Philippines: Tuyên bố chung ASEAN đã buộc Trung Quốc tuân thủ UNCLOS

Bộ trưởng Ngoại giaoPhilippinesPerfecto Yasay Jr. lưu ý:“Các vịtiền nhiệm của tôi không đạt được tuyên bổ thống nhất cần thiết từ ASEAN vì quan điểm cứng rắn của họ khiến họ không nhận ra còn nhiều cách để đạt được thành công”.

Trang tin điện tửGMA News (Philippines) ngày 30.7đưa tin ôngYasay phát biểu như trên để phản ứng vớihai tuyên bố riêng củacựu Bộ trưởng Ngoại giao Albert Del Rosario và cựu Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose CuisiaJr. đưa rangày 29.7.

Hai vị này đều nói họ cảm thấy ông Yasay nên nỗ lực hơn nữađể thuyết phục các nướcASEAN nêu phán quyết củaTòa trọng tài trong tuyên bố chung của hội nghị Bộ trưởng NgoạigiaoASEAN trong hai ngày 24.7 và 25.7ở Lào.

Cựu Bộ trưởngNgoại giao Del Rosario nói với các nhà báo: “Sẽ là lý tưởng nếu ông Yasay mạnh mẽ vận động để phán quyết được đưa vào tuyên bố chung ASEAN".

Thật raông Del Rosario cũngthừa nhận khó thể bình luận được gì vì ông không nắm tình hình.

Trongcuộc trả lời phỏng vấn khác, cựu Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose CuisiaJr.nói: “Ông Yasay nên khuyến khích các nước ASEAN đưa phán quyết trọng tàivào tuyên bố chung".

Ông giải thích: "Trung Quốc đã bắt nạt chúng ta suốt nhiều năm, quấy rối ngư dân chúng ta, hù dọa máy bay tuần tra và hải quân của chúng ta. Họ còn xây đảo trái phép trên 3 bãi san hô vốn thuộc vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta”.

Ông nhấn mạnh: “Tại sao chúng ta lại quá sợ làm Trung Quốc phiền lòng? Họ đã cóhành động khiêu khích, bắt nạt các nước như Philippines và Việt Nam”.

Tàu cảnh sát biển Trung Quốc cản trở không cho ngư dân Philippines vào bãi cạn Scarborough - Ảnh:ABS-CBN News

Trước những lời chỉ trích này,Bộ trưởng Ngoại giaoPhilippinesPerfecto Yasay Jr.nói: “Tuyên bố chungvà thông báo chung đãchuyển tải thông điệp cốt lõi mà họ (ASEAN) muốn đạt được là yêu cầu Trung Quốc tuân thủ Công ước LHQ về luật biển 1982 (UNCLOS) và tuân thủ phán quyết giải quyết tranh chấp về đại dương và biển”.

Ông giải thích: "Tuyên bố chung ASEAN không làm suy yếu cơ sở pháp lý về yêu sách của chúng ta và Tòa trọng tài đã trao phần thắng cho chúng ta".

Ông khẳngđịnh: "Tuyên bố chung ASEANlà chiến thắng ngoại giao đáng chú ý để ASEAN cùng các đối tác truyền thống của chúng ta, các đồng minh và cộng đồng quốc tế kêu gọi Trung Quốc tuân thủ pháp luật, tôn trọng các cơ chế thuộc UNCLOS để giải quyết tranh chấp Biển Đông/Biển Tây Philippines vốn cần có tôn trọng phán quyết của Tòa trọng tài”.

Philippines và Trung Quốc đều ký tham gia UNCLOS vốn có những hướng dẫn pháp lý về sử dụng lãnh hải và thậm chí không phận trong vùng biển đó.

Theo trang tin điện tửGMA News,phán quyết ngày 12.7của Tòa trọng tài là chiến thắng của Philippines trong vụ kiện Trung Quốc tuyên bố độc chiếm Biển Đông.Phán quyếtkhẳng định “đường 9 đoạn” của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý.