Cơ hội cho Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ sạch

Tăng trưởng xanh đang trở thành ưu tiên hàng đầu

Tại hội nghị "Thúc đẩy tăng trưởng xanh tại Việt Nam: Lộ trình đến thành công" do Bộ Kế hoạch - Đầu tư phối hợp Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) tổ chức ngày 18.4, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết trong những năm gần đây, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, khó lường và có nhiều vấn đề chưa có tiền lệ; dẫn đến tăng trưởng kinh tế thấp, suy thoái kinh tế ở một số nước, lạm phát tăng cao…

Theo bộ trưởng Dũng, tình hình đó đòi hỏi các quốc gia phải đổi mới mô hình tăng trưởng, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm, trong đó tăng trưởng xanh (TTX) đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu của các nền kinh tế.

Ông Dũng cho rằng, với Việt Nam, TTX hướng tới sự thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội, không chỉ là lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới, hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết lịch sử mang tính bước ngoặt của Việt Nam đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050.

“Đây là thách thức lớn của Việt Nam bởi Việt Nam là nước đang phát triển và đưa ra mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao”, ông Dũng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay Việt Nam xác định TTX là lựa chọn dài hạn để đảm bảo cân đối, hài hòa mục tiêu giảm tổng lượng phát thải khí nhà kính với sự phát triển và quy mô ngày càng tăng của nền kinh tế.

“TTX thực sự phải là quá trình chuyển biến về tư duy, nhận thức trong sản xuất, tiêu dùng và lối sống, trong tư duy hoạch định chính sách, đặc biệt là cần được cụ thể hóa bằng những giải pháp chuyển đổi xanh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Cơ hội cho Việt Nam dẫn đầu về công nghệ sạch

Ông Dũng cho rằng Việt Nam cần có những bước đi đột phá, quyết liệt hơn nữa; cần tập trung vào các ngành, lĩnh vực thiết yếu nhất giúp Việt Nam kích hoạt các lợi thế tự nhiên và vươn lên trở thành nước phát triển trên cả 3 yếu tố: môi trường, kinh tế, xã hội vào năm 2045.

“Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy Việt Nam với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang đứng trước cơ hội rất lớn trong TTX để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho bước nhảy vọt về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường”, ông Dũng nêu.

Theo ông Jaime Ruiz-Cabrero, Tổng giám đốc BCG khu vực Đông Nam Á, các quốc gia dẫn đầu thế giới đang tăng tốc đẩy mạnh phát triển các công nghệ giải pháp nhằm chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, sạch và ít carbon. Điều này mở ra cơ hội cho Việt Nam đón đầu xu hướng và trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ sạch trong khu vực và có thể toàn cầu.

Theo đó, 4 khuyến nghị chính được đưa ra cho Chính phủ Việt Nam nhằm hiện thực hóa cơ hội, đó là: hoàn thiện thể chế chiến lược xanh và đẩy mạnh xây dựng nền móng khuôn khổ pháp lý; tăng cường xây dựng hệ thống tài chính xanh ổn định, giúp giảm chi phí vốn đầu tư; phát triển hệ thống hạ tầng lưới điện, tạo nền móng để phát triển các nguồn năng lượng sạch; tái tạo và tăng tốc phát triển hệ sinh thái hydro sạch.

Ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam đã đưa ra những hành động về thúc đẩy tài chính cho TTX và nhấn mạnh Việt Nam có nền kinh tế vĩ mô phát triển bền vững, ổn định. Trong bối cảnh dịch COVID-19, Việt Nam đã đạt kết quả phát triển hơn nhiều so với quốc gia trong khu vực.

Về nguồn lực thực hiện mục tiêu TTX, theo ông Andrew Jeffries, cần xem xét đến các nguồn tài chính phi truyền thống; ban hành phân loại dự án xanh của quốc gia, khu vực; cung cấp tài chính cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp siêu nhỏ; nguồn tài chính hỗ trợ cho doanh nhân nữ làm chủ…

Phải là quá trình chuyển biến về tư duy

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng nhấn mạnh TTX là lựa chọn tất yếu, lựa chọn trong dài hạn để đảm bảo cân đối, hài hòa mục tiêu cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính với sự phát triển và quy mô ngày càng tăng của nền kinh tế; thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết về đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050 của Việt Nam.

“TTX thực sự phải là quá trình chuyển biến về tư duy, nhận thức trong sản xuất, tiêu dùng và lối sống, trong tư duy hoạch định chính sách, đặc biệt là cần được cụ thể hóa bằng những giải pháp chuyển đổi xanh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”, bà Ngọc nêu.

Theo bà Ngọc, để đạt được các mục tiêu đề ra tại chiến lược TTX và những yêu cầu bối cảnh mới, Việt Nam cần có những bước đi đột phá, quyết liệt để tăng hơn nữa quy mô nền kinh tế xanh, đóng góp hằng năm vào tổng GDP quốc gia. Trong đó, cần tập trung vào các ngành, lĩnh vực thiết yếu nhất giúp Việt Nam kích hoạt các lợi thế tự nhiên và vươn lên trở thành nước phát triển trên cả ba yếu tố môi trường, kinh tế, xã hội vào năm 2045.

“TTX trong giai đoạn mới sẽ là công cụ hữu hiệu giúp Chính phủ cân đối các nguồn lực trong nước và huy động nguồn lực quốc tế hiệu quả, cung cấp một giải pháp hỗ trợ liên ngành trong triển khai thực hiện các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính ở các cấp có sự gắn kết chặt chẽ với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội”, bà Ngọc nói, và khẳng định Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn trong TTX để có thể chuyển mình, bắt kịp, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho một bước nhảy vọt về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.