Mạng lưới tàu hỏa đưa quan chức nước ngoài đến Ukraine

Chuyến tàu 10 tiếng là thách thức tối mật, đòi hỏi an ninh cao đối với công ty đường sắt Ukrzaliznytsia. Nhưng đây không phải lần đầu họ thực hiện nhiệm vụ này.

Do hoạt động hàng không thương mại đến Ukraine bị tạm ngừng và bầu trời quá nguy hiểm để đưa quan chức nước ngoài đến công du, mạng lưới đường sắt trở thành con đường ngoại giao chính của đất nước. Tính đến nay đã có hơn 200 đoàn ngoại giao các nước sang thăm bằng tàu hỏa.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Thủ tướng Anh Rishi Sunak, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni đều từng ngồi tàu hỏa đến Kyiv. Hiện chỉ còn Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida chưa sang thăm. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng thường xuyên sử dụng đường sắt công du nước ngoài.

Nhưng đến chuyến thăm của Tổng thống Biden thì mạng lưới đường sắt hơn 24.000km - dài thứ 12 thế giới - mới được chú ý nhiều.

Được xây dựng từ thời Xô viết, mạng lưới đường sắt Ukraine chủ yếu là đường ray khổ rộng, khác với khổ tiêu chuẩn mà hầu hết châu Âu sử dụng, khiến các đoàn tàu không thể di chuyển xuyên biên giới. Vài năm qua Kyiv giải quyết vấn đề bằng cách xây dựng lại một vài tuyến kết nối với Moldova, Ba Lan, Romania, sửa chữa hạ tầng tại 11 cửa khẩu.

Sự nâng cấp đường sắt tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hành khách lẫn hàng hóa. Năm 2022 có 28,9 triệu tấn ngũ cốc được vận chuyển bằng đường sắt, chủ yếu xuất khẩu. Tổng cộng Ukrzaliznytsia đã vận chuyển 17,1 triệu hành khách bằng các chuyến tàu đường dài trong năm ngoái.

“Trước chiến tranh chúng tôi có máy bay, ô tô, xe buýt và tàu hỏa. Giờ đây chúng tôi chỉ còn tàu hỏa và ô tô, không có máy bay. Ukraine thì rộng lớn. Vì vậy ngồi tàu hỏa giường nằm là cách tốt nhất để đi từ Kyiv đến phía tây, phía nam hoặc phía đông đất nước. Bạn lên tàu vào tối muộn, di chuyển cả đêm, sáng hôm sau đã ở điểm đến, rất tiết kiệm thời gian. Trước chiến tranh đòi hỏi thoải mái, còn giờ đây cần thoải mái và an toàn”, giám đốc điều hành Ukrzaliznytsia Alexander Kamyshin nói với CNN.

Năm qua, hầu hết hành khách Ukrzaliznytsia vận chuyển là người tị nạn. Tàu hỏa giúp đưa 4 triệu người đến nơi an toàn.

Một số tàu được cải biến thành cơ sở y tế. Năm ngoái có khoảng 2.500 thường dân được sơ tán để điều trị y tế bằng đường sắt. Mạng lưới tàu hỏa còn giúp vận chuyển gần 336.000 tấn hàng viện trợ nhân đạo.

Chạy đúng giờ

Chạy đúng giờ chẳng đáng ngạc nhiên tại Ukraine. Cư dân Kyiv Alla Penalba khen ngợi dịch vụ đường sắt luôn tuyệt vời.

“Tôi luôn đi tàu hỏa khi di chuyển vòng quanh Ukraine. Rất tiện lợi, bạn lên tàu buổi tối, buổi sáng bạn ở phía đối diện của đất nước. Trước năm 2014, đi tàu hỏa từ Kyiv đến Crimea vô cùng thuận tiện. Mất đến 20 tiếng nhưng bạn chỉ cần ngồi xuống và đi ngủ mà thôi”, Penalba chia sẻ.

Vì các hãng hàng không giá rẻ thâm nhập thị trường Ukraine muộn nên nước này vẫn duy trì chuyết tàu hỏa đêm. Ngay cả khi có chuyến bay giá rẻ thì người dân vẫn ưa chuộng tàu hỏa hơn.

Penalba cùng gia đình sang Pháp tị nạn ngay khi cuộc chiến nổ ra, sau đó một mình bà quay về vào mùa hè để giải quyết công việc kinh doanh cá nhân. Bà ngồi máy bay sang Ba Lan rồi đi xe buýt về Kyiv: “Một trải nghiệm tồi tệ. Tôi ghét xe buýt đường dài”.

Lúc quay về Ba Lan, Penalba ngồi chuyến tàu hỏa đêm - trải nghiệm tuyện vời nhất trong 2 ngày bà di chuyển.

Khi cùng về Kyiv vào tháng 8.2022, cả gia đình ngồi tàu hỏa từ Ba Lan. Chuyến tàu tại Ba Lan bị trễ đến 3 tiếng, không được như chuyến tàu ở Ukraine.

Tổng biên tập trang web du lịch Paliparan Koen Berghuis cũng thích tàu hỏa Ukraine. Mỗi tháng ông đi khoảng 6 chuyến tàu đường dài hoặc tàu đêm, trước chiến tranh từng sang Ukraine hơn 10 lần.

Theo tổng biên tập Berghuis nếu so về độ đúng giờ thì tàu hỏa Ukraine tốt hơn tàu hỏa Đức.

Tháng 8.2022, Ukrzaliznytsia ra mắt dịch vụ mua vé trực tuyến. Tàu hỏa chạy chậm hơn đôi chút nhằm đảm bảo an toàn lúc xảy ra tình huống bất ngờ.

Nhiệm vụ ngoại giao

Giám đốc Kamyshin không cho biết dịch vụ mà họ cung cấp khi chở quan chức nước ngoài, nhưng ông nhấn mạnh: “Chúng tôi không phải chỉ đối xử đúng mực, các chuyến tàu còn truyền tải thông điệp mà chúng tôi muốn gửi đến họ”.

Trên chuyến tàu chở Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier sang thăm có nhiều bình hoa diên vĩ, vì Berlin đồng ý viện trợ hệ thống phòng thủ Iris-T cho Ukraine (hoa diên vĩ tiếng Anh là iris).

Với một số chính trị gia khác, nhân viên tàu hỏa đeo phụ kiện họa tiết da báo thể hiện đề nghị viện trợ xe tăng Leopard 2 (con báo tiếng Anh là leopard).

Tiếp tục phát triển

Năm 2022, Ukraine mua 65 toa tàu chở khách cùng 2 đoàn tàu chạy bằng diesel mới, thậm chí còn có thể tân trang lại tàu cũ.

Ukrzaliznytsia mở 6 tuyến quốc tế mới đến nhiều điểm ở Ba Lan và Moldova, bổ sung 7 tuyến nội địa, đẩy mạnh công tác điện khí hóa mạng lưới đường sắt. Hành khách cũng có thể thưởng thức đồ ăn thức uống mới khi ngồi tàu.

Trong năm 2022 có 319 nhân viên đường sắt thiệt mạng, 703 người bị thương. Ukrzaliznytsia đã phát động chương trình hỗ trợ gia đình họ.