Hàng loạt sai phạm trong mua sắm tài sản công tại Đồng Tháp

Ngày 25.2, theo nguồn tin của phóng viên Một Thế Giới, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đã thống nhất theo đề xuất của Thanh tra tỉnh, chuyển toàn bộ hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xử lý những sai phạm trong mua sắm tài sản công từ năm 2017 đến hết năm 2021.

Theo đó, vào cuối năm 2021, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp công bố kết luận thanh tra về việc mua sắm tài sản công trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2017 – 2020, phát hiện Trung tâm Dịch vụ tài chính (thuộc Sở Tài chính tỉnh) có nhiều sai phạm.

Cụ thể, theo kết luận thanh tra số 1112/ KL-TTr ngày 13.12.2021 của Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Tháp trong 14 gói thầu mua sắm tập trung máy móc, thiết bị như: máy vi tính, máy in,…có tổng giá trị phê duyệt hơn 96,2 tỉ đồng thì tỉ lệ giảm thầu bình quân rất thấp, chỉ giảm 4,29% chi phí, trong đó có đến 5 gói thầu tỉ lệ giảm thầu dưới 1%. Tổng giá trị trúng thầu và thỏa thuận khung của 14 gói thầu mua sắm tài sản công là 92,1 tỉ đồng, chỉ giảm 4,1 tỉ đồng so với giá phê duyệt.

Về thủ tục, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp phát hiện Trung tâm Dịch vụ tài chính có phương án đề xuất cấu hình mua máy tính mua sắp tập trung chưa phù hợp theo ý kiến của Sở TT-TT Đồng Tháp; không quy định sản phẩm chuyên ngành công nghệ thông tin và truyền thông bắt buộc phải chứng nhận và công bố hợp quy theo quy định của Bộ TT-TT. Trong hồ sơ đề xuất và hồ sơ mở thầu máy tính, không yêu cầu cấu hình và hệ điều hành có bản quyền; chưa yêu cầu nhà thầu phải có văn bản cam kết cung cấp bản gốc hoặc bản sao được chứng thực bởi cơ quan có thẩm quyền giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa và giấy chứng nhận chất lượng hàng.

Trong thỏa thuận khung chưa ràng buộc pháp lý giữa nhà thầu với chủ đầu tư và đơn vị sử dụng dẫn đến những bất cập, khó khăn cho đơn vị sử dụng thiết bị về bảo hành, bảo trì, bảo dưỡng và cam kết thực hiện hợp đồng. Ngoài ra, về nhân sự tham gia thẩm định giá các gói thầu từ năm 2017 - 2020 chỉ có 2/6 người có chứng chỉ thẩm định viên về giá.

"Mặc dù thiết bị máy vi tính đa dạng phổ biến trên thị trường gây ra sự chênh lệch giá, giá trị rất lớn đối với các thiết bị hàng hóa theo định tại Nghị định số 89 ngày 6.8.2013 của Chính phủ. Tuy nhiên trong việc lập chứng thư thẩm định giá, Công ty TNHH Kiểm toán FAC chỉ thu thập thông tin báo giá của các công ty trong nước mà chưa khảo sát giá đúng thực tế thu thập thông tin giá thị trường thế giới, giá nhập khẩu tại thời điểm định giá và chưa tham khảo giá tương tự đối với các tỉnh lân cận.

Trong việc thực hiện các hợp đồng của nhà thầu gồm: Công ty TNHH TM-DV Vũ Tịnh; liên danh giữa Công ty CP Thiên An Phú - Công ty TNHH và TMDV Sao Nam An; Công ty CP phát triển Công nghệ cao và Công ty CP Lê Bảo Minh lại xảy ra tình trạng tờ khai hải quan hàng hóa nhập khẩu không thể hiện giá trị số tiền cụ thể của từng sản phẩm hàng hóa, tờ khai hải quan đã bị xóa giá.

Không có hồ sơ bảo hành của chủ sở hữu nhà sản xuất và hợp đồng mua bán từ chủ sở hữu nhà sản xuất cho công ty được ủy quyền theo quy định. Hồ sơ thanh toán không có hợp đồng và hóa đơn mua hàng hóa thiết bị đầu vào. Biên bản nghiệm thu hoàn thành cung cấp lắp đặt thiết bị đưa vào sử dụng không có cán bộ kỹ thuật ký tên trong biên bản nghiệm thu theo hồ sơ đề xuất. Các công ty trúng thầu không có chức năng nhập khẩu các thiết bị theo quy định.

Ngoài ra, qua thanh tra thì  phát hiện quá trình sử dụng máy tính, máy in được mua sắm tập trung của các đơn vị thường xuyên bị các lỗi về kết nối kẹt giấy, không thể nạp mực thông dụng mà phải sử dụng loại mực chuyên dùng với giá thành cao, khan hiếm.

Việc bảo trì định kỳ 3 tháng/1 lần nhưng công ty trúng thầu không thực hiện; thiết bị sản phẩm bị hỏng gửi cho đơn vị bảo hành thường kéo dài thời gian, không đúng theo thỏa thuận khung. Kết quả kiểm tra ngẫu nhiên của Đoàn thanh tra thực tế tại các đơn vị sử dụng các thiết bị bị hư hỏng và hoạt động kém hiệu quả chiếm tỉ lệ đến 27,2%/tổng số các thiết bị đã kiểm tra khi đưa vào hoạt động chậm, in mờ, lỗi, hộp mực nhỏ, đèn chiếu mờ, không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.

Đáng chú ý về tài chính, qua thanh tra, đối chiếu thông tin thu thập từ cơ quan chức năng, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp phát hiện Trung tâm dịch vụ Tài chính đã ký thỏa thuận khung mua sắm thiết bị hàng hóa chênh lệch so với tổng giá trị nhập khẩu và hợp đồng mua sắm hàng hóa.

Đồng thời, các đơn vị có liên quan không chấp hành cung cấp thông tin tài liệu hoặc cung cấp thông tin nhưng không đúng theo yêu cầu, gây cản trở hoạt động thanh tra vi phạm quy định Luật Thanh tra; Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Đấu thầu.

Bên cạnh đó, còn phát hiện các nhà thầu cung cấp những thiết bị hàng hóa không có trong hệ thống dữ liệu quốc gia về hàng nhập khẩu theo quy định", Thanh tra tỉnh Đồng Tháp thông tin.

Cũng theo Thanh tra tỉnh Đồng Tháp, Giám đốc Trung tâm dịch vụ Tài chính (thuộc Sở Tài chính) đã chưa tuân thủ đầy đủ các quy trình thủ tục mua sắm tài sản công trên địa bàn; lãnh đạo Sở Tài chính chưa kiểm tra, thanh tra và theo dõi quản lý chặt chẽ việc thực hiện thỏa thuận khung mua sắm tập trung.

Các nhà thầu không thực hiện đúng theo quy định của thỏa thuận khung và hợp đồng mua sắm tài sản tại đơn vị sử dụng dẫn đến hiệu quả mua sắm không cao.

Về trách nhiệm, Giám đốc Sở Tài chính Đồng Tháp chịu trách nhiệm chung những hạn chế khuyết điểm vi phạm nêu trên như: thiếu kiểm tra thanh tra Trung tâm dịch vụ Tài chính trong đề xuất mua sắm tài sản, trình tự thủ tục mua sắm và kết quả thực hiện các thỏa thuận khung theo quy định dẫn đến các gói thầu có giá trị quyết toán cao hơn giá trị thực tế của tài sản; Phó giám đốc Sở Tài chính trực tiếp phụ trách lĩnh vực chưa tham mưu tốt cho Giám đốc Sở này trong việc theo dõi kiểm tra nhắc nhở về trình tự thủ tục trong mua sắm tài sản công dẫn đến các sai phạm nêu trên.

Riêng Giám đốc, Phó giám đốc Trung tâm dịch vụ Tài chính (chủ đầu tư) chịu trách nhiệm chính và trực tiếp toàn diện về những hạn chế khuyết điểm vi phạm được Thanh tra phát hiện.