Đêm qua, Bộ ngoại giao Mỹ đã ra thông báo chính thức lên án hành động của Trung Quốc tại bãi Tư Chính và cam kết sẽ đảm bảo việc sản xuất dầu khí trong khu vực cho thị trường toàn cầu không bị gián đoạn. Nội dung xin được đăng lại như sau:
"Hoa Kỳ lo ngại sâu sắc rằng Trung Quốc đang tiếp tục can thiệp vào các hoạt động dầu khí có từ lâu đời của Việt Nam trong Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (EEZ). Điều này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về cam kết của Trung Quốc, gồm cả trong Tuyên bố ASEAN - Trung Quốc về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông, đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển.
Việc Trung Quốc tái bố trí một tàu khảo sát thuộc sở hữu của chính phủ, cùng với các tàu hộ tống vũ trang, vào vùng biển ngoài khơi Việt Nam gần Bãi Tư Chính vào ngày 13 tháng 8, là một sự leo thang của Bắc Kinh trong nỗ lực đe dọa các bên có chủ quyền khác khỏi việc phát triển tài nguyên ở Biển Đông.
Trong những tuần gần đây, Trung Quốc đã thực hiện một loạt các bước có chủ đích để can thiệp vào các hoạt động kinh tế lâu đời, đáng tin cậy của các nước tại ASEAN có chủ quyền, trong nỗ lực ép buộc họ từ chối hợp tác với các công ty dầu khí nước ngoài và chỉ làm việc với doanh nghiệp do nhà nước Trung Quốc sở hữu. Trong trường hợp ở bãi Tư Chính, Trung Quốc đang gây áp lực cho Việt Nam về việc ngưng hợp tác với một công ty năng lượng của Nga và các đối tác quốc tế khác.
Các hành động của Trung Quốc làm suy yếu hòa bình và an ninh khu vực, áp bức gây tổn thất kinh tế cho các quốc gia Đông Nam Á bằng cách ngăn chặn họ tiếp cận nguồn tài nguyên hydrocarbon ước tính 2,5 nghìn tỉ USD chưa được khai thác và chứng minh Trung Quốc coi thường quyền việc các quốc gia thực hiện các hoạt động kinh tế trong EEZ của họ, theo Công ước (của Liên Hiệp Quốc) về Luật Biển năm 1982 mà Trung Quốc phê chuẩn năm 1996.
Các công ty của Hoa Kỳ là những đơn vị dẫn đầu thế giới trong việc thăm dò và khai thác tài nguyên hydrocarbon, bao gồm cả ngoài khơi và ở Biển Đông. Do đó, Hoa Kỳ phản đối mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đe dọa hoặc ép buộc các nước đối tác từ chối hợp tác với các công ty không của người Trung Quốc, hoặc nói cách khác là quấy rối các hoạt động hợp tác của họ. Hoa Kỳ cam kết tăng cường an ninh năng lượng cho các đối tác và đồng minh của chúng tôi ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và đảm bảo việc sản xuất dầu khí khu vực cho thị trường toàn cầu không bị gián đoạn". (hết trích)
Cũng tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao hôm qua, ngày 22.8, phóng viên nêu câu hỏi Việt Nam có phản ứng như thế nào và hành động gì cụ thể sau khi nhóm tàu Trung Quốc quay lại vùng biển Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết trong những ngày qua, nhóm tàu Hải Dương 8 đã trở lại và tiếp tục hành vi xâm phạm nghiêm trọng vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam được xác định theo các quy định của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982).
Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với Trung Quốc về vấn đề này, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, không có những hành vi làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp hình hình, đe doạ đến hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông cũng như ở khu vực.
Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục thực thi bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và theo đúng pháp luật Việt Nam.
Với quyết tâm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của mình, đóng góp vào hòa bình, ổn định, an ninh khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn sẵn sàng giải quyết các bất đồng bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Một lần nữa, Việt Nam đề nghị các quốc gia liên quan và cộng đồng quốc tế đóng góp tích cực, thiết thực vào việc duy trì trật tự, hòa bình, an ninh trong khu vực, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không, tôn trọng nguyên tắc thượng tôn pháp luật ở Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982.
Trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng trước việc phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc có nói vùng biển tàu Trung Quốc hoạt động thuộc quyền chủ quyền của Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.
Về hành vi vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam của nhóm tàu Hải Dương 8, phía Việt Nam đã nói rõ nhiều lần, đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982
Cách đây 1 tháng, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng có thông báo lên án Trung Quốc vì hành vi tương tự. Khi đó,người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Morgan Ortagus cho biết: “Mỹ rất quan ngại trước các báo cáo về những can thiệp của Trung Quốc vào hoạt động khai thác dầu và khí trên Biển Đông, bao gồm cả việc thăm dò và khai thác từ lâu của Việt Nam. Điều này là đe dọa an ninh năng lượng khu vực và làm suy yếu thị trường năng lượng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở".
Thông báo nhắc lại lời Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tuyên bố đầu năm nay là bằng việc ngăn cản phát triển ở Biển Đông thông qua việc gây hấn, Trung Quốc đã ngăn các thành viên ASEAN khai thác nguồn năng lượng có trị giá 2,5 ngàn tỉ USD.
Thông cáo viết: "Yêu sách của Trung Quốc và việc quân sự hoá các căn cứ trên Biển Đông, cùng với các hành động nhằm khẳng định các tuyên bố lãnh hải phi pháp trên Biển Đông, bao gồm sử dụng các lực lượng quân sự trên biển để doạ nạt, gây hấn và đe doạ các nước khác, làm xói mòn hoà bình và an ninh ở khu vực".
Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định Trung Quốc đang gia tăng áp lực lên các nước ASEAN để buộc các nước này chấp nhận COC với điều khoản hạn chế quyền hợp tác với các bên hay các nước thứ 3 sau này, nhằm hướng tới việc khống chế quyền khai thác nguồn dầu và khí trên Biển Đông.
Trước tình hình trên, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố: "Nước Mỹ kiên quyết chống lại việc gây hấn và đe doạ bởi bất kỳ bên nào nhằm khẳng định tuyên bố về lãnh thổ hay lãnh hải. Trung Quốc nên chấm dứt ngay thói bắt nạt và kiềm chế các kiểu hành vi gây sự và gây mất ổn định thế này"
Anh Tú