Hạ viện Mỹ thông qua thành lập Ủy ban điều tra vụ bạo loạn liên quan đến Donald Trump

Hạ viện quyết truy Trump

Trong hai ngày qua, Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy và Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã làm việc để phủ quyết một đề xuất thành lập ủy ban điều tra vụ bạo lực khiến 5 người thiệt mạng trong đó có một sĩ quan Cảnh sát Capitol.

Nhưng Hạ viện đã bỏ phiếu với tỷ lệ 252-175 để thông qua việc thành lập ủy ban, được thiết chế theo kiểu ban hội thẩm điều tra các cuộc tấn công vào Mỹ vào ngày 11.9.2001. Đề xuất hiện được chuyển đến Thượng viện nơi phe Dân chủ và Cộng hòa không chênh lệch như Hạ viện.

Tuy nhiên, số lượng đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu cho cuộc điều tra độc lập - 35 trong số 211 - báo hiệu một số rạn nứt trong việc đảng về việc bảo vệ Trump. 

Tất cả 10 thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã bỏ phiếu để luận tội Trump vào tháng 1 nay vẫn bỏ phiếu thành lập ủy ban này. Đồng thời, kết quả của lưỡng đảng ở Hạ viện có thể khiến các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện suy nghĩ lại về việc tán thành ủy ban này.

Lãnh đạo Đa số tại Hạ viện Steny Hoyer, thuộc đảng Dân chủ, cho biết Lãnh đạo Thiểu số tại Hạ viện McCarthy "đã đạt được những gì ông ấy yêu cầu" trong một thỏa hiệp về cấu trúc của ủy ban (dự kiến 10 người với 5 người mỗi đảng). McCarthy là đồng minh thân cận của Trump.

Đầu ngày, Lãnh đạo Thiểu số tại Thượng viện McConnell tuyên bố ông sẽ không ủng hộ đề xuất của Hạ viện, gọi đây là "đề xuất nghiêng lệch và không cân bằng của đảng Dân chủ tại Hạ viện" và nói rằng các cuộc điều tra hiện có của Quốc hội là đủ.

Không dễ qua cửa Thượng viện 

Tại Thượng viện 50-50 nhưng do đảng Dân chủ kiểm soát nhờ Phó tổng thống Kamala Harris trong vai trò Chủ tịch Thượng viện. Tuy nhiên, đảng Cộng hòa có thể chặn đề xuất vì cần có ít nhất 60 phiếu bầu để thông qua đề xuất.

McConnell nói: “Sẽ tiếp tục không thiếu các cuộc điều tra mạnh mẽ”. McConnell hồi tháng 1 từng nói rằng đám đông tấn công Điện Capitol là do bị Trump và những người khác “bịa đặt” và bị “kích động”. Nhưng ông cũng không ủng hộ việc điều tra một cựu tổng thống của đảng nhà.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một đảng viên Dân chủ, cho biết bà có thể khởi động các phiên điều trần thường xuyên của ủy ban với "toàn quyền triệu tập" để điều tra vụ bạo động nếu các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện chặn ủy ban.

"Nhưng đó không phải là con đường mà chúng tôi đã chọn để đi", Pelosi giải thích rằng cần phải có một cuộc điều tra lưỡng đảng, để giành được sự tin tưởng của công chúng bên ngoài đối với bất kỳ phát hiện nào.

Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer cho biết sẽ lên lịch một cuộc tranh luận về luật. Schumer cáo buộc các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa "o bế Donald Trump và chứng minh rằng đảng Cộng hòa vẫn say sưa với thuyết âm mưu rằng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 đã bị đánh cắp để loại Trump thông qua gian lận cử tri lớn.

Thượng nghị sĩ Susan Collins, một đảng viên đảng Cộng hòa ôn hòa, trước đó nói với các phóng viên rằng bà ủng hộ các sửa đổi đối với đề xuất của Hạ viện: "Tôi nghĩ rằng một ủy ban là một ý tưởng hay".  Còn Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John Cornyn để ngỏ khả năng đàm phán về những thay đổi đối với đề xuất từ Hạ viện.

Các thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện cho biết các cuộc điều tra của quốc hội là không đủ. Đại diện Dân chủ Zoe Lofgren, Chủ tịch Ủy ban Quản lý tại Hạ viện đã tổ chức các phiên điều trần về vụ tấn công, nói với các phóng viên rằng ban hội thẩm của bà đã phát hiện ra "những sai sót nghiêm trọng" dẫn đến vụ tấn công.

Mô tả một "đám đông hú hét" kêu gọi treo cổ Phó Tổng thống Mike Pence, Lofgren cho biết công việc của Ủy ban Quản lý tại Hạ viện không thể trả lời các câu hỏi về việc ai đã kích động đám đông.

"Đó là lý do tại sao chúng tôi cần một ủy ban lưỡng đảng, có uy tín, có khả năng để tìm hiểu điều gì đã xảy ra và tại sao nó lại xảy ra", Lofgren nói.

Đại diện đảng Cộng hòa Marjorie Taylor Greene giải thích sự phản đối của bà, đáp lại tại Hạ viện: "Các phương tiện truyền thông sẽ sử dụng (ủy ban) này để bôi nhọ những người ủng hộ Trump và Tổng thống Trump trong vài năm tới và che đậy những thiệt hại thực sự đang xảy ra với người dân của đất nước này, thứ đang phá hủy nền kinh tế của chúng ta".

Trump hôm 18.5 đã kêu gọi các đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu chống lại đề xuất này, gọi đó là một "cái bẫy" được truyền cảm hứng bởi "phe cánh tả cấp tiến".