Tổng thống Iran tuyên bố Israel ám sát trùm dự án hạt nhân

Hôm 27.11, các nhà lãnh đạo giáo sĩ và quân sự Iran đe dọa trả thù vì cái chết của Mohsen Fakhrizadeh, người mà truyền thông cho biết đã tử vong trong bệnh viện sau khi bị những kẻ ám sát bắn trong xe hơi gần thủ đô Tehran.

Tổng thống Iran - Hassan Rouhani cáo buộc Israel đứng sau vụ ám sát này: “Một lần nữa, bàn tay xấu xa của sự kiêu ngạo toàn cầu lại vấy máu kẻ đánh thuê theo chế độ Zionist (Chủ nghĩa phục quốc Do Thái – ám chỉ Israel). Vụ ám sát Fakhrizadeh cho thấy sự tuyệt vọng của kẻ thù chúng ta và lòng căm thù sâu sắc của họ...”

Dù vậy, Tổng thống Hassan Rouhani khẳng định: “Việc tử vì đạo của ông ấy sẽ không làm chậm thành tựu của chúng ta”.

Cái chết của Fakhrizadeh có thể kích động cuộc đối đầu giữa Iran và chính quyền Tổng thống Donald Trump sắp mãn nhiệm, đồng thời làm phức tạp thêm bất kỳ nỗ lực nào của Tổng thống đắc cử Joe Biden nhằm hồi sinh di sản trong nhiệm kỳ Barack Obama.

Hôm 27.11, Mohsen Fakhrizadeh đã bị giết trong cuộc ám sát gần Damavand, phía đông Tehran, được mô tả là tấn công liều chết với vụ nổ và tiếng súng vang lên trong khu vực.

Hình ảnh từ hiện trường cho thấy hai chiếc xe, một chiếc bị nổ tung và một chiếc bị bắn từ phía trước.

Trước đó, Iran cáo buộc Israel chủ mưu, trong khi ám chỉ vụ giết người do sự ra đi của ông Trump.

Hossein Dehghan, cố vấn quân sự của Lãnh tụ tối cao Iran - Ayatollah Ali Khamenei, thề sẽ trả thù khi tweet: "Chúng tôi sẽ tấn công như sấm sét vào những kẻ giết chết người bị áp bức này và sẽ khiến họ hối hận về hành động của mình".

“Trong những ngày cuối cùng cuộc đời chính trị của... đồng minh họ (Trump), những người theo chủ nghĩa Zionists tìm cách tăng cường áp lực lên Iran và tạo ra một cuộc chiến toàn diện", Hossein Dehghan cho biết thêm.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran - Javad Zarif viết trên Twitter rằng “có những dấu hiệu nghiêm trọng về vai trò của Israel”.

Lãnh tụ tối cao Iran - Ayatollah Ali Khamenei hôm 28.11 hứa sẽ trả đũa và nói rằng công việc hạt nhân của ông sẽ tiếp tục.

Hôm 27.11, đặc phái viên của Iran ở Liên Hợp Quốc, Majid Takht Ravanchi viết trong bức thư gửi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng có "dấu hiệu nghiêm trọng về trách nhiệm của Israel" trong vụ ám sát và nước này có quyền tự vệ.

"Cảnh báo trước bất kỳ biện pháp mạo hiểm nào của Mỹ và Israel với đất nước của tôi, đặc biệt là trong thời gian còn lại của chính quyền Trump, Cộng hòa Hồi giáo Iran có quyền thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ người dân và đảm bảo lợi ích của mình", Majid Takht Ravanchi viết.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc - Antonio Guterres kêu gọi kiềm chế trước khi nhận lá thư của Majid Takht Ravanchi.

“Chúng tôi đã ghi nhận các báo cáo rằng một nhà khoa học hạt nhân Iran đã bị ám sát gần Tehran ngày hôm nay. Chúng tôi kêu gọi kiềm chế và cần tránh bất kỳ hành động nào có thể dẫn đến leo thang căng thẳng trong khu vực”, Farhan Haq, phát ngôn viên của Antonio Guterres, nói.

Mohsen Fakhrizadeh được cho là người lãnh đạo Dự án Amad - nỗ lực của Iran nhằm đạt được vũ khí hạt nhân.

Theo cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, dự án đã bị dừng vào năm 2003 nhưng các quan chức Israel đã nhiều lần cảnh báo rằng Iran vẫn chưa từ bỏ ý định có được hạt nhân.

Người đàn ông được mệnh danh là cha đẻ của chương trình hạt nhân Iran gần như mai danh ẩn tích. Nhiều nỗ lực từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để tiếp cận Mohsen Fakhrizadeh cho một cuộc phỏng vấn nhưng bị Iran ngăn cản.

Năm 2013, Mohsen Fakhrizadeh được cho đã đến Triều Tiên dưới danh tính giả để chứng kiến ​​một vụ phóng thử tên lửa.

Tháng 4.2018, Thủ tướng Israel - Benjamin Netanyahu lần đầu tiên tiết lộ khuôn mặt của Mohsen Fakhrizadeh với thế giới trong bài thuyết trình trên truyền hình dựa trên hàng loạt tài liệu được Mossad (Cục tình báo nước nhà của Israel) trích xuất từ ​​một nhà kho ở Tehran.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã nói: "Hãy nhớ cái tên đó, Fakhrizadeh " sau khi thông báo rằng Mossad đã lấy được 100.000 file từ kho lưu trữ hạt nhân bí mật của Iran. Các file này tập trung vào chương trình hạt nhân bí mật của Iran được phát triển từ năm 1999 đến 2003 có tên là Dự án Amad, do Fakhrizadeh điều hành. Khi tham gia thỏa thuận hạt nhân năm 2015, Iran đã phủ nhận rằng có một chương trình như vậy.

Robert Malley, người từng là cố vấn về Iran cho Obama và cố vấn không chính thức cho nhóm chuyển tiếp của Biden, nói việc giết Mohsen Fakhrizadeh nằm trong số một loạt các động thái đã xảy ra trong những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ của Trump dường như nhằm mục đích khiến Biden khó tái tương tác với Iran hơn.

Israel, Nhà Trắng, Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao Mỹ, CIA và nhóm chuyển tiếp của Biden đều từ chối bình luận về chuyện này.