Dự án cầu Đồng Nai mới chậm 5 năm, đội vốn nghìn tỉ

Dự án cầu Đồng Nai mới do Tổng công ty Xây dựng số 1 - CTCP làm chủ đầu tư. Doanh nghiệp dự án là Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng cầu Đồng Nai. Dự án đượcchia thành 4 giai đoạn. Tổng mức đầu tư được điều chỉnh lần cuối là 3.141 tỉ đồng.

Kiểm toán Nhà nước cho biếtdự án đã qua 4 lần điều chỉnh bổ sung hạng mục ngoài hợp đồng đã ký kết ban đầu. Các lần điều chỉnh đã làm tăng giá trị đầu tư so với phê duyệt ban đầu tới 56,65% (tăng từ 2.005 tỉ đồng lên 3.141,6 tỉ đồng, tăng thêm hơn 1.100 tỉ đồng).

Việc tính toán khối lượng thiết kế, áp dụng định mức, đơn giá dự toán chưa chính xác, một số hạng mục phát sinh chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định. Việc dự toán hạng mục thi công cọc khoan nhồi cầu Đồng Nai mới được lập trên cơ sở đơn giá tạm tính đã làm tăng giá trị dự toán công trình hơn 9 tỉ đồng so với giá trị dự toán được phê duyệt chính thức.

Dự án cầu Đồng Nai mới cũng đã chậm tiến độ 5 năm. Thời gian dự kiến ban đầu là 24 tháng (hoàn thành tháng 6.2010) tuy nhiên do không giải phóng được mặt bằng và liên tục điều chỉnh, bổ sung hạng mục, đến tận tháng 3.2015 mới được hoàn thành các hạng mục chính và đưa vào khai thác, thu phí hoàn vốn.

Về quản lý chi phí đầu tư, một số hạng mục công trình nghiệm thu khối lượng còn sai sót, áp dụng định mức, đơn giá một số công việc chưa phù hợp; phát sinh chi phí quản lý dự án nhưng chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt với kết quả giảm trừ gần 29 tỉ đồng.

Về công tác lựa chọn nhà đầu tư, ký kết và thực hiện hợp đồng, nhà đầu tư không thực hiện nghĩa vụ bảo đảm thực hiện hợp đồng đối với các hạng mục đầu tư giai đoạn 1 – 2 và 4 theo quy định Nghị định 78/2007; Các hạng mục bổ sung giai đoạn 3 và 4 được triển khai thi công trước khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh là chưa tuân thủ quy định tại khoản 1, Điều 28 Nghị định 108/2009.

Về công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước, Bộ GTVT chưa kiểm tra số liệu thu chi định kỳ hàng năm; các hạng mục đầu tư thuộc giai đoạn 4 chưa được thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình thi công theo quy định Điều 11, Quyết định 2777/QĐ-BGTVT.

Bộ GTVT và Tổng công ty Xây dựng số 1 đã ký kết Phụ lục hợp đồng số 18. Trong đó, khi tính toán phương án tài chính, một số chỉ tiêu tài chính chưa chặt chẽ và sát thực tế, dẫn đến việc tính toán thời gian hoàn vốn là 18 năm 4 tháng 10 ngày là chưa phù hợp.

Trong hợp đồng BOT chưa xây dựng khung định mức chi phí quản lý thu phí để làm cơ sở ký kết hợp đồng BOT gây khó khăn trong quá trình quản lý, kiểm tra cơ sở tính toán để xác định chi phí này; Một số chi phí như tỷ lệ tính chi phí duy tu, bảo dưỡng, lợi nhuận bảo toàn vốn của nhà đầu tư chưa có văn bản quy định cụ thể dẫn đến thiếu cơ sở trong tính toán và ký kết hợp đồng BOT.

Lãi suất trong thời gian khai thác đối với phần vốn nhà đầu tư huy động để thực hiện dự án chưa được cập nhật kịp thời theo lãi suất thực tế để điều chỉnh thời gian thu phí, ảnh hưởng đến thời gian hoàn vốn của dự án; Các văn bản pháp lý về các dự án đầu tư theo hình thức PPP chưa quy định rõ khung lợi nhuận và thời điểm chia lợi nhuận bảo toàn vốn của nhà đầu tư.

Từ các kết quả trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính các hạng mục đầu tư giai đoạn 1-2-3 (Phục lục hợp đồng BOT số 18) số tiền 131 tỉ đồng.

Trong đó, đối với Công ty cổphần Đầu tư và Xây dựng cầu Đồng Nai, điều chỉnh giảm giá trị quyết toán 50,6 tỉ đồng; giảm thuế giá trị gia tăng đầu vào được hoàn 1,7 tỉ đồng; chưa đủ điều kiện thanh toán 16,4 tỉ đồng; giảm chi phí lãi vay từ 8.4.2015 - 30.9.2017 là 13 tỉ đồng; giảm trích trước chi phí chi phí sửa chữa vừa và lớn đến 30.9.2017 là 31,3 tỉ đồng; giảm lợi nhuận bảo toàn vốn cho nhà đầu tư 2009 - 2016 là 4,7 tỉ đồng; giảm lãi tính cho phần sử dụng nguồn thu phí từ 1.1.2009 -30.9.2017 là 5,2 tỉ đồng.

Đối với Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Đồng Nai - chi nhánh thành phố Biên Hòa, giảm giá trị quyết toán và nộp trả nhà đầu tư 1,4 tỉ đồng; nộp trả nguồn kinh phí tạm ứng chưa thực hiện cho nhà đầu tư 641 triệu đồng; Ban quản lý dự án thành phố Biên Hòa phải nộp trả cho nhà đầu tư 4,2 tỉ đồng; Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Dương - chi nhánh thị xã Dĩ Annộp trả nguồn kinh phí tạm ứng chưa thực hiện cho nhà đầu tư 1,37 tỉ đồng…

Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị xử lý tài chính các hạng mục đầu tư giai đoạn 4 (chưa ký hợp đồng BOT) là 25,7 tỉ đồng. Trong đó, Ban quản lý dự án cầu Đồng Nai mới và tuyến hai đầu cầu giảm giá trị thanh toán 5,8 tỉ đồng; giảm thuế VAT được hoàn 436 triệu đồng; chưa đủ điều kiện thanh toán 19,8 tỉ đồng; đồng thời yêu cầu các bên hoàn thiện thủ tục, rà soát lại khối lượng phát sinh, điều chỉnh chưa trình Ban quản lý dự án 7 và Bộ Giao thông vận tải chấp thuận theo quy định làm cơ sở thanh toán số tiền 17,9 tỉ đồng…