Nga hoàn tất việc tiêu hủy vũ khí hóa học

Từ ngày 12.6, Moscow đã tiêu hủy kho chứa chất độc sarin cuối cùng, tuân thủ chương trình Nunn-Lugar 1991 vốn cấp tiền cho các nước thuộc Liên Xô cũ để tiêu hủy các loại vũ khí hạt nhân và vũ khí hóa học.

Theo tỷ giá hối đoái hiện nay, chương trình này tốn hơn 300 tỉ rúp (5,3 tỉ USD) gồm 10% chi cho các dự án xây dựng các cơ sở hạ tầng cần thiết để tiêu hủy vũ khí hóa học.

Viktor Murakhovsky, tổng biên tập tạp chí Arsenal Otechestva, nói: "Chúng ta không nên ráng giấu thực tế là phương Tây đã hỗ trợ chúng ta tiêu hủy vũ khí hóa học của chính chúng ta. EU, Canada và Mỹ đã chi hàng trăm triệu đô-la và euro". Sự hỗ trợ này gồm cung cấp những thiết bị, công cụ giám sát môi trường.

Những khoản chi hỗ trợ của Mỹ từ sau những cuộc tranh luận ở Quốc hội Mỹ, Thượng nghị sĩ Sam Nunn từng đặt vấn đề: "Nếu Nga tiêu hủy vũ khí hủy diệt hàng loạt của họ, thì các loại vũ khí ấy sẽ không bao giờ đe dọa nước Mỹ".

Các chuyên gia nói chỉ còn phải xử lý 1% số vũ khí hóa học thừa hưởng từ thời Liên Xô.

Vũ khí hóa học được lưu trữ tuyệt đối an toàn

Một phần của chương trình nói trên là qui định tiêu hủy kho vũ khí hóa học. Kho trữ của Nga còn khoảng 40.000 tấn.

Nhà phân tích quân sự Viktor Litovkin của hãng thông tấn TASS nói với trang Russia beyond the headlines: Chúng là các chất độc thần kinh, chất độc sarin, chất độc soman và khí VX... Tất cả đều có thể cài vào đạn pháo, tên lửa, máy bay ném bom, đầu đạn tên lửa chiến thuật và tên lửa tầm ngắn, xe tăng.

Ông Litovkin nói các loại vũ khí hóa học này được lưu trữ an toàn trong những nhà kho bằng gỗ, các quả đạn pháo được xếp lên từng quầy và ngăn nắp như sách trong thư viện. Đương nhiên là tất cả các kíp nổ đều đã được tháo rời.

Nhà phân tích Nga còn cho biết: "Tất cả các kho trữ đều có đèn chiếu sáng, phương tiện chữa cháy. Khó tưởng tượng được chuyện ai đó có thể giải quyết được gì với những phương tiện này, nếu như các quả đạn chứa khí độc VX bắt cháy, nhưng may mắn là những sự cố như thế chưa hề xảy ra".

Những vấn nạn đi kèm việc xử lý chất thải

Các loại vũ khí hóa học Nga được lưu giữ ở những nơi hẻo lánh, cách xa những đôi mắt "cú vọ" tò mò, xa khỏi bất kỳ kẻ nào có ý đồ thù địch.

Tờ báo nêu các nơi lưu trữ ở Vùng Saratov, thị trấn Kambarka và Kizner đều ở Vùng Udmurtia, thị trấn Shchuchye ở Vùng Kurgan Region, Vùng Kirov, làng Leonidovka ở Vùng Penza và thị trấn Pochep ở Vùng Bryansk.

Ông Litovkin nói mỗi kho chứa đều đặt ở những điểm xa khỏi các thị trấn và khu đông dân cư. Và ông khẳng định chương trình tiêu hủy vũ khí hóa học cũng nhằm cải thiện cuộc sống hàng ngày của người dân, nhờ xây thêm đường sá, xí nghiệp cùng các cơ sở hạ tầng cần thiết.

Ở tất cả những khu dân cư có tiêu hủy vũ khí hóa học,đều có những cơ sở hạ tầng cần thiết như bệnh viện, trường học, khu giải trí, tổ hợp thể thao. Cũng có đủ hệ thống dẫn nước, dẫn khí, cống và các phương tiện liên lạc.

Theo các nhà phân tích, chương trình tiêu hủy này có lợi cho nước Nga. Nhưng hiện có vấn đề liên quan việc xử lý chất thải có từ tiến trình khử các chất hóa học.