Mỹ lạc quan về đàm phán với Ukraine, nhưng vẫn bỏ ngỏ vấn đề viện trợ

Tuy nhiên, trước thềm cuộc họp quan trọng giữa quan chức cấp cao hai nước tại Ả Rập Saudi, Washington vẫn chưa đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc nối lại viện trợ quân sự hoặc chia sẻ thông tin tình báo cho Kyiv.

Những tín hiệu lạc quan

Theo Washington Post, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết việc Ukraine cử phái đoàn cấp cao đến tham dự cuộc họp là một tín hiệu tích cực, thể hiện sự sẵn sàng thảo luận về giải pháp cho cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm.

Giới chức Mỹ vẫn giữ lập trường rằng bất kỳ sự hỗ trợ nào trong tương lai sẽ phụ thuộc vào những hành động cụ thể của Kyiv trong tiến trình đàm phán.

Cuộc gặp lần này đánh dấu lần đầu tiên Ngoại trưởng Marco Rubio tiếp xúc trực tiếp với các quan chức Ukraine kể từ cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Sự kiện đó đã dẫn đến quyết định của Washington về việc đình chỉ viện trợ quân sự cũng như chia sẻ thông tin tình báo với Kyiv – động thái khiến Ukraine bất ngờ và làm dấy lên lo ngại trong giới lãnh đạo châu Âu.

Cuộc đàm phán ở Ả Rập Saudi

Dẫn đầu phái đoàn Ukraine tham gia đàm phán tại thành phố Jeddah là trợ lý hàng đầu của ông Zelensky - Andriy Yermak - cùng với Bộ trưởng Ngoại giao Andriy Sybiha, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov và Phó chánh văn phòng Tổng thống Pavlo Palisa. Dù không tham dự trực tiếp cuộc họp, ông Zelensky dự kiến sẽ có cuộc gặp riêng với Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman tại Riyadh.

Trong bài phát biểu trước quốc dân vào hôm 9.3, Tổng thống Zelensky bày tỏ kỳ vọng về kết quả cuộc họp, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "đưa hòa bình đến gần hơn và đảm bảo tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác".

Áp lực từ Washington

Chính quyền Trump đang gây áp lực lên Ukraine để đẩy nhanh tiến trình đàm phán, trong khi Kyiv vẫn tìm kiếm những đảm bảo an ninh cụ thể. Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh rằng Mỹ cần được hoàn trả hơn 100 tỉ USD viện trợ đã cung cấp cho Ukraine kể từ khi cuộc chiến bắt đầu. Trong bối cảnh đó, hai bên đang thảo luận về một thỏa thuận cho phép các công ty Mỹ tiếp cận nguồn khoáng sản đất hiếm của Ukraine – một đề xuất mà nhiều quan chức Ukraine cho rằng chưa đủ để đảm bảo an ninh lâu dài.

Bên cạnh đó, ông Trump cũng đã loại trừ khả năng Ukraine gia nhập NATO, cho rằng điều này chỉ làm gia tăng gánh nặng cho Mỹ và cản trở nỗ lực đàm phán với Moscow.

Một trong những kết quả quan trọng có thể đạt được sau cuộc họp là việc khôi phục chia sẻ thông tin tình báo giữa Mỹ và Ukraine. Khi được hỏi về vấn đề này hôm 9.3, ông Trump cho biết: "Chúng tôi đang xem xét rất nghiêm túc. Chúng tôi muốn đảm bảo Ukraine thực sự nghiêm túc trong các cuộc đàm phán".

Lệnh đình chỉ chia sẻ tình báo đã tác động lớn đến hoạt động quân sự của Ukraine. Trước đó, Kyiv dựa nhiều vào hình ảnh vệ tinh do Mỹ cung cấp để theo dõi các vị trí quân sự và kho vũ khí của Nga. Ngoài ra, Washington cũng đã đóng băng khoản viện trợ quân sự trị giá 3,85 tỉ USD và ngừng chuyển giao vũ khí, ngay cả những lô hàng đã được chính quyền Biden phê duyệt trước đó.

Các cuộc đàm phán tại Ả Rập Saudi trong tuần này sẽ là cơ hội để Ukraine tìm cách khôi phục sự ủng hộ từ Mỹ, đồng thời thúc đẩy một giải pháp ngoại giao phù hợp với lợi ích của họ. Trong khi đó, ông Trump tiếp tục giữ lập trường cứng rắn với Kyiv, yêu cầu họ "hành động nhanh chóng" để đạt được thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, vẫn chưa có dấu hiệu chắc chắn nào về việc Washington sẽ thay đổi chính sách viện trợ quân sự hoặc tình báo. Kết quả của cuộc đàm phán này có thể quyết định hướng đi tiếp theo của quan hệ Mỹ - Ukraine và tác động đến tiến trình chiến sự trong thời gian tới.