Mỹ, EU định đánh thuế sắt nhôm thép Trung Quốc

Động thái này sẽ đánh dấu một cách tiếp cận khác lạ: Mỹ cùng EU dùng thuế quan - vốn chỉ được sử dụng trong tranh chấp thương mại - để thúc đẩy chính sách khí hậu.

Ý tưởng trên xuất hiện trong nội bộ chính quyền Tổng thống Joe Biden, hiện vẫn ở giai đoạn sơ khai chưa được đề xuất chính thức. Nguồn tin cho biết sớm nhất cũng phải đến cuối năm sau thì Mỹ - EU mới đạt thỏa thuận về kế hoạch đánh thuế.

Kế hoạch đánh thuế chủ yếu nhắm vào Trung Quốc - quốc gia sản xuất nhôm thép lớn nhất thế giới - cùng các quốc gia gây ô nhiễm lớn khác.

Đánh thuế nhôm thép có thể khiến Mỹ - Trung thêm chia rẽ, ảnh hưởng đến hợp tác chống biến đổi khí hậu. Nhưng kế hoạch này lại là tín hiệu tích cực cho mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đang gặp sóng gió một lần nữa vì đạo luật khí hậu mà Tổng thống Biden ban hành.

Không rõ Mỹ sẽ sử dụng thẩm quyền pháp lý nào để áp thuế quan mới. Vấn đề hiện vẫn còn được bàn luận trong nội bộ chính quyền Tổng thống Biden cũng như với Quốc hội Mỹ, đại diện ngành công nghiệp nhôm thép và phía EU.

Nguồn tin cho biết Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai từng nêu ý tưởng trên với Ủy viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis cùng một số quan chức khác. Phía EU thời điểm đó đặt ra vài câu hỏi, chẳng hạn như tính hợp pháp của thuế quan mới, làm vậy có đúng quy định Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cùng cơ chế định giá carbon nội bộ khối hay không.

Một phương án khả dĩ để áp thuế quan mới là chuyển đổi cuộc điều tra theo Mục 232 Đạo luật Thương mại mở rộng hiện tại thành một cuộc điều tra mới tập trung vào khí thải carbon và tình trạng dư thừa - tạo điều kiện cho Nhà Trắng xúc tiến kế hoạch mà không cần mở cuộc điều tra mới.

Mục 232 Đạo luật Thương mại mở rộng từng đóng vai trò căn cứ pháp lý cho thuế nhôm thép châu Âu mà Tổng thống Donald Trump ban hành năm 2018.

Một vài quốc gia khác đã tỏ ý tham gia đàm phán, nhưng nhiều khả năng kế hoạch đánh thuế ban đầu sẽ không bao gồm họ. Như vậy có nghĩa nhôm thép nhập khẩu từ một số nước ngoài Trung Quốc - chẳng hạn Nhật Bản - cũng có nguy cơ chịu thuế.

Với chính quyền Tổng thống Biden, kế hoạch đánh thuế phù hợp với chính sách lấy người lao động Mỹ làm trọng tâm vì nó bảo vệ các ngành công nghiệp then chốt lẫn lao động trong ngành.