ tối ưu chống lại biến thể Omicron”.

Nhóm của Laith Abu-Raddad nhận thấy, trong khi khả năng bảo vệ trước COVID-19 nhờ tiêm mũi vắc xin tăng cường suy yếu nhanh chóng, sự bảo vệ có từ nhiễm biến thể SARS-CoV-2 trước đó duy trì khá ổn định trong gần 1 năm.

Khi Omicron thoát khỏi các tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể, bất kỳ hình thức miễn dịch nào - dù là nhờ tiêm vắc xin, do nhiễm SARS-CoV-2 tự nhiên hoặc cả hai - đều cho thấy khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại việc nhập viện và tử vong liên quan đến COVID-19, với hiệu quả hơn 70%.

Các triệu chứng thần kinh do COVID-19 có thể kéo dài hơn nửa năm

Các triệu chứng thần kinh liên quan đến COVID-19, chẳng hạn như các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung, có thể kéo dài nửa năm hoặc hơn ở một số người, theo một nghiên cứu nhỏ.

Trong số 27 bệnh nhân có các triệu chứng như vậy vài tuần sau khi khỏi COVID-19, chỉ có 9 người báo cáo đã giải quyết hoàn toàn vấn đề sau 6 tháng kể từ khi tham gia nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu đã báo cáo điều này trên Tạp chí Annals of Clinical and Translational Neurology.

18 người còn lại vẫn có những bất thường về hệ thần kinh - thường gặp nhất là suy giảm trí nhớ và khó tập trung - dù nhìn chung các triệu chứng trở nên ít nghiêm trọng hơn.

"Một số người trong số những người tham gia này là các chuyên gia cấp cao, mà chúng tôi mong đợi sẽ đạt điểm trên trung bình trong các bài đánh giá nhận thức. Song nhiều tháng sau khi mắc COVID-19, họ có điểm thấp bất thường", tiến sĩ Jennifer Graves của hệ thống chăm sóc sức khỏe UC San Diego Health (Mỹ) cho biết trong bản tường trình.

Hầu hết những người tham gia nghiên cứu đều mắc COVID-19 ở mức độ nhẹ hoặc trung bình. Jennifer Graves nói bà nghi ngờ các triệu chứng thần kinh là do phản ứng miễn dịch với vi rút SARS-CoV-2.

Ở 4 bệnh nhân, nhóm của Jennifer Graves đã thấy một loạt triệu chứng chưa được xác định trước đó bao gồm suy giảm nhận thức, run và khó giữ thăng bằng. Bà cho biết: “Đây là những người không có vấn đề về thần kinh trước khi mắc COVID-19. Bây giờ họ mất khả năng điều phối cơ thể và có thể không điều phối được suy nghĩ của mình. Chúng tôi không mong đợi điều này".