Nơi bệnh đậu mùa khỉ không tập trung ở những người đồng tính nam

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo từ 78 quốc gia (chủ yếu ở châu Âu và 98% các trường hợp bên ngoài các nước châu Phi) với bệnh chủ yếu ở nam giới có quan hệ tình dục đồng tính.

Thế nhưng ở châu Phi, nơi các đợt bùng phát nhiều lần đã được ghi nhận từ những năm 1970, mô hình lây truyền lại khác, các chuyên gia cho biết.

Trả lời các câu hỏi về bệnh đậu mùa khỉ tại cuộc họp báo do văn phòng khu vực của WHO ở châu Phi tổ chức, nhà dịch tễ học Otim Patrick Ramadan cho biết: “Hiện tại trong số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ của chúng tôi thì 60% (350 ca) là nam giới, 40% là phụ nữ”.

Ông nói rằng hơn 80% ca mắc bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi là ở các quốc gia từng xảy ra sự lây truyền trước đây và thông thường người dân ban đầu bị phơi nhiễm vi rút qua tiếp xúc với động vật mang bệnh trước khi truyền sang các thành viên trong gia đình.

Ông nói thêm rằng phụ nữ thường chăm sóc người bệnh tại nhà. Đây là một trong những yếu tố làm lây lan bệnh cho họ.

Tiến sĩ Ahmed Ogwell Ouma, quyền Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi, nói với một cuộc họp báo trên các phương tiện truyền thông rằng không có bằng chứng cho thấy sự lây truyền giữa những người đồng tính nam là yếu tố cụ thể trong các đợt bùng phát dịch bệnh ở châu lục này.

Ông cho hay: “Chúng tôi đã thu thập dữ liệu về bệnh đậu mùa khỉ từ năm 1970 và chỉ số cụ thể, nam giới quan hệ tình dục đồng tính chưa bao giờ trở thành vấn đề nghiêm trọng ở châu Phi”.

Hơn 18.000 ca bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo trên toàn thế giới trong điều kiện WHO đã tuyên bố là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu.

Bệnh đậu mùa khỉ lây lan khi tiếp xúc gần và có xu hướng gây ra các triệu chứng giống như bệnh cúm cùng các tổn thương ở da.

Các cơ quan y tế công cộng đã nhấn mạnh rằng dù tại nhiều quốc gia, các đợt bùng phát tập trung ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng tính, bất kỳ ai cũng có thể nhiễm vi rút khi tiếp xúc gần lâu hoặc từ dịch trên các vật dụng như giường hoặc khăn tắm.

Theo WHO, phần lớn các trường hợp trong đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ gần đây ngoài châu Phi là ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới.

Tổng giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm 27.7 khuyến cáo các thành viên của cộng đồng tránh nhiễm vi rút bằng cách giảm số lượng bạn tình và xem xét lại trước khi quan hệ tình dục với bạn tình mới.

"Đây là đợt bùng phát có thể dừng lại nếu các quốc gia, cộng đồng và cá nhân tự nhắc nhở bản thân, nghiêm túc đánh giá rủi ro và thực hiện các bước cần thiết để ngăn chặn sự lây truyền và bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương. Cách tốt nhất để làm điều đó là giảm nguy cơ phơi nhiễm. Điều đó có nghĩa là đưa ra những lựa chọn an toàn cho bản thân và những người khác. Với những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới, điều này bao gồm giảm số lượng bạn tình của mình, xem xét lại trước khi quan hệ tình dục với bạn tình mới và trao đổi thông tin liên lạc chi tiết với bất kỳ đối tác mới nào để có thể theo dõi, nếu cần", Tedros Adhanom Ghebreyesus nói tại cuộc họp.

Trong khi cho biết trọng tâm của tất cả quốc gia phải là thuyết phục các cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới để giảm nguy cơ lây nhiễm và lây truyền, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng cảnh báo các nước phải bảo vệ nhân quyền.

Ông nói: “Sự kỳ thị và phân biệt đối xử có thể nguy hiểm như bất kỳ loại vi rút nào”.

Đậu mùa khỉ không được coi là bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhưng hầu hết những người mắc bệnh này ở Mỹ gần đây đều báo cáo có hoạt động tình dục ở mức độ nào đó, Tiến sĩ Demetre Daskalakis, quan chức của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC)  làm việc về phản ứng với bệnh đậu mùa khỉ, nói với CNN tháng này. Điều đó có thể bao gồm cả các cuộc gặp gỡ chớp nhoáng và quan hệ tình dục bằng miệng.

CDC nói rằng đeo bao cao su có thể hữu ích, nhưng một mình nó có thể không bảo vệ khỏi sự lây lan bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn nhấn mạnh rằng bao cao su có thể ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác.

Lời khuyên của ông Tedros Adhanom Ghebreyesus về việc giảm bớt bạn tình là một trong những ý kiến ​​mạnh mẽ nhất về vấn đề này.

"Giảm số lượng bạn tình có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh", một tờ rơi của WHO viết.

"Làm sao tôi có thể tự bảo vệ mình? Để mắc bệnh đậu mùa khỉ, bạn phải tiếp xúc da kề da, kể cả khi quan hệ tình dục, với người bị nhiễm bệnh hoặc đồ dùng nhiễm vi rút của họ. Để giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ: Thực hành tình dục an toàn hơn, giữ tay sạch sẽ", trích nội dung tờ rơi khác của WHO.

"Hãy nhớ rằng tiếp xúc thân thể gần gũi, bao gồm cả quan hệ tình dục, có thể làm tăng nguy cơ phơi nhiễm. Quan hệ tình dục nhiều lần và thường xuyên, kể cả với bạn tình ẩn danh, có thể khiến bạn có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh đậu mùa khỉ hơn. Để bảo vệ bản thân, hãy thực hành tình dục an toàn hơn", là nội dung tờ rơi thứ ba của WHO.

Ca tử vong đầu tiên do bệnh đậu mùa khỉ ở châu Á

Ấn Độ đã xác nhận ca tử vong đầu tiên do bệnh đậu mùa khỉ hôm 1.8 - một nam thanh niên ở bang Kerala, miền nam nước này. Đây là trường hợp tử vong thứ tư do bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát hiện nay bên ngoài châu Phi.

Tuần trước, Tây Ban Nha báo cáo hai ca tử vong liên quan đến bệnh đậu mùa khỉ và Brazil là trường hợp đầu tiên.

Ca tử vong do bệnh đậu mùa khỉ ở Ấn Độ cũng là trường hợp đầu tiên tại châu Á.

Nam thanh niên Ấn Độ 22 tuổi đã chết hôm 1.8 và chính quyền cách ly 21 người có liên hệ với anh ta.

"Người đó đến Kerala vào ngày 21.7 nhưng chỉ đến bệnh viện hôm 26.7 khi anh ta có biểu hiện mệt mỏi và sốt", chính quyền bang Kerala cho biết và nói thêm rằng không có lý do gì để hoảng sợ vì không có ai trong số những người tiếp xúc với nạn nhân có biểu hiện của triệu chứng.

Veena George, người đứng đầu Sở Y tế bang Kerala, nói với các phóng viên hôm 31.7 rằng gia đình nam thanh niên này đã nói với nhà chức trách vào ngày hôm trước rằng anh có kết quả xét nghiệm dương tính ở UAE trước khi trở về Ấn Độ.

Bộ Y tế liên bang Ấn Độ không có bình luận gì về cái chết, ngoại trừ việc nói rằng chính phủ đã thành lập lực lượng đặc nhiệm gồm các quan chức cấp cao để giám sát các ca bệnh đậu mùa khỉ ở nước này, nơi truyền thông địa phương đưa tin có ít nhất 5 ca bệnh.

Theo WHO, vi rút đậu mùa khỉ gây ra một căn bệnh với các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn bệnh đậu mùa, trước đây chủ yếu xảy ra ở Trung và Tây Phi, nơi bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Lây truyền bệnh đậu mùa khỉ từ người sang người xảy ra khi tiếp xúc với chất dịch cơ thể, tổn thương trên da hoặc trên bề mặt niêm mạc bên trong, chẳng hạn trong miệng hoặc cổ họng, các giọt đường hô hấp và các vật bị ô nhiễm.