Sáng 9.6, BS-CK2 Phạm Thanh Phong - Phó giám đốc chuyên môn Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) cho biết các bác sĩ vừa phẫu thuật thay khớp háng thành công cho cụ bà 103 tuổi, lão suy, có nhiều bệnh nội khoa kết hợp.
Bệnh nhân là cụ bà Trần Thị C. (103 tuổi, ngụ ấp Tân Long, xã Tân Thới, H.Phong Điền, TP.Cần Thơ) được chuyển đến BVĐKTƯCT cấp cứu vào lúc khuya 31.5 trong tình trạng đau nhiều vùng háng, bàn chân đổ ngoài, hạn chế vận động. Trước đó bệnh nhân bị té võng, tiền sử tăng huyết áp và nhiều bệnh lý nội khoa tim mạch đang điều trị.
Kết quả X-quang khung chậu thẳng: gãy cổ xương đùi. Các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn đánh giá nguy tim mạch và hô hấp trong phẫu thuật cao do bệnh nhân cao tuổi, lão suy. Bệnh nhân lại có nhiều bệnh nội khoa như tăng huyết áp, hở van 2 lá, hở van động mạch chủ. Các bác sĩ quyết định hồi sức nội khoa cho bệnh nhân và tiến hành phẫu thuật.
Ths-BS Nguyễn Hữu Thuyết - Trưởng khoa Phẫu thuật cột sống và chấn thương, Ths-BS Trương Nhật Tôn (Trung tâm Chấn thương chỉnh hình), BSCK1 Nguyễn Hữu Nghiệm (Khoa Gây mê hồi sức) đã thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp háng bán phần cho bệnh nhân vào ngày 4.6. Thời gian phẫu thuật là 50 phút. Đến ngày 9.6, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, khám vận động khớp háng tốt, tự ngồi được, dấu hiệu sinh tồn ổn định.
BS-CK2 Trần Huỳnh Đào - Trưởng khoa Gây mê hồi sức của BVĐKTƯCT cho biết: “Gãy cổ xương đùi và gãy xương vùng liên mấu chuyển xương đùi do tai nạn té ngã rất hay gặp ở người cao tuổi. Do gãy cổ xương đùi khó lành, còn các gãy xương vùng liên mấu chuyển ở bệnh nhân cao tuổi có kèm bệnh nội khoa thì việc phẫu thuật thay khớp nhằm giúp cho người bệnh mau phục hồi vận động đi lại nhằm tránh các biến chứng do phải nằm tại chỗ, bất động.
Trước đây thay khớp háng ở người lớn tuổi là thách thức đối với các phẫu thuật viên và bác sĩ gây mê vì người lớn tuổi sức yếu, có nhiều bệnh lý đi kèm nhất là bệnh tim mạch. Thực tế và kinh nghiệm lâm sàng cho thấy phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi trên thế giới và tại Việt Nam đều có tỷ lệ rủi ro và tử vong nhất định do bản thân cơ thể người bệnh đã bị lão suy các cơ quan trong cơ thể như tim, phổi, thận, mạch máu… Đồng thời người lớn tuổi cũng thường mắc nhiều bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim...
Nhưng nếu được đánh giá kỹ và chuẩn bị đầy đủ trước cuộc mổ, thể trạng người bệnh cho phép, đầy đủ phương tiện, trang thiết bị gây mê, trình độ chuyên môn tốt của đội ngũ nhân viên y tế và sự phối hợp đồng bộ nhiều chuyên khoa thì người lớn tuổi hoàn toàn có thể trải qua cuộc phẫu thuật an toàn. Qua đó cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ”.
Theo BSCK2 Huỳnh Thống Em - Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình của BVĐKTƯCT: “Té ngã rất thường xảy ra ở người lớn tuổi, tỷ lệ và độ trầm trọng của té ngã tăng lên ở độ tuổi 60, đặc biệt phụ nữ. Điều quan trọng là ở người cao tuổi, té thường gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn như gãy xương, trong đó gãy cổ xương đùi là rất nặng nề, do người cao tuổi có tỷ lệ khá cao mắc bệnh loãng xương. Gãy xương gây ra nhiều biến chứng và di chứng, tiêu tốn rất nhiều tiền của cho quá trình chăm sóc và điều trị.
Ngoài ra té ngã có thể gây chấn thương sọ não, có khi phải nằm liệt giường, các hậu quả tiếp theo về thần kinh, tâm thần cũng như về thể chất cũng nặng nề hơn so với người trẻ rất nhiều. Lý do người già dễ bị té ngã là do sức khỏe giảm sút, cơ quan vận động suy giảm chức năng, phản ứng chậm với các tình huống xảy ra trong sinh hoạt, do giảm thị lực, rối loạn thăng bằng, sa sút trí tuệ, mắc một số bệnh mạn tính như tăng huyết áp, thoái hóa khớp, viêm đa khớp, cơ teo yếu… Ngoài ra, nơi ở, điều kiện sống không an toàn như nền nhà dễ trơn trợt, thiếu ánh sáng, khu vực thiếu thông thoáng... dễ tác động gây tai nạn cho người già”.
Do đó, các bác sĩ khuyên người cao tuổi nên tập thể dục đều đặn: làm tăng sức cơ, giữ cho khớp dẻo dai, và kích hoạt các hệ thống kiểm soát cân bằng và vận động trong cơ thể. Chế độ ăn uống là rất quan trọng để ngăn ngừa việc thiếu vitamin (đặc biệt là vitamin D), sắt, các loại thực phẩm giàu tinh bột và protein. Đảm bảo lượng nước uống hằng ngày để tránh mất nước.
Đồng thời người cao tuổi nên kiểm tra mắt thường xuyên. Khám mắt định kỳ 2 năm hoặc theo lời dặn của bác sĩ nhãn khoa. Tránh lót nền gạch láng để tránh trơn trợt dễ té ngã. Đo kiểm tra mật độ xương và điều trị sớm khi có dấu hiệu loãng xương đặc biệt ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh.
Phong Phạm