Mỹ có đòn trừng phạt đầu tiên sau khi Trung Quốc leo thang ở Biển Đông

Theo CNN, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis sau khi tham vấn với Nhà Trắng, đã quyết định loại bỏ Trung Quốc khỏi cuộc tập trận RIMPAC có chu kỳ 2 năm dự định tổ chức vào tháng sau với sự góp mặt của hơn hai chục nước. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung tá Christopher Logan đã tuyên bố quyết định trên kèm theo lý do ngắn gọn: "Hành vi của Trung Quốc không phù hợp với nguyên tắc và mục đích của cuộc tập trận RIMPAC".

Đồng thời, ông Logan khẳng định: "Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng về việc Trung Quốc đã triển khai các tên lửa chống hạm, hệ thống tên lửa phòng không (SAM) và các thiết bị làm nhiễu điện tử đến các đảo ở Trường Sa".

Trên thực tế, ngày 2.5, theo CNBC trích từ các nguồn tình báo Mỹ, Trung Quốc đã bí mật lắp đặt các tên lửa hành trình chống hạm và các hệ thống tên lửa phòng không trên đá Chữ Thập, đá Xubi và đá Vành Khăn (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp).

Ngày 9.4, Trung Quốc đã triển khai thiết bị gây nhiễu quân sự cho các căn cứ trên quần đảo Trường Sa, theo The Wall Street Journal. Một bức ảnh chụp bởi một công ty vệ tinh thương mại cho thấy một hệ thống bị cho là dùng để gây nhiễu với ăng ten xuất hiện trên đá Vành Khăn. Bộ Quốc phòng Trung Quốc không trả lời các chất vấn.

Ngay sau khi có thông tin Trung Quốc triển khai tên lửa phi pháp ra Trường Sa, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói: "Chúng tôi biết rõ về tình trạng quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông. Chúng tôi đã nêu rõ sự quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về vấn đề này và nêu rằng sẽ có hậu quả ngắn hạn và dài hạn". Bà Sanders khi ấy không nói rõ các hậu quả đó có thể là gì.

Những lời cảnh báo đó bị Trung Quốc để ngoài tai và tiếp tục leo thang ở Biển Đông bằng việc hôm 18.5 đã khoe hình ảnh máy bay ném bom hạt nhân H-6K hạ cánh trên một hòn đảo ở Biển Đông và sau đó được xác định là đảo Phú Lâm (thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép).

Ngay sau đó, Bộ Quốc phòng Mỹ đã ghi nhận những thông tin đó và thấy rằng Trung Quốc đang tiếp tục "quân sự hóa Biển Đông". Theo phát ngôn viên Lầu Năm Góc Christopher Logan, các sự kiện đó "chỉ làm căng thẳng gia tăng và gây bất ổn định trong khu vực".

Và phải đến 23.5, Mỹ mới có hành động trừng phạt đầu tiên nhắm vào Trung Quốc theo đúng như Eric Sayers, cựu cố vấn cho chỉ huy của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương hồi đầu tháng tiên đoán. Khi ấy, ông Sayers gọi việc Trung Quốc triển khai tên lửa tại các đảo nhân tạo ở Biển Đông là “một sự leo thang lớn”. Ông Sayers cũng đoán rằng Mỹ có thể đưa ra phản ứng ngay lập tức là hủy lời mời Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hải quân đa phương RIMPAC 2018 được tổ chức ở Hawaii trong năm nay.

“Trung Quốc thấy rằng sự tham gia của họ trong cuộc tập trận RIMPAC như một dấu hiệu thừa nhận rằng Bắc Kinh đứng trong hàng ngũ những ‘thế lực’ của hàng hải thế giới. Tuy nhiên, Trung Quốc không được phép vừa quân sự hóa miền hàng hải mở này vừa vẫn được cộng đồng hàng hải quốc tế chào đón”, ông Sayers nhấn mạnh.

Theo ông Sayers, khi Trung Quốc thấy rằng hành động sai trái của họ chỉ phải đối mặt với phản ứng yếu ớt, hời hợt như những gì đã có vào năm 2015 và 2016, Bắc Kinh sẽ tiếp tục làm tới.

Anh Tú