Nguy cơ ‘quân ta đánh quân mình’ khi doanh nghiệp ngoại ồ ạt đổ bộ

Đây là nhận định của ông Phạm Thái Bình - Trưởng bộ phận bán lẻ Savills TP.HCM. Theo ông Bình, với việc quay trở lại thứ hạng 6 trên toàn thế giới theo chỉ số phát triển bán lẻ năm 2017 của AT Kearney, Việt Nam đang trở thành điểm đến lý tưởng cho các doanh nghiệp bán lẻ.

Thị trường bán lẻ tại Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển bởi mật độ bán lẻ tại Hà Nội và TP.HCM hiện vẫn còn khá thấp, mới chỉ khiêm tốn ở mức từ khoảng 0,26 và 0,12 m² bán lẻ/người, thấp hơn nhiều so với các thành phố khác trong khu vực như Bangkok, Singapore và Kuala Lumpur.

Do đó, tiềm năng dành cho Việt Nam vẫn còn được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao bởi yếu tố quan trọng như dân số “vàng”, đô thị hóa nhanh chóng tạo đà tăng trưởng thu nhập cho người dân.

Cuộc chơi bán lẻ tại Việt Nam đã chính thức khởi động từ năm 2014khi thị trường chào đón những thương hiệu lớn như Aeon, Central Group, Tập đoàn TCC (Thái Lan) hay Auchan.

Trong thời gian qua, thị trường cũng đã chứng kiến nhiều thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) diễn ra trên rất nhiều lĩnh vực mà trong đó nổi cộm là các thương vụ mua lại Metro, BigC, Nguyễn Kim. Bên cạnh đó, thị trường bán lẻ Việt Nam cũng trông đợi những động thái từ các “ông lớn” như Walmart, Tesco hay Carefour.

Đáng chú ý, trước nguy cơ sân nhà không còn là ưu thế, Trưởng bộ phận bán lẻ Savills TP.HCM cho rằng, các nhà cung cấp hay sản xuất cho thị trường bán lẻ trong nước đang phải đối mặt vô vàn khó khăn. Bởi lẽcác doanh nghiệp bán lẻ ngoại luôn đi song hành cùng các nhà cung cấp ngoại với tỉ lệ 1/3, tương đương với nhà cung cấp nội cũng như các nước trong khu vực.

“Nghe thì rất hợp lý và công bằng nhưng đằng sau đó luôn là một câu chuyện không hồi kết. Thí dụ điển hình là việc các siêu thị ngoại cạnh tranh nhau bằng loại hình nhãn hàng riêng của siêu thị với tiêu chí rẻ, chất lượng, mẫu mã đẹp và luôn được ưu tiên điểm trưng bày tốt. Điều này vô hình trung đang tạo nên làn sóng cạnh tranh trực tiếp, phần nào ảnh hưởng đến các nhà cung cấp nội. Khi không còn đủ sức cạnh tranh, các doanh nghiệp nội phải chuyển thành đơn vị gia công cho chính các doanh nghiệp ngoại bán lẻ này”, ông Bình nhận định.

Trên thực tế, tình trạng “làm chủ chuyển sang làm thuê” đã không còn xa lạ và ngày một nhân lên khi các nhà sản xuất muốn tồn tại. Song song đó, để cạnh tranh trực tiếp với các nhà cung cấp ngoại thì doanh nghiệp nội vẫn còn nhiều việc phải bàn đến như chất lượng sản phẩm, mẫu mã, xuất xứ…

“Lúc này, giá cả đã không còn là yếu tố quan trọng. Để tồn tại, các doanh nghiệp nội sẽ không chọn cách đối đầu với các nhà cung cấp ngoại mà chọn đối thủ ngang tầm hơn, dẫn đến tình trạng quân ta đánh quân mình để tìm cơ hội. Và chuyện các nhà bán lẻ nội ngồi lại bên nhau, liên kết hợp sức lại trở nên khá thiếu thực tế, xa vời trong giai đoạn có thể gọi là sống còn này”, ông Bình nói thêm.

Tuy nhiên, ông Bình nhận định hiện nayvẫn có một điểm sáng trong cuộc cạnh tranh. Đó là lợi thế hay những ưu đãi về hàng hóa, dịch vụ dành cho người tiêu dùng trở nên phong phú và đích thực hơn.

Cụ thể, theo số liệu bộ phận bán lẻ Savills nghiên cứu, thời gian tới sẽ là cuộc chạy đua hứa hẹn nhiều bất ngờ của Emart, BigC, Coopmart, Satra… trên con đường chinh phục thị trường Việt nhiều thách thức nhưng cũng lắm tiềm năng.

Để tồn tại và phát triển, mỗi nhà bán lẻ cần tự tìm cho mình một hướng đi an toàn, như việc tránh đối đầu và hướng tới các thị trường mà các đối thủ ngoại chưa có kế hoạch thâm nhập, như các tỉnh và vùng xa, để tận dụng tối đa lợi thế nắm vững văn hóa tập quán, vùng miền. Chưa kể, phần lớn nhiều nhà bán lẻ Việt Nam chỉ đang ở quy mô trung bình và nhỏ nên việc “chọn sân để chơi” cũng là điều nên cân nhắc.