Hạ nhiệt xăng dầu, cần nhanh chóng giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN

Tại phiên họp bất thường của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 6.7, thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến trong Uỷ ban Tài chính - Ngân sách thống nhất việc xem xét, điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc Chính phủ tiếp tục đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường là chưa thật sự phù hợp với bản chất và nguyên tắc tính thuế của thuế bảo vệ môi trường. Điều này dễ tạo dư luận cho rằng Việt Nam không sẵn sàng thực hiện giảm tác động có hại đến môi trường.

Về sự cần thiết, tờ trình của Chính phủ có đề cập nguyên nhân về xu thế tăng giá dầu thô và xăng dầu thành phẩm trên thế giới. Với đỉnh điểm giá dầu thô thế giới vào tháng 3.2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 18/UBTVQH ngày 23.3.2022 để điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu với hiệu lực áp dụng từ 1.4.2022.

Vì vậy, Chính phủ cần chủ động hơn trong các biện pháp điều hành giá xăng dầu trong nước theo thẩm quyền, trong đó đặc biệt là các biện pháp điều chỉnh về thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mà cho đến nay vẫn chưa được Chính phủ thực hiện.

Về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, căn cứ tình hình giá xăng dầu trên thị trường trong nước và để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, đa số ý kiến trong Uỷ ban Tài chính - Ngân sách nhất trí giảm thuế về mức sàn trong Biểu khung thuế suất như đề nghị của Chính phủ.

Về cơ sở xác định mức độ giảm thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, một số ý kiến cho rằng, Tờ trình của Chính phủ chưa báo cáo, tổng kết, đánh giá đầy đủ việc thực hiện Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15.

Theo đó, tờ trình mới chỉ nêu khái quát về việc giảm giá bán xăng dầu trong 2 kỳ điều chỉnh giá, chưa đánh giá kỹ về các căn cứ tác động đến việc giảm giá xăng dầu (do điều chỉnh chính sách thuế, do giá xăng dầu trên thị trường thế giới giảm…). 

Đồng thời, tờ trình chưa cung cấp đầy đủ thông tin về số lần điều chỉnh tăng và mức tăng mỗi lần điều chỉnh giá xăng, dầu trong thời gian qua; chưa cung cấp thông tin liên quan đến tác động của việc giảm thuế đối với chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của nhân dân; chưa đánh giá mức độ đạt được của các mục tiêu đề ra khi ban hành chính sách…

“Điều này dẫn đến chưa đủ căn cứ khẳng định việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết để tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn là giải pháp “có hiệu quả nhất””, ông Cường nói.

Về tỷ trọng thuế trong giá xăng dầu bán ra, tờ trình của Chính phủ nêu so với nhiều nước trên thế giới, tỷ trọng thuế trong giá cơ sở xăng dầu của nước ta hiện nay vẫn thấp hơn mức bình quân chung, nhất là sau khi mức thuế bảo vệ môi trường được điều chỉnh theo Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho hay, một số ý kiến cho rằng, với tỷ trọng thuế trong giá xăng dầu thấp hơn nhiều so với mức bình quân chung của nhiều quốc gia trên thế giới thì việc đề xuất giảm thuế là không thực sự thuyết phục.

Lý do, nếu thuế chỉ chiếm tỷ trọng thấp trong giá bán thì việc giảm thuế có thể không thực sự tác động lớn đến việc giảm giá bán xăng dầu, không đạt được mục tiêu đặt ra trong điều chỉnh chính sách thuế song lại ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu ngân sách nhà nước. Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ báo cáo, giải trình rõ hơn về nội dung này.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, hiện nay, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp về Dự thảo Nghị định của Chính phủ về Biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN). Trong đó dự kiến giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN đối với xăng từ mức 20% xuống 12%.

“Việc giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN này sẽ là một hỗ trợ tích cực, góp phần làm giảm giá xăng trên thị trường trong nước bên cạnh các biện pháp giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu”, ông Cường nói.

Trên cơ sở ý kiến tham gia của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định để ban hành và kịp thời đưa vào áp dụng trước khi tiếp tục trình Quốc hội các đề xuất giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng như dự kiến của Chính phủ.