"Cử tri đoàn thay thế" có giúp Donald Trump lật ngược tình thế?

Ngày 14.12, cuộc bỏ phiếu cử tri đoàn đã xác nhận ông Joe Biden chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Thế nhưng, Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump vẫn chưa chịu thừa nhận thất bại dù hồi tháng trước, ông tuyên bố sẽ chuyển giao chính quyền sau cuộc bỏ phiếu của cử tri đoàn.

Không chỉ ông Trump mà những người ủng hộ ông vẫn tin rằng dù trận đấu đã hết 2 hiệp thì vẫn có thể lật ngược tình thế nhờ "Cử tri đoàn thay thế". Cụ thể, họ hy vọng tình thế sẽ đảo ngược khi  Lưỡng viện Mỹ họp lại để thông qua kết quả bầu phiếu của các đại cử tri vào ngày 6.1.2021.

Phe ông Trump cho rằng tại kỳ họp đó, Quốc hội sẽ dựa vào phiếu "cử tri đoàn thay thế" không phải do chính quyền các bang xác nhận dựa trên kết quả cuộc bỏ phiếu ngày 3.11. Có khoảng 7 bang chiến trường mà phe Dân chủ thắng trong khi phe ông Trump cho rằng có gian lận.

Theo RFI, các nghị sĩ Cộng Hòa đã lập "cử tri đoàn thay thế" ở 7 bang: Nevada, Arizona, Georgia, Pennsylvania, Wisconsin, Michigan và New Mexico. Họ cũng gửi phiếu bầu ông Trump về Quốc hội và hy vọng Quốc hội sẽ kiểm phiếu của các cử tri đoàn thay thế thay vì cử tri đoàn do chính quyền bang xác nhận.

Thế nhưng, như giáo sư luật Rick Hasen lưu ý trên blog Election Law của ông, những người này “không được các quan chức ở các bang này cũng như cơ quan lập pháp chứng nhận. Do đó, họ không có thẩm quyền pháp lý", và sẽ không thể được Quốc Hội tính tới vào tháng 1.

Trong lịch sử bầu cử Mỹ, cũng từng xuất hiện một bang có 2 cử tri đoàn hồi năm 1876. Năm 1876, hệ thống Đại cử tri Đoàn đã giúp Hayes trở thành Tổng thống trong một cuộc bầu cử gây tranh cãi nhất lịch sử Mỹ. Hayes đã thất bại trước đối thủ đến từ đảng Dân chủ là Samuel J. Tilden khi so số phiếu phổ thông nhưng lại thắng về số phiếu Đại cử tri đoàn khi một ủy ban của Quốc hội đã trao cho Hayes đến 20 là phiếu sau một cuộc tranh luận dữ dội.

Nhưng khác với Hayes cách đây gần một thế kỷ rưỡi, các “cử tri đoàn thay thế” không được nhánh hành pháp hay lập pháp bang thừa nhận nên tính chính danh bị suy yếu rõ rệt.

Hơn nữa, khả năng Quốc hội Mỹ ủng hộ Trump bằng cách thừa nhận cử tri đoàn thay thế cũng gần như là con số 0. Thượng viện Mỹ vốn do phe Cộng hòa nắm đa số nhưng chính Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell đã công nhận Joe Biden là tổng thống đắc cử. Theo The New York Times, McConnell còn đang vận động hậu trường để ngăn không cho các thượng nghị sĩ Cộng Hòa kéo dài cuộc chiến giữ ghế cho Trump dù trước đó chính McConnell lên tiếng ủng hộ những nỗ lực pháp lý nhằm xem lại tính minh bạch trong cuộc bầu cử.

Tại Hạ viện vốn do phe Dân chủ kiểm soát, trong nỗ lực cuối cùng, đồng minh của Donald Trump là dân biểu Mo Brook dự định kêu gọi phiên tranh luận, nhưng tiếng nói của lãnh đạo thượng viện McConnell đã như gáo nước lạnh dội vào hy vọng le lói.

Tổng thống Trump vẫn quyết không buông súng dù mất đi sự ủng hộ quan trọng nhất từ Thượng viện. Trên Twitter, ông Trump viết: "Mitch à, 75.000.000 PHIẾU, kỷ lục cho một tổng thống đương nhiệm (rất nhiều đó). Quá sớm để gục ngã. Đảng Cộng hòa rốt cuộc phải học cách chiến đấu. Người dân đang giận dữ".