Gửi bình luận
Reuters ngày 5.6 đưa tin Mỹ đang xem xét cử một tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan, vào thời điểm nhạy cảm quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng vì tranh chấp thương mại và khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.
Các quan chức Mỹ cho Reuters biết: Mỹ đã từng xem xét kế hoạch cử một tàu sân bay đi qua Eo biển Đài Loan trong năm nay, nhưng quyết không tiến hành vì lo ngại chọc tức Trung Quốc. Lần gần đây nhất tàu sân bay Mỹ quá cảnh Eo biển Đài Loan là năm 2007, thời Tổng thống George Bush.
Một lựa chọn khác kém khiêu khích Trung Quốc hơn có thể được nối lại theo từng giai đoạn nhưng vẫn chưa thường xuyên, đó là cử tàu chiến Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan, gần đây nhất hồi tháng 7.2017.
Lầu Năm Góc từ chối bình luận về những hoạt động tương lai, và chưa rõ liệu sẽ sớm diễn ra kế hoạch tàu chiến Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan hay không.
Nếu Mỹ thực hiện động thái này, ở Đài Loan có thể ghi nhận là sự ủng hộ mới nhất của Tổng thống Donald Trump, vào lúc Trung Quốc liên tục tập trận quanh Đài Loan đang muốn độc lập, bất chấp Bắc Kinh xem Đài Loan là một phần lãnh thổ Trung Quốc.
Hồi cuối năm 2016, ông Trump nhận cuộc điện thoại của lãnh đạo Đài Loan, bà Thái Anh Văn chúc mừng ông trúng cử tổng thống Mỹ. Nhưng vài tháng qua, ông bớt ủng hộ Đài Loan vào lúc muốn Trung Quốc giúp Mỹ giải quyết bất đồng hạt nhân với CHDCND Triều Tiên.
Mỹ - Trung cũng đang cố gắng tìm ra cách thoát tranh chấp thương mại, khi hai cường quốc kinh tế này đều dọa áp thuế trả đũa lên hàng hóa trị giá 150 tỉ USD đối với mỗi nước.
Năm 2018, Trung Quốc liên tục tập trận quanh Đài Loan để hù họa, gồm đưa máy bay ném bom và chiến đấu cơ bay quanh, cử tàu chiến Liêu Ninh đi qua Eo biển Đài Loan ngăn cách Trung - Đài. Một quan chức Mỹ giấu tênnói: “Họ đang làm nóng tình hình”.
Trong một diễn biến khác, xem ra Mỹ sẽ không cử một quan chức cấp cao nào đến dự lễ khánh thành Viện Mỹ ở Đài Loan vào ngày 12.6 tới. Vì Washington không có quan hệ chính thức với Đài Bắc, nên có thể xem cơ sở trên là “sứ quán Mỹ” ở Đài Loan.
Các quan chức Mỹ nói ngày 12.6 này “đụng” cuộc gặp lịch sử giữa ông Trump với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ở Singapore, nhưng nói thêm sẽ có cơ hội tổ chức chào mừng ngày khánh thành Viện Mỹ ở Đài Loan vào tháng 9 tới.
Từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã phê duyệt bán số vũ khí trị giá 1,4 tỉ USD cho Đài Loan. Trung Quốc cũng cáu chuyện ông Trump ký luật khuyến khích các quan chức Mỹ thăm Đài Loan, và ông Trump còn cử ông John Bolton làm Cố vấn An ninh quốc gia. Ông Bolton là người ủng hộ Đài Loan.
Các chuyên gia quân sự nói cán cân quyền lực giữa Đài Loan -Trung Quốc đã nghiêng hẳn về Trung Quốc trong vài năm gần đây, và Trung Quốc có thể dễ dàng đánh chiếm Đài Loan, trừ phi quân đội Mỹ nhanh chóng thực hiện luật bắt buộc là giúp Đài Loan tự vệ. Nhưng không thể rõ Mỹ có muốn nhảy vào cuộc chiến tranh với Trung Quốc hay không.
Khi được hỏi về nghĩa vụ bắt buộc bảo vệ Đài Loan, người phát ngôn Lầu Năm Góc là Trung tá Christopher Logan cho biết từ năm 2010, Mỹ đã bán số vũ khí trị giá hơn 15 tỉ USD cho Đài Loan.
Bích Ngọc (theo Reuters)
