Thời gian gần đây, nhiều con phố và cổng trường tiểu học tại Hà Nội đang bày bán la liệt những miếng dán đồ chơi Trung Quốc được cảnh báo chứa chất gây ung thư, vô sinh cho trẻ em.
"Một buổi tối đi làm về, bất chợt nhìn lên mu bàn tay con gái đang học lớp 2, tôi giật mình thấy 2 bên tay con đều có hình dán công chúa trông thật bắt mắt. Con trả lời tôi, được bạn mua ở cổng trường tặng. Tôi đâu có biết những miếng dán đó có chứa chất độc hại", chị L. chia sẻ.
Những miếng dán tử thần có chứa chất gây ung thư đều có dòng chữ "made in China", tràn Hà Nội và được các em học sinh yêu thích mà các em không hể hay biết đây là những miếng dán có độc.
Để thu hút trẻ em, tất cả miếng dán đều có hình siêu nhân, các nhân vật hoạt hình, truyện tranh... Các chủ cửa hàng bán đồ chơi trẻ em còn quảng cáo rằng, họ vừa nhập về các miếng dán hình ông già Noel, cây thông, tuần lộc… để chuẩn bị đón Giáng sinh. Tuy nhiên, tất cả các sản phẩm này đều “Made in China”.
Mới đây, Cục Quản lý Chất lượng hàng hóa (Tổng cục Đo lường chất lượng) đã kiểm nghiệm phát hiện những miếng dán đồ chơi Trung Quốc chứa chất độc phthalate, vượt tới 480 lần ngưỡng an toàn.
Theo các chuyên gia, đây là chất có thể gây dậy thì sớm với bé gái và vô sinh ở bé trai. Ngay lập tức, thông tin khiến các bậc phụ huynh phải giật mình. Thế nhưng, thị trường miếng dán đồ chơi này lại vẫn sôi động như thường.
Trước đó không lâu, hệ thống cảnh báo Rapex của Liên minh Châu Âu (EU) cũng đưa những miếng dán hoạt hình vào danh sách nguy hiểm. Cơ quan này còn liên tục đề nghị thu hồi miếng dán đồ chơi Trung Quốc chứa chất độc hại. Thậm chí, Na Uy đã tuyên bố thu hồi toàn bộ những sản phẩm miếng dán hoạt hình vì nghi ngại mối đe dọa đến sức khỏe cho trẻ em khi tiếp xúc.
Chỉ 3.000 đồng trẻ em có thể sở hữu một thứ đồ chơi không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Trong khi nước ngoài đang tẩy chay miếng dán đồ chơi Trung Quốc thì không biết bằng cách nào, những sản phẩm độc hại này vẫn đang có mặt tại hầu hết các cổng trường trên địa bàn TP. Hà Nội và TP.HCM. Mặc dù là sản phẩm trôi nổi nhưng không có bất cứ cơ quan nào vào cuộc kiểm tra, xử lý.
Trong vai một phụ huynh đi mua đồ chơi cho con, PV tiếp cận với một chủ cửa hàng trên phố Hàng Mã (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Thấy chúng tôi loay hoay ở khu bán miếng dán sticker, bà chủ cửa hàng tên Minh đon đả đến mời chào. Chỉ vào những miếng dán đủ màu sắc, chủng loại, chị Minh giới thiệu:
“Những mẫu dán này đang được trẻ con thích thú. Nhất là hình ông già Noel cưỡi tuần lộc đi phát quà. Chuẩn bị đến lễ Giáng sinh rồi, chú mua mấy chục miếng về cho con dùng dần. Rẻ lắm, chỉ 3.000-10.000 đồng là được một tập, gồm cả chục miếng. Nếu không thích ông già Noel thì mua miếng siêu nhân, Doreamon cũng được. Trẻ con đứa nào chẳng thích siêu nhân”.
Học sinh lại rất chuộng các loại đồ chơi độc hại này
Điều khiến chúng tôi ngạc nhiên là trên bao bì của những miếng dán độc hại này đều được viết bằng tiếng Anh. Trước mặt sản phẩm nổi lên trên là dòng chữ to Merry Chrismas (chúc mừng Giáng sinh). Nhưng ở góc cuối cùng của sản phẩm này có ghi dòng chữ nhỏ và rất mờ “Made in China”.
Chúng tôi hỏi bà chủ cửa hàng có miếng dán xuất xứ trong nước không thì người này lắc đầu bảo: “Trong nước chưa sản xuất được loại này. Mà có sản xuất được thì mẫu mã cũng không đa dạng và “nhạy bén” như bên họ được (Trung Quốc). Miếng dán này ăn theo nhân vật hoạt hình, truyện tranh nên phải cập nhật liên tục. Đồ chơi Việt Nam thì muôn đời chẳng chịu thay đổi mẫu mã, làm sao có thể bán được”.
Theo khảo sát của phóng viên, không chỉ trên phố Hàng Mã, Hàng Lược, Lương Văn Can mà nhiều cổng trường tiểu học ở Hà Nội cũng bày bán la liệt những miếng dán này. Đến trường tiểu học Đặng Trần Côn B, phố Nguyễn Quý Đức (Thanh Xuân, Hà Nội) đúng vào giờ tan học buổi chiều, chúng tôi chứng kiến những đứa trẻ trong lúc đợi bố mẹ đến đón ra cổng trường mua vài miếng dán rồi dán lên tay.
Thậm chí, có học sinh do không bóc được lớp túi bóng còn dùng răng để cắn mà các em không hề hay biết rằng mình đang cắn vào các chết độc.
Trao đổi với phóng viên, một chủ cửa hàng đồ chơi trẻ em có kinh doanh miếng dán nói như phân trần: “Tôi cũng có nghe đài báo nói rằng miếng dán này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhưng hình như là nước ngoài người ta cảnh báo chứ không phải Việt Nam. Với lại, thấy các cháu thích, bán chạy, tôi nhập hơn ngàn miếng về bán thử mới được gần một tháng. Vì miếng dán giá rẻ nên lời lãi cũng chẳng được mấy tiền”.
Người này còn cho biết thêm, hàng tuần có một đầu nậu chuyên đổ buôn đồ chơi chở miếng dán đến phân phối cho các cửa hàng. Ai lấy miếng dán có hình nhân vật nào cũng được. Nếu không bán hết, đầu nậu sẽ đến tận nơi chở đi.
Những miếng dán có độc được các đầu nậu tuồn về Việt Nam
Trong khi miếng dán được cảnh báo gây ung thư, vô sinh đang đầu độc trẻ em thì các bậc phụ huynh lại không mấy sát sao đến vấn đề này.
Chị Nguyễn Việt Hà (35 tuổi, ở làng La Tinh, Hà Đông, Hà Nội) cho rằng, chị cũng được cảnh báo về đồ chơi xuất xứ từ Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường, để tìm được đồ chơi từ các nước khác rất khó khăn và đắt đỏ. Trong khi đó, đồ chơi Trung Quốc vừa đẹp, bắt mắt lại vừa rẻ. Điều quan trọng là trẻ con rất thích vì nó gắn với những bộ phim hoạt hình.
“Mua đồ chơi đắt tiền về cháu nó không chơi thì lãng phí lắm. Thôi cứ mua tạm đồ chơi Trung Quốc, chẳng đáng mấy tiền, con tôi nghịch vài ngày chán rồi ném bỏ cũng được. Miễn là cháu không ăn, không nuốt vào người thì chắc cũng chẳng sao”, chị Hà chia sẻ.
Tại TP.HCM, những miếng dán và đồ chơi Trung Quốc độc hại cũng được bày bán phổ biến khắp đường phố, nhà sách, trường học.
Theo khảo sát của phóng viên tại trường tiểu học Lê Lai (phường Tây Thạnh, quận Tân Phú), những miếng dán đồ chơi độc hại của trung quốc được bày bán rất nhiều. Và những món đồ chơi độc hại như vậy lại rất được học sinh tiểu học yêu thích
Tại đây, những đồ chơi bạo lực như súng, đao kiếm cũng được bày bán công khai và nhiều mẫu mã đa dạng để thu hút trẻ em
Trong một nhà sách gần ngã tư Gò Mây (phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân), khu đồ chơi trẻ em hầu như bị đồ chơi nhựa của Trung Quốc chiếm lĩnh
Những thứ nhựa độc hại lại được làm thành các loại đồ chơi tiếp xúc trực tiếp với các bộ phận dễ lây nhiễm của trẻ như kính mắt, mặt nạ, tai nghe của bác sĩ…
Ngay trong các nhà sách, siêu thị, những dòng tiếng Việt duy nhất trên các món đồ chơi chỉ là các thông tin đơn giản về xuất xứ, nhà nhập khẩu…
Cuộc “đổ bộ” của bánh kẹo bẩn từ Trung Quốc
Không chỉ đồ chơi mà gần thời điểm Tết Nguyên đán, nhiều mặt hàng kẹo bánh có xuất xứ từ Trung Quốc cũng ồ ạt “đổ bộ” vào thị trường trong nước.
Kẹo "made in China"
Theo quan sát của chúng tôi, có những sản phẩm nhìn qua người lớn cũng phải giật mình lo sợ. Bởi nó không chỉ nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phậm mà còn chứa đựng nội dung “độc hại” như dạy trẻ hút thuốc lá, chơi lựu đạn. Không khó để có thể kiếm được những sản phẩm này ở khu chợ Đồng Xuân (Hoàn Kiếm), chợ Ninh Hiệp (Gia Lâm)…
Các tiểu thương buôn bán dòng sản phẩm này đều không ngại ngần thừa nhận đây là kẹo Trung Quốc. Bởi bao bì sản phẩm được đóng gói và ghi địa chỉ sản xuất ở tỉnh Quảng Tây, Quảng Đông (Trung Quốc) nhưng lại hoàn toàn bằng chữ tiếng Anh.
Khi chúng tôi hỏi các sản phẩm này có an toàn khi sử dụng, chị N. T.T, một tiểu thương ở chợ Ninh Hiệp trả lời với bộ mặt tỉnh bơ: “Chưa từng thấy ai ăn kẹo chết cả. Các chú cứ yên tâm là rất nhiều người dùng rồi”. Tuy nhiên, chỉ bằng mắt thường cũng có thể thấy đó là những sản phẩm kém chất lượng.
Những loại kẹo có vỏ giống thuốc lá, lựu đạn xuất xứ Trung Quốc đang được trẻ em sử dụng rất nhiều tại các cổng trường học.
Hiện nay các đại lý bánh kẹo, đồ chơi trẻ em trên địa bàn Hà Nội đang bán một số mặt hàng được choi là “hot” cho trẻ em như kẹo Smoke candy và bình xịt màu. Kẹo Smoke candy có nhiều loại được nhái theo các nhãn hiệu thuốc lá. Như hộp kẹo Smoke candy có vỏ ngoài ghi Marlbovo (nhái nhãn hiệu thuốc lá Marlboro), kẹo Camel hình con lạc đà (nhái nhãn hiệu thuốc lá Camel), loại kẹo ba số 888 (nhái thuốc ba số 555)…
Khi mở vỏ hộp ra, hình thức thanh kẹo trông giống như một điếu thuốc lá. Thanh kẹo bên trong đó được chia thành hai phần, một phần màu vàng ngắn giống đầu lọc, còn phần thân màu trắng dài hơn. Khi đưa lên ngửi thấy mùi khét giống mùi vị của thuốc lá.
Tiếp đó là các bình xịt chứa các dung dịch đủ màu xanh, đỏ, tím vàng. Đầu bình xịt như một các mỏ vịt, giống đầu của lựu đạn. Khi muốn uống, trẻ em phải giật cái mỏ vịt, lựu đàn sẽ chảy ra một loại chất nhầy có mùi như thuốc tẩy… Mặc dù độc hại như vậy nhưng những đứa trẻ vẫn uống một cách ngon lành.
Tuấn Hợp - Hoài Nguyễn/Dân Trí
