Cháy nhà ra... nước bẩn!

Liên quan đến vụ việc Công ty cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà (Viwasupco) bán nước ô nhiễm (có chứa chất styren vượt quá tiêu chuẩn cho phép nhiều lần), trao đổi với phóng viên báo điện tử Một Thế Giới, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng văn phòng luật Kết Nối cho biết Viwasupco từ vô ý thành cố ý, bất chấp hậu quả.

Theo ông Hùng, phía Công ty Viwasupco cố gắng thanh minh, giải trình, luôn tỏ ra mình là bị hại khi bị đối tác đổ trộm dầu thải vào nguồn nước sông Đà (hay nói cách khác là vô ý bán nước không đảm bảo tiêu chuẩn cho người dân). Tuy nhiên đánh giá kĩ vụ việc chúng ta sẽ thấy 4 vấn đề lớn mà cần phải xem xét, nghiên cứu, giải quyết để thấy rằng Viwasupco từ vô ý thành cố ý, cố tình, bất chấp mọi hậu quả.

Cụ thể, điều đầu tiên, cần truy đến cùng trách nhiệm của đơn vị đổ dầu thải ra đầu nguồn làm cho Viwasupco “vô ý lọc nước không sạch”.

"Rõ ràng đây là hành vi hủy hoại, làm ô nhiễm môi trường, gây thiệt hại rất lớn về kinh tế, sức khỏe rất nhiều người dân ở Thành phố Hà Nội. Đương nhiên là đủ căn cứ khởi tố hình sự đối với những cá nhân, tổ chức có liên quan vụ việc này", ông Hùng nói.

Tuy nhiên, theo luật sư này, qua vụ việc này mới thấy rằng công nghệ lọc nước của Viwasupco có vấn đề rất lớn khi không lọc hết được các loại tạp chất, chất độc hại cụ thể là styren. Có thể gọi vụ việc này dưới dạng “Cháy nhà ra mặt chuột”.

Vụ việc không khác gì bài test đã lật tẩy công nghệ lọc nước sinh hoạt của Viwasupco không đảm bảo các tiêu chuẩn, kĩ thuật khi không đủ khả năng kiểm soát, loại bỏ được các chất độc hại cụ thể là styren.

Qua vụ việc này người dân có quyền nghi ngời: Liệu rằng nước của Viwasupco từ trước đến nay có đủ tiêu chuẩn sử dụng hay không? Đây là một câu hỏi có lẽ chỉ có Viwasupco mới đủ khả năng trả lời. Biết đâu chúng ta lại phát hiện ra nhiều điều thú vị liên quan đến công nghệ lọc nước của Viwasupco?

Cũng theo ông Hùng, phía Viwasupco luôn đổ lỗi cho đơn vị khác đổ dầu thải vào đầu nguồn sông đà là nguyên nhân chính dẫn đến vụ việc. Vậy Viwasupco giải thích thế nào khi biết nước không đảm bảo tiêu chuẩn nhưng vẫn “cố tình” bán cho người dân sử dụng? Đến khi dư luận, người dân phản đối, ý kiến mới tìm cách đổ lỗi cho người khác?

"Đây chính là hành vi cố tình, bỏ mặc mọi hậu quả, thoái thác, đổ trách nhiệm cho người khác. Mà bản thân Viwasupco có khả năng ngăn chặn, dừng lại nhưng lại không lựa chọn mà lại tiếp tục bán nước không đảm bảo cho người dân? Đương nhiên, người dân càng có quyền nghi ngờ Viwasupco còn nhiều uẩn khúc, khuất tất và còn nhiều lần thoái thác, bỏ mặc, bán nước không đảm bảo?", ông Hùng nói.

Đối với hành vi cố ý, bỏ mặc, bán nước "bẩn" không đảm bảo tiêu chuẩn, ông Hùng cho rằng đủ căn cứ khởi tố hình sự về tội "sản xuất, mua bán hàng giả" bởi nước cũng là loại hàng hóa, người bán không giao hàng đúng chất lượng, không đảm bảo các tiêu chuẩn cho phép thì vẫn đủ yếu tố cấu thành của tội này (tương tự vụ Pharma).

Ngoài ra, luật sư này nhận định, những người quản lý, đứng đầu sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Thiếu trách nhiệm... Tuy nhiên, câu hỏi lớn cần đặt ra đó là người dân bị ảnh hưởng về sức khỏe, bệnh tật, thiệt hại về kinh tế thì giải quyết như thế nào? Hay lại tập hợp khởi kiện theo luật bảo vệ người tiêu dùng?

"Vụ việc quá nhiều nghi vấn và liên quan đến trách nhiệm nhiều người, chúng ta những người dân, dư luận cần có câu trả lời thỏa đáng. Điều quan trọng nhất những người sai phạm, có trách nhiệm phải bị trừng trị theo đúng pháp luật", ông Hùng nói.

Theo luật sư Trần Tuấn Anh (Đoàn luật sư Hà Nội), việc cung cấp nước sạch đã được ưu ái rất lớn, gần như độc quyền. Do vậy, việc đảm bảo tính mạng và sức khỏe cho người tiêu dùng cần phải được đặt lên hàng đầu. Thậm chí, phải đặt trên cả yếu tố về mặt kinh doanh. Tuy nhiên, ở vụ việc này tôi cho rằng Viwasupco thiếu đạo đức kinh doanh, họ vô cảm trước tính mạng, sức khỏe của khách hàng.

Vị luật sư cho rằng, thông thường với một đơn vị kinh doanh có đạo đức, có trách nhiệm với khách hàng thì ngay sau khi phát hiện nguồn nước có vấn đề phải ra thông báo dừng ngay việc cung cấp nguồn nước đó cho khách hàng để chờ kết quả xét nghiệm hoặc khắc phục sự cố. Trong thời gian này, đơn vị cung cấp nước sạch cần có nguồn nước dự phòng, bổ sung để phục vụ cho nhu cầu sử dụng của khách hàng.

Cũng theo luật sư này, người dân có quyền khởi kiện để yêu cầu Viwasupco bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, trong trường hợp này để thống kê được thiệt hại, áp dụng chế tài bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là rất khó. Viwasupco đã thiếu trách nhiệm trong vấn đề phát hiện cũng như khắc phục sự cố về mặt môi trường dẫn đến hậu quả mất lòng tin cả xã hội nhiều hơn là hậu quả về mặt kinh tế.