Những nhà du hành vũ trụ và thám hiểm sao Hỏa phải trả giá cho lòng dũng cảm bằng nguy cơ về sự sa sút về trí tuệ.
Những thử nghiệm trên chuột do các chuyên gia NASA và các nhà khoa học ở Đại học California, Mỹ, tiến hành đã cho thấy những người khai phá sao Hoả có thể phải đối mặt với nguy cơ bất ngờ và nghiêm trọng. Bức xạ vũ trụ tác động tới các nhà du hành vũ trụ là tất yếu, gây sa sút trí tuệ và trục trặc trong hoạt động của não. Theo tạp chí khoa học Scientific Reports, trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã mô phỏng bức xạ vũ trụ tới cơ thể trong khoảng không vũ trụ bằng cách chiếu ion oxy và titan cho chuột trong vòng 12 tuần.
Hóa ra, bức xạ đó tác động tai hại tới não loài gặm nhấm. Nếu trước kia những công trình nghiên cứu tương tự chủ yếu chỉ phát hiện ra nguy cơ tương đối ngắn hạn thì bây giờ, các nhà khoa học khẳng định, đó là những trục trặc trong hoạt động não có thể không khắc phục được trong suốt cuộc đời. Bức xạ đã tác động xấu tới não chuột, ngay cả nửa năm sau khi tiến hành giai đoạn thử nghiệm đầu tiên, các tế bào thần kinh của chuột vẫn bị tổn thương, ảnh hưởng tới trí nhớ cũng như khả năng đưa ra những quyết định kịp thời.
Các nhà khoa học cũng phát hiện thấy trục trặc trong cơ chế cho phép quên đi những ký ức khó chịu. Chẳng hạn, thông thường đây là thuộc tính của não cho phép những người từng suýt bị chết đuối, lấy lại được hứng thú tắm sông sau một thời gian. Khi cơ chế này bị trục trặc thì hay hình thành hội chứng bất an, trầm cảm và sa sút trí tuệ.
Các chuyên gia giải thích rằng những nhà du hành vũ trụ ở lâu trên Trạm quỹ đạo quốc tế sở dĩ không bị tác động của bức xạ vũ trụ phần lớn là nhờ có từ quyển của Trái đất bảo vệ. Nhưng những người chinh phục sao Hỏa sẽ không được hưởng ân huệ đó. Các nhà khoa học khẳng định, trong những tháng đầu, bức xạ vũ trụ không ảnh hưởng đáng kể nhưng đường lên sao Hỏa cũng như trở về Trái đất xa xôi gây lo ngại cho sức khỏe những nhà du hành.
Vũ Trung Hương