Tận mục 'cát tặc' ồ ạt móc ruột sông Ngàn Phố

“Lộng hành” giữa ban ngày

Từ phản ánh của người dân huyện Hương Sơn sống dọc hai bờ sông Ngàn Phố, chúng tôi thực hiện chuyến “do thám” để chứng thực thông tin “cát tặc” đang ngang nhiên “móc ruột” dòng sông giữa ban ngày.

Bắt đầu từ xã Sơn Ninh, khi chuẩn bị đi qua cầu treo Nầm bắc qua sông Ngàn Phố từ đường QL8 dẫn vào trung tâm xã thì chúng tôi đã nghe tiếng máy hút cát nổ xình xịch vang lên từ bờ sông phía hạ lưu của cầu. Để “bắt quả tang” việc hút cát trái phép, chúng tôi phải dừng xe ở phía xa rồi len theo đám cỏ lau rậm rạp ven bờ sông, lom khom tiến lại gần nơi phát ra tiếng máy nổ.

Trước khi bị một “cảnh giới viên” trên thuyền giữa sông phát hiện và thông báo cho người điều khiển máy hút cát, chúng tôi đã kịp ghi lại hình ảnh guồng máy và “vòi rồng” bắc từ dưới sông lên xe tải ở trên bờ để thực hiện công đoạn hút cát. Biết có người theo dõi và chụp ảnh việc khai thác cát trái phép, chiếc xe tải nhanh chóng chạy mất hút vào ngõ xóm; người thanh niên điều khiển máy hút cát cũng hấp tấp rời khỏi hiện trường.

Đang giữa trưa, chúng tôi đi ngược đường QL8 men theo bờ sông Ngàn Phố, khi đến xóm 7 xã Sơn Diệm thì thấy một chiếc xe tải chở cát ướt rải nước từ dưới bờ sông đi lên. Chờ cho chiếc xe tải chạy đi một đoạn xa, chúng tôi lần theo dấu nước trên đường xuống bờ sông, tại đây cũng là hiện trường của “cát tặc” tổ chức hút cát từ lòng sông. Chiếc máy nổ nằm trên bè được neo sát bờ sông và “vòi rồng” đang còn bốc hơi nóng. Người điều khiển máy chắc cũng vừa rời hiện trường về nghỉ trưa.

Phía bên kia bờ sông chếch về phía thượng nguồn, thuộc địa phận xã Sơn Quang, chúng tôi cũng ghi được hình ảnh một chiếc thuyền được trang bị máy hút cát và ống hút đang “nằm nghỉ” dưới mép nước.

Tiếp tục đi ngược lên phía thượng nguồn khoảng 1km theo đường QL8, cảnh tượng chúng tôi chứng kiến thực sự là một “công trường” khai thác của “cát tặc”. Trên bờ sông Ngàn Phố thuộc thôn 4 xã Sơn Quang, hai xe tải đang xếp hàng để “vòi rồng” bơm cát từ đáy sông lên trực tiếp đổ vào thùng xe. Hai tài xế xe tải và người vận hành máy hút cát đang hì hục từ trên bờ xuống dưới nước để đẩy nhanh tiến độ, đưa từng khối cát từ đáy sông lên xe.

Thêm một sự ngạc nhiên nữa là, chỉ cách đó chừng 500m về phía thượng nguồn cũng có một “công trường” hút cát đang diễn ra tương tự. Tại đây, trên một bãi nổi nhô ra giữa sông, 2 chiếc xe tải đang chờ chiếc máy nổ gắn “vòi rồng” phành phạch hút cát lên thùng xe.

Tuy nhiên, đó chưa phải là điều bất ngờ nhất, vì chỉ cách nơi này chưa đến 1km về phía thượng nguồn lại diễn ra cảnh “vòi rồng” hút cát ngay sát chân một cây cầu đang được xây dựng. Đó là cây cầu Hải Thượng nối liền hai xã Sơn Diệm và Sơn Quang, là niềm mơ ước bao đời nay của người dân xã Sơn Quang có lối đi tắt qua sông để ra đường QL8 thuận tiện và nhanh chóng. Ngay dưới những trụ cầu bê tông kiên cố này, có một thuyền gắn máy hút cát và “vòi rồng” đang thực hiện việc hút cát cách trụ cầu khoảng 10m, “vòi rồng” dẫn cát lên bờ, ngay bãi thi công của công trình.

Cơ quan chức năng “liên tục xử lý”

Ngày 6.7 vừa qua, tại hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố về triển khai nhiệm vụ, giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh tài nguyên cát, sỏi, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã nêu rõ: “Với tình hình khai thác cát như hiện nay thì nguồn tài nguyên này ở nước ta sẽ sớm cạn kiệt và gây ra tình trạng xói mòn, sạt lở bờ sông, làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến các công trình ven bờ, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân sinh sống ở khu vực liền kề, mất an ninh trật tự, gây bức xúc trong nhân dân”.

Cũng trong hội nghị này, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã yêu cầu Bộ Công an mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm khai thác cát.

Theo tìm hiểu của PV, tỉnh Hà Tĩnh chỉ có thẩm quyền cấp phép khai thác mỏ cát lộ thiên, không được cấp phép khai thác cát giữa dòng sông bằng hình thức hút cát từ đáy sông.

Liên quan đến nạn khái thác cát trái phép diễn ra rầm rộ trên sông Ngàn Phố, PV đã có cuộc trao đổi với thượng tá Phan Tố Hải, Phó trưởng Công an huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Thượng tá Hải cho biết, sở dĩ xảy ra tình trạng trên là do đơn vị có rất nhiều nhiệm vụ, trong khi đó quân số không đủ để thường xuyên tuần tra, xử lý “cát tặc”.

“Tuy nhiên chúng tôi vẫn hành động rất quyết liệt, xử lý vi phạm không bao che cho bất cứ trường hợp nào”, thượng tá Hải nói.

Thượng úy Bùi Đình Nguyện, Phó đội trưởng Đội điều tra tội phạm về kinh tế và ma túy, Công an huyện Hương Sơn cho biết, 6 tháng đầu năm 2017, đơn vị đã phát hiện và xử lý 4 vụ khai thác cát trái phép, trong đó xử phạt đến 8 triệu đồng đối với một xà lan hút cát trái phép.

Để nắm tình hình tổng quát hơn về thực trạng khai thác cát trái phép trên, chiều 10.7, chúng tôi đến Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Hương Sơn, tuy nhiên cán bộ phòng này bận đihọc.

Trao đổi qua điện thoại, ông Nguyễn Trường Giang, Trưởng phòng TN&MT huyện Hương Sơn cho biết: “Chúng tôi đã xử lý nhiều lắm, liên tục hàng tháng, hàng quý, ngày tháng nào đều có văn bản cả”.