Tổng thống Donald Trump ngày 11.12 để ngỏ khả năng can thiệp vào hành động của Bộ Tư pháp Mỹ trong vụ bắt giữ Giám đốc Tài chính (CFO) Huawei Mạnh Vãn Châu, nếu làm vậy phục vụ cho lợi ích an ninh quốc gia hoặc giúp đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
“Bất cứ điều gì tốt cho đất nước thì tôi sẽ làm. Nếu thấy tốt cho thỏa thuận thương mại, an ninh quốc gia thì tôi chắc chắn can thiệp nếu thấy cần thiết”, Tổng thống Trump trả lời phỏng vấn hãng tin Reuters. Ông cũng cho biết Nhà Trắng có trao đổi về chuyện này với phía Bộ Tư pháp Mỹ cũng như quan chức Bắc Kinh.
CFO Huawei bị Canada bắt giữ vào ngày 1.12. Mỹ cáo buộc bà Mạnh lừa dối nhiều ngân hàng đa quốc gia để thực hiện giao dịch với Iran, vi phạm lệnh trừng phạt do chính quyền Washington ban hành.
Hôm 11.12, tòa án tại Canada đã cho phép bà Mạnh tại ngoại với 7,5 triệu USD tiền bảo lãnh trong lúc xem xét yêu cầu dẫn độ sang Mỹ. Dù được tự do nhưng CFO này phải giao nộp hai hộ chiếu, đeo thiết bị định vị GPS và chịu sự giám sát của một công ty an ninh tư nhân. Lần ra tòa tiếp theo của bà sẽ là ngày 6.4.
Phía tập đoàn Huawei lập tức ra thông cáo hoan nghênh quyết định trên cũng như bày tỏ tin tưởng hệ thống pháp lý Canada và Mỹ sẽ ra một kết luận chính xác về vụ việc.
Trong một diễn biến khác, hãng Reuters đưa tin cựu quan chức ngoại giao Canada Michael Kovrig vừa bị Trung Quốc bắt giữ vào ngày 10.12.
Kovrig hiện là cố vấn cấp cao phụ trách Đông Bắc Á của Nhóm nghiên cứu khủng hoảng quốc tế (ICG ). Tổ chức này đang tìm cách có thêm thông tin cũng như giải thoát cho ông.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau xác nhận ông nắm được tin có công dân nước này bị Trung Quốc bắt, còn Bộ trưởng An ninh công cộng Ralph Goodale bày tỏ quan ngại trước mối quan hệ song phương đang căng thẳng.
Chưa rõ những gì xảy ra với ông Kovrig có liên quan đến chuyện bắt giữ CFO Huawei hay không, nhưng trong tuần qua đã xuất hiện lo ngại Trung Quốc sẽ thực hiện hành động trả đũa. Hai nguồn tin của Reuters tiết lộ chính quyền Washington đang cân nhắc ban hành cảnh cáo đi lại với công dân, đặc biệt là nhân sự cấp cao của các doanh nghiệp, để đảm bảo họ không bị trở thành mục tiêu mà cường quốc châu Á nàynhắm đến.
Cẩm Bình (theo Reuters, SCMP, Bloomberg)