Có thể bỏ chế độ công chức suốt đời đối với đặc khu kinh tế

Theo Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự án luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc do Ủy ban Pháp luật của Quốc hội gửi tới các đại biểu quốc hội,Thường trực ủy ban Pháp luật đã tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện nhiều nội dung của dự thảo luật này. Đồng thời, cơ quan này cũng đề nghị các đại biểu thảo luận thêm nhiều nội dung lớn.

Về điều kiện kinh doanh, tại kỳ họp thứ 4, Chính phủ trình Quốc hội Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại đặc khu gồm 108 ngành, nghề (cắt giảm 135 trên tổng số243 ngành, nghề). Một số ý kiến đại biểu quốc hội đề nghị cần cắt giảm mạnh mẽ hơn; các ý kiến khác băn khoăn, đề nghị giữ lại thêm một số ngành, nghề.

Qua tổng hợp ý kiến góp ý của các Bộ, ngành về dự thảo Danh mục, các Bộ, ngành vẫn đề nghị giữ lại thêm 40 ngành, nghề. Dự thảo Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại đặc khu sau khi được rà soát bao gồm 131 ngành, nghề, tăng 23 ngành, nghềso với danh mục Chính phủ trình.

Dự thảo Luật đã bổ sung quy địnhmở về việc áp dụng ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để tạo cơ chế năng động, sáng tạo, linh hoạt trong quản lý, điều hành hoạt động kinh tế- xã hội và thử nghiệm chính sách tại từng đặc khu.

Vềngân sách đặc khu, dự thảo quy định ngân sách đặc khu là một cấp ngân sách thuộc hệ thống ngân sách nhà nước, tương đương ngân sách cấp huyện đểxác định nguồn thu, nhiệm vụ chi, việc lập dự toán…

Một số ý kiến cùa các địa phương đề nghị quy định để lại toàn bộ số thu nội địa trên địa bàn đặc khu trong thời gian 10 năm để đầu tư phát triển đặc khu; đề nghị xác định cụ thể trong Luật mức hỗtrợ hàng năm từ ngân sách trung ương cho từng đặc khu.

Dự thảo cũng đề cập đến Ban tư vấn, hỗ trợ phát triển đặc khu. Trong dự thảo Luật, mô hình tổ chức chính quyền địa phương ở đặc khu đã được chỉnh lý bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp, kết luận của Hội nghị Trung ương 11 (khóa XI) và ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Để tăng cường kiểm soát hoạt động của các cơ quan chính quyền địa phương ở đặc khu, đặc biệt là trong việc thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước cấp trên, Luật này phân quyền cho chủ tịch UBND đặc khu. Tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu quốc hội, dự thảo Luật đã bổ sung quy định thiết lập cơ chế kiểm soát đặc thù của Trung ương đặt tại từng đặc khu thông qua Ban tư vấn, hỗ trợ phát triển đặc khu do Thủ tướng Chính phủthành lập.

Chức năng, nhiệm vụ và hoạt động của Ban tư vấn, hỗ trợ phát triển đặc khu không trùng lặp với chức năng tham mưu, giúp việc của các cơ quan chuyên môn thuộc chính quyền đặc khu, chức năng giám sát cúa HĐND đặc khu cũng như công tác chỉ đạo của Ban chỉ đạo quốc gia về xây dựng các đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

Việc bổ sung cơ chế này cũng là tiếp thu kinh nghiệm của các nước, nhằm thử nghiệm phương thức kiểm soát quyền lực mới, đặc thù, tương xứng với thẩm quyền vượt trội của chính quyền địa phương ởđặc khu.

Tuy nhiên, cũngcó ý kiến cho rằng việc thành lập tổ chức mới như ban tư vấn là không phù hợp với chủ trương tinh gọn tổchức bộ máy, tinh giản biên chế theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII.

Dự thảo Luật cũng đã bổsung một điều mới quy định về cán bộ, công chức và chếđộ công vụ tại đặc khu (điều 64) và chỉnh lý cơ bản quy định vềchính sách đối với người làm việc tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập ở đặc khu (điều 47).

Theo đótại đặc khu, đa số đội ngũ công chức làm việc theo chế độ hợp đồng, được tuyển dụng theo vị trí việc làm trên cơ sở nguyên tắc người sử dụng lao động sẽ trực tiếp tuyển dụng lao động, không thực hiện chế độ công chức suốt đời, không có chỉ tiêu, biên chế.

Đồng thời, đặc khu sẽ cải cách mạnh mẽ chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm việc trong các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập tại đây.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng quá trình triểnkhai thực hiện quy định này phải tính đến yếu tố kế thừa, bảo đảm sự ổn định trong hoạt động của bộ máv chính quyền đặc khu, trước mắt chỉ nên áp dụng đối với bộ phận công chức tuyển dụng mới.

Về vấn đề chuyển tiếp đối với chính quyền địa phương ở đặc khu, HĐND, UBND huyện Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), huvện Vạn Ninh (tỉnh Khánh Hòa), huyện Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) tiếp tục hoạt động cho đến khi HĐND, UBND đặc khu ở Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc được bầu ra.

Việc bầu cử đại biểu HĐND đặc khu được thực hiện theo quy định tương tự tại Chương 9của Luật Bầu cử đại biểu quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân;

Thường trực Ủy banPháp luật nhận định, luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc là một luật mới. Trong việc triển khai thi hành luậtcần bảo đảm tính khả thi và sự kết nối giữa dự thảo luật với các quy định khác của pháp luật hiện hành.

Đồng thời, Chính phủ cần quy định về trình tự, thủ tục và các nội dung khác đểgiải quyết các vấn đềphát sinh trong quả trình thực hiện các cơ chế, chính sách đặc biệt và các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu quy định tại luật này theo nguyên tắcđơn giàn, thuận tiện, bảo đảm cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu quản lý, có thể khác với quy định có liên quan của luật khác nhưng phải phù hợp vói quy định tại luật này và không trái Hiến pháp.