Phụ nữ Brazil tìm đến đường dây buôn bán ma tuý để mua thuốc phá thai

Mặc dù phá thai bằng phẫu thuật là mục tiêu ban đầu của lệnh cấm phá thai của Brazil, nhưng việc cấm phá thai bằng thuốc được mở rộng sau khi phá thai bằng thuốc trở nên phổ biến hơn. Điều này đã  dẫn đến tình trạng ngày nay những kẻ buôn bán ma túy kiểm soát hầu hết việc tiếp cận thuốc phá thai. Những người phụ nữ không có gì để đảm bảo về tính an toàn hoặc tính xác thực của loại thuốc họ đang dùng, và nếu họ có biến chứng, họ sợ phải tìm kiếm sự giúp đỡ.

Tại Brazil, thuốc Misoprostol được bán ở thị trường chợ đen, được nhập về từ Ấn Độ, Mexico và Argentina, có giá từ khoảng 200 - 400 USD cho 8 viên, so với mức 15 USD cho một lọ 60 viên ở Mỹ. Một phóng viên của New York Times đã mất chưa đầy 1 phút để tìm được người sẵn sàng bán  8 viên thuốc với giá 300 USD, trong một khu phố nhỏ ở Rio (Brazil).

"Bạn mua nó từ một nơi không đáng tin cậy, thậm chí bạn còn không biết nó là gì. Toàn bộ quá trình mua bán được thực hiện bí mật. Đây được cho là cách phá thai đơn giản, ít phức tạp nhưng bây giờ chúng đã trở thành hàng lậu", Maira Marques, Giám đốc chiến dịch vận động tiếp cận phá thai cho biết.

Tại Brazil, từ năm 1980 phá thai là bất hợp pháp ngoại trừ trường hợp bị hãm hiếp, rủi ro cho tính mạng của người mẹ hoặc khi thai nhi gặp vấn đề về não - thiếu một phần não hoặc hộp sọ. Trong những trường hợp này, người phụ nữ cần được sự đồng ý của bác sĩ và ít nhất 3 chuyên gia lâm sàng khác để được quyền phá thai.

Gần 1/2 trong tổng số 1 triệu ca phá thai bất hợp pháp tại Brazil mỗi năm là dùng thuốc. Một trong những loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng là Misoprostol. Được biết đến với tên thương mại Cytotec, thuốc này có tác dụng ngăn chặn các vết lở loét. Tuy nhiên, khi phụ nữ phát hiện ra rằng nó cũng có thể gây ra các cơn co thắt tử cung nhằm để phá thai thì nhu cầu về loại thuốc này tăng vọt từ những năm 1990. 

Tiến sĩ Ana Teresa Derraik, một bác sĩ sản khoa cho biết, sự sẵn có của những loại thuốc này đã làm giảm mạnh số lượng phụ nữ nhập viện vì nhiễm trùng hoặc xuất huyết đe dọa tính mạng do phá thai bằng nhiều cách khác. 

Nhưng Misoprostol đang trở thành tâm điểm chú ý của các nhà vận động chống phá thai ở Brazil. Năm 1998, cơ quan quản lý y tế của Brazil, ANVISA, đã đưa Misoprostol vào danh sách các loại thuốc được kiểm soát, cùng với thuốc phiện, có nghĩa là bất kỳ ai bị bắt quả tang nhập khẩu hoặc mua nó sẽ bị phạt 15 năm tù. Các công ty dược phẩm quốc tế sản xuất Misoprostol bị tẩy chay và ngừng sản xuất.

Năm 2006, luật cấm phân phối Misoprostol đã được củng cố để cấm bán hoặc công bố thông tin về loại thuốc này trên internet.

Khi ông Jair Bolsonaro được bầu làm tổng thống Brazil vào năm 2018, với sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng Cơ đốc giáo truyền đạo đang phát triển nhanh chóng ở Brazil, việc tiếp cận với loại thuốc này càng trở nên khan hiếm hơn.

Sonia Corrêa, một nhà nghiên cứu về công nghệ sức khỏe sinh sản ở Rio, cho biết: "Do chính trị, việc tìm kiếm các sản phẩm an toàn và được tư vấn thích hợp sẽ gặp khó khăn hơn nhiều".

Hướng dẫn mới do Bộ Y tế Brazil ban hành trong tháng này khẳng định rằng "việc phá thai bằng các tư vấn y tế từ xa, sử dụng các loại thuốc nằm trong danh sách kiểm soát đặc biệt, có thể gây ra những tổn thương không thể phục hồi cho người phụ nữ".

Tiến sĩ Helena Paro, một bác sĩ phụ khoa ở thành phố Uberlândia (Brazil), người đã thực hiện các cuộc tư vấn y tế từ xa cho những bệnh nhân phá thai hợp pháp trong đại dịch COVID-19, đã gọi hướng dẫn này là "hoàn toàn mang tính ý thức hệ và đi ngược lại với các bằng chứng khoa học".

Trả lời câu hỏi của The Times, Bộ Y tế Brazil cho biết các hướng dẫn phản ánh rằng "Thuốc Misoprostol chỉ được phép sử dụng trong các bệnh viện, việc sử dụng nó bên ngoài môi trường này là không được phép. Tiếp cận kịp thời với các dịch vụ y tế có thể quản lý các biến chứng lâm sàng hoặc phẫu thuật có thể xảy ra do thủ thuật."

Tiến sĩ Derraik cho biết việc giám sát sử dụng Misoprostol ở các bệnh viện nơi bà cung cấp dịch vụ phá thai cho những phụ nữ đủ tiêu chuẩn cũng như mức độ điều tra những phụ nữ bị sẩy thai đã tăng lên.

Vào năm 2012, một nhà xã hội học ở Rio đã quyết định rằng mình không thể tiếp tục mang thai khi đã có một đứa con 12 tuổi. Người phụ nữ này đã đến gặp một bác sĩ phụ khoa.

"Bác sĩ nói rằng không thể cung cấp cho tôi thuốc phá thai, tôi phải mua ở chợ đen", cô nhớ lại.

Cô ấy đã tìm thấy một trang web đặt mua thuốc phá thai và phải trả một số tiền lớn để có nó, nhưng gói hàng không đến. Sau đó, cô tìm đến một đường dây buôn bán ma tuý thông qua một người bạn để mua thuốc. Lần này cô đã phá thai thành công mà không gặp biến chứng nào.

Một năm sau, cô nhận được cuộc gọi của cảnh sát cho biết cô đã bị phát hiện mua trái phép thuốc cấm. Cô bị phạt thực hiện 60 giờ lao động công ích và không được phép rời khỏi tiểu bang nơi cô đang sinh sống.