Cuộc đột kích khu dân cư Nuseirat giải cứu thành công 4 con tin nhưng lại khiến hơn 200 người Palestine thiệt mạng được quân đội Israel (IDF) thực hiện vào thời điểm hai bên đang cân nhắc đề xuất ngừng bắn.
Sau cuộc đột kích giải cứu con tin, hai bên đều phải đối mặt với áp lực mới. Israel khó lòng thực hiện lại hoạt động đột kích tương tự để cứu số con tin còn lại, còn Hamas có ít con tin để lấy làm “quân bài” đàm phán hơn. Tuy nhiên chưa chắc họ chịu nhượng bộ bất chấp thế bế tắc đã kéo dài nhiều tháng. Hamas hiện vẫn đòi hỏi ngừng bắn lâu dài chứ không chỉ tạm thời, Israel tiếp tục theo đuổi mục tiêu xóa sổ Hamas.
Niềm vui và áp lực chấp nhận đề xuất ngừng bắn
Cuộc đột kích mới nhất là chiến dịch giải cứu thành công nhất của IDF từ lúc xung đột nổ ra cho đến nay. Thông tin 4 con tin trở về lập tức nhóm lên niềm vui ở Israel, các chính trị gia theo đường lối cứng rắn có thể lấy thành công này củng cố cho lập luận chỉ cần duy trì áp lực quân sự cũng đủ sức giải cứu số con tin còn lại.
Nhưng nên nhớ rằng tính đến nay IDF chỉ mới giải cứu tổng cộng 7 con tin. Quân đội còn giết nhầm 3 con tin khác. Hamas còn nhiều lần tuyên bố nhiều con tin thiệt mạng trong không kích do IDF thực hiện. Cây bút phân tích Israel Nahum Barnea viết trên tờ Yediot Aharonot rằng: “Người mang suy nghĩ cuộc đột kích ngày hôm qua giúp chính phủ không cần đạt thỏa thuận ngừng bắn nữa là đang sống trong ảo tưởng. Ngoài kia còn rất nhiều người cần được cứu, càng sớm càng tốt”. Ngay cả phát ngôn viên IDF Daniel Hagari cũng thừa nhận: “Thứ giúp mang con tin sống sót trở về là một thỏa thuận”.
Israel xác định Hamas bắt đi khoảng 250 người lúc thực hiện đợt tấn công bất ngờ ngày 7.10.2023. Nhóm này trao trả hơn 100 con tin vào tháng 11 năm ngoái, hiện giữ 116 con tin (tính cả ít nhất 40 trường hợp mà Tel Aviv cho rằng đã không may qua đời).
Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố đề xuất ngừng bắn mới gồm 3 giai đoạn. Chính quyền Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố chưa hài lòng với một số điều khoản, trong đó có yêu cầu lực lượng Israel rút khỏi Gaza và ngừng bắn vĩnh viễn. Nhiều đối tác liên minh theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu đe dọa lật đổ chính quyền đương nhiệm nếu nhà lãnh đạo Israel chấm dứt chiến dịch quân sự mà không xóa sổ được Hamas. Phía Hamas chưa đưa ra phản hồi chính thức.
Chiến thắng của ông Netanyahu
Cuộc đột kích giải cứu con tin là chiến thắng hiếm hoi của ông Netanyahu, người bị đổ lỗi vì không ngăn được Hamas xâm phạm lãnh thổ cũng như không thể đưa toàn bộ con tin trở về dù đã qua nhiều tháng.
Không giấu được niềm vui khi cuộc đột kích thành công, ngày 8.6 nhà lãnh đạo Israel vội vã đến bệnh viện thăm 4 con tin. Một số thăm dò gần đây chỉ ra ông đã dần cải thiện được hình ảnh, cuộc đột kích giải cứu con tin sẽ giúp ích rất nhiều.
Nhưng khi niềm vui phai nhạt, ông Netanyahu sẽ phải đối mặt với áp lực lớn từ Tổng thống Biden muốn xung đột chấm dứt và nhiều đồng minh theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu muốn xóa sổ Hamas bằng mọi giá. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz với lập trường trung dung vừa rút khỏi nội các thời chiến, khiến sức ép từ phe chủ chiến càng lớn hơn.
Chỉ trích dành cho ông Netanyahu vẫn còn rất lớn, gia đình của một số con tin cáo buộc nhà lãnh đạo chỉ biết nhận công. Thương vong quá lớn của người Palestine cũng khiến áp lực quốc tế với Israel ngày một gia tăng.
Theo nhà báo Barnea, lần giải cứu thành công 4 con tin là một thắng lợi chiến thuật hoành tráng nhưng không làm thay đổi tình hình chiến lược.
Hamas mất “quân bài”
4 con tin là 4 “quân bài” đáng giá mà Hamas vừa để mất. Cuộc đột kích cũng giáng đòn mạnh vào tinh thần của nhóm, giống như những gì nhóm thực hiện với Israel vào ngày 7.10 năm ngoái. Ngược lại IDF phần nào cứu rỗi danh tiếng khi thực hiện chiến dịch giải cứu thành công ngay vào ban ngày.
Cuộc đột kích mới nhất còn khiến cộng đồng quốc tế một lần nữa chú ý đến con tin, đúng lúc Mỹ đang thúc ép Hamas chấp nhận đề xuất ngừng bắn. Tuy nhiên Hamas rất giỏi chịu áp lực, nhóm này có thể chọn lựa giữa hai phương án: dùng số con tin còn lại đổi lấy lệnh ngừng bắn hoặc tìm nơi giam giữ kín đáo hơn.