Công lớn hay nhỏ cũng được, quan trọng là hàng chục hành khách đã an toàn

Sự thật đã được làm rõ về hành động dũng cảm của tài xế xe tải Phan Văn Bắc (ngụ tỉnh Lâm Đồng), người lái xe ô tô tải biển số 49C-09851, đã cứu chiếc xe khách chở khoảng 40 người bị mất thắng tại Km 97+500 quốc lộ 20 TT.Đạm Ri, H.Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng.

Cụ thể, một số phóng viên đã thêm thắt, “sáng tác” thêm nhiều tình tiết ly kỳ như hành khách giơ tay kêu cứu; tài xế xe tải chủ động vượt để cản xe khách, giúp chiếc xe chở 40 hành khách xuống đèo an toàn…

Sau hành động nghĩa hiệp này của anh Bắc, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã gửi lời khen ngợi. Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cũng đã đặc cách trao giải thưởng "Vô lăng vàng 2016" và phần thưởng của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho anh. Anh Bắc cũng đã nhận Huân chương dũng cảm…

Tuy nhiên, ngày 9.9, chủ xe khách kiêm phụ lái là ông Nguyễn Thanh Phong (SN 1969, ngụ thị trấn Cần Đước, tỉnh Long An) đã lên tiếng và sau đó là chính người hùng trọng vụ việc trên - anh Bắc. Và nhiều người rõ: Khi chiếc xe khách bị mất thắng, tài xế Toàn đã điều khiển xe tông vào xe tải. Vì tốc độ lao dốc của xe khách mất thắng cao hơn tốc độ đổ đèo trong tầm kiểm soát của xe tải bình thường nên thông tin ban đầu nói rằng tài xế Bắc từ phía sau phát hiện xe khách mất thắng rồi vượt lên trước chủ động hứng đỡ, làm vật cản cho xe khách là không hợp lý, sai sự thật.

Phát biểu trên Một Thế Giới, ông Phong nói rằng lúc đó xe ông đang lao dốc với tốc độ 120km/h, làm sao xe tải anh Bắc có thể vượt qua mà cứu? Theo ông Phong, sau khi va chạm với 1 chiếc Fortuner chạy ngược chiều, xe khách lao tới sát chiếc xe tải và lái xe Toàn đã chủ động đâm đầu xe khách vào đuôi xe tải, rồi 2 xe chạy chậm dần và dừng hẳn sau chừng 500m…

Tất cả những tình tiết ly kỳ trong công trạng của anh Bắc là nhờ… vài phóng viên! Vấn đề tác nghiệp của báo chí, người viết chỉ viện dẫn một câu chuyện mà 1 vị trưởng ban đã kể cho tôi nghe khi tôi mới vào nghề:

1 anh phóng viên nọ viết bài ca ngợi về 1 vị tướng quân đội. Trong bài, anh mô tả rằng khi vị tướng bước xuống xe, ông đưa tay vuốt lại mái tóc phong trần rồi hùng dũng bước đi. Chi tiết này tô điểm khá hay và mang tính thực tế cho bài viết về chân dung 1 vị anh hùng. Và khi bài báo đăng, anh phóng viên gặp vị tướng, vẻ mặt háo hức chờ nhận lời khen. Ai ngờ, vị tướng vừa trông thấy anh đã sa sầm mặt và bỏ đi một nước.

Ngạc nhiên, anh phóng viên đi dò hỏi và vở lẽ: vị tướng mà anh viết hầu như không còn tóc. Anh phóng viên do quan sát không kỹ hoặc vì viết bài vội nên cứ lo thêm thắt. Chi tiết vuốt mái tóc đã vô tình nhục mạ vị tướng đầu... không còn nhiều tóc!

Trở lại vụ việc trên, chuyện đã rõ và có lẽ không bàn đến công anh Bắc là do ai "bơm phồng" nữa. Nhưng anh Nguyễn Danh Hưng, 1 tài xế lâu năm ở TP.Cần Thơ cho biết, nếu đứng ở góc độ khách quan, nguyên tắc của 1 tài xế là khi xe xuống đèo bị mất phanh, cần có những thao tác xử lý đúng cách.

“Theo ông Phong nói thì phanh hơi vẫn còn 4kg tức vẫn có thể xử lý được. Giả như đang chạy ở số 5 mà gặp sự cố về thắng thì phải vù ga mạnh để tìm cách trả số dần. Có thể khi trả về được số 2, thì nhanh chóng thao tác đạp nhả ly hợp để xe tắt máy, chạy chậm và an toàn. Thế mà tại sao tài xế của ông Phong lại cho xe chạy với tốc độ kinh hoàng là 120km/h như ông ta nói?”, anh Hưng nói.

Và theo anh Hưng, nếu như ông Phong cho rằng chính tài xế xe mình đã chủ động đâm vào đuôi xe tải của anh Bắc, thì đó là thao tác sai lầm của người tài xế. Anh Hưng khẳng định: “Nguyên tắc của tài xế là trong trường hợp đó, ngoài việc xử lý để xe chạy chậm, trấn an hành khách thì phải tìm nơi thích hợp để chủ động cho xe va vào để dừng lại. Không được đâm vào đuôi xe khác vì đó là hành động nguy hiểm mà tài xế nào cũng biết”.

Nhưng vì sao xe xuống dốc hay bị mất phanh? Theo anh Nguyễn Văn T., tài xế xe ở Hậu Giang, 1 nguyên tắc cơ bản của lái xe khi lên xuống đèo là lên số nào thì xuống số đó mà không cần dùng nhiều phanh. Khi xuống đèo dùng số lớn hơn khi lên đèo và phải cần phanh hỗ trợ để giảm tốc độ thì đến cuối đèo sẽ có nguy cơ mất phanh.

“Lên xuống đèo không được rà phanh nhiều vì làm vậy phanh sẽ liên tục cạ vào mâm và đĩa, gây nóng và dễ xảy ra sự cố. Chỉ nên phanh rồi nhả ngay và không rà phanh liên tục. Riêng phanh hơi còn có nguyên nhân khác là do ống dẫn bị xì…”, anh T. nói.

Như vậy, qua phân tích của giới tài xế, điều trước tiên dễ nhận thấy là tài xế xe khách thiếu kinh nghiệm, kể cả trong xử lý tình huống? Còn với anh Bắc thì dù chủ động dìu xe hay bị đâm vào, mà anh vẫn bản lĩnh và cứng tay lái để “đỡ” chiếc xe khách chở hàng chục người đến nơi an toàn, thì anh vẫn là người xứng đáng nhận cúp "Vô lăng vàng 2016" và Huân chương dũng cảm.

Khi xe khách tông vào đuôi xe mình, anh Bắc có ý thức phản xạ cắt ly hợp, dùng phanh nương đỡ, hợp lực để giảm lực va đập trườn tới của xe khách. Chiếc xe tải đã chịu lực đẩy do trọng lượng và quán tính lao dốc của cả chiếc xe khách trên 30 chỗ phía sau. Trong trạng thái tâm lý bấn loạn, nhưng anh Bắc đã vẫn vững tay lái, giảm tốc phù hợp để dừng xe đồng thời làm vật cản cho xe khách không gây tai nạn nghiêm trong hơn trên đường, không đâm vào vách núi, không lao xuống vực, ít nhất 30 mạng người trên xe khách an toàn. Anh rất giỏi!

Nhưng có lẽ công ai tới đâu cũng không quan trọng. Quan trọng nhất là 40 hành khách trên chuyến xe đi tham quan và những người lái xe, phụ xế đã bình yên trở về với gia đình. Mạng sống con người mới là điều quý nhất, và rõ ràng dù thế nào thì anh Bắc vẫn là người có công lớn trong chuyện này!

Khi xe tải của anh Bắc buộc phải lĩnh sứ mạng “dẫn dắt” hàng chục sinh mạng phía sau, chỉ cần một sơ sẩy, thảm họa đau lòng đã xảy ra. Hãy cảm ơn anh Bắc vì lẽ đó. Hãy cảm ơn và đối xử công bằng với anh ấy!

Hồ Hùng