Gửi bình luận
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tuyên bố rằng Nga đã chuyển phần lớn lực lượng quân sự từ Syria sang Ukraine để tập trung vào đợt phản công.
Động thái này không chỉ ảnh hưởng đến cục diện chiến sự tại Ukraine mà còn làm thay đổi cán cân quyền lực ở Trung Đông, đặc biệt tại Syria.
Tuyên bố của Tổng thống Zelensky
Hãng tin RBC-Ukraine hôm 9.12 cho biết, trong một bài phát biểu trên Telegram, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng sự rút lui của lực lượng Nga tại Syria đã góp phần làm sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Ông cho biết toàn bộ lực lượng quân sự của Nga đã được chuyển sang Ukraine, với ước tính gần 800.000 quân hiện diện tại khu vực này.
“Chúng ta thấy rằng chính quyền ông Assad đã sụp đổ vì không có lực lượng Nga nào ở đó. Tất cả họ đã được chuyển tới Ukraine”, ông Zelensky tuyên bố. Ông cũng lưu ý rằng việc Nga dồn lực lượng vào Ukraine có thể gây ra hậu quả cho các khu vực khác, đặc biệt là Trung Đông và châu Phi.
Trong khi đó, Andrii Kovalenko, người đứng đầu Trung tâm Xử lý thông tin sai lệch tại Hội đồng An ninh và quốc phòng quốc gia Ukraine, cho rằng việc Nga chuyển quân từ Syria là dấu hiệu rõ ràng của sự thay đổi chiến lược. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng số lượng binh sĩ Nga tại Syria, ước tính khoảng 6.000 - 7.500, không đủ để tạo ra khác biệt lớn trên tiền tuyến Ukraine.
Ngoài ra, tình báo Ukraine cũng tiết lộ rằng Nga đã rút tàu chiến khỏi căn cứ hải quân Tartus và vận chuyển vũ khí từ căn cứ không quân Khmeimim. Điều này cho thấy Moscow đang thu hẹp sự hiện diện quân sự tại Syria.
Tổng thống Zelensky cho rằng sức mạnh quân sự của Ukraine đang quyết định khả năng chiến đấu của Nga. Ông nhấn mạnh rằng sự thành công của Ukraine trong việc chống lại Nga sẽ có ảnh hưởng quan trọng đến các khu vực khác, bao gồm cả Trung Đông và châu Phi. Ông cũng cảnh báo rằng nếu Ukraine thất bại, Nga sẽ quay trở lại Syria và các khu vực khác để tái khẳng định ảnh hưởng của họ.
Sự hiện diện của Nga tại Syria
Chính quyền Tổng thống Assad, được Nga hậu thuẫn mạnh mẽ từ năm 2015, đã sụp đổ sau khi ông Assad từ chức và rời khỏi Syria để xin tị nạn tại Nga. Moscow từng đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố quyền lực của Assad thông qua các cuộc không kích, chuyển giao vũ khí và hỗ trợ chiến lược. Nhờ đó, chính quyền Assad đã giành lại được phần lớn lãnh thổ và đẩy lùi các nhóm quân nổi dậy.
Tuy nhiên, với sự sụp đổ của ông Assad, Nga đang phải đối mặt với nguy cơ mất kiểm soát các căn cứ chiến lược tại Syria, bao gồm căn cứ không quân Hmeymim và quân cảng Tartus. Các căn cứ này đã giúp Nga gia tăng ảnh hưởng tại Trung Đông, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc phô trương sức mạnh tại Địa Trung Hải và kết nối các hoạt động quân sự của Nga tại châu Phi.
Bộ Ngoại giao Nga hôm 8.12 tuyên bố các căn cứ quân sự của nước này tại Syria đang được đặt trong tình trạng báo động cao, nhưng hiện không có mối đe dọa nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, một số báo cáo cho thấy lực lượng Nga đã bắt đầu rút khỏi một số cơ sở như Manbij và Kobane, vốn từng là căn cứ quân sự quan trọng của Moscow.
Tài khoản Telegram Rybar, thân cận với Bộ Quốc phòng Nga, cảnh báo rằng hiện diện quân sự của Nga tại Trung Đông rất đáng lo ngại. Các binh sĩ tại căn cứ Hmeymim cũng được cho là đã bắt đầu đóng gói đồ đạc và tiêu hủy tài liệu quan trọng, làm dấy lên lo ngại về khả năng rút quân hoàn toàn khỏi Syria.
Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga hiện chưa đưa thông báo chính thức về thay đổi liên quan đến hiện diện quân sự của nước này tại Syria sau khi chính quyền Tổng thống Assad sụp đổ. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 9.2 khẳng định còn quá sớm để thảo luận về lực lượng Nga tại Syria.
Theo Reuters, khi được hỏi vào hôm 7.12 về số phận của các căn cứ của Nga, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov cho biết ông "không phải là người đoán" điều gì sẽ xảy ra. Lavrov cho biết ông không lo lắng về việc các sự kiện ở Syria sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng của chính ông hay của Nga, nhưng lo lắng về số phận của người dân Syria.
Thách thức và cơ hội mới
Sự rút quân của Nga đã làm suy giảm vai trò của Moscow tại Trung Đông, nơi họ từng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cục diện khu vực. Thủ lĩnh nhóm nổi dậy HTS Ahmed Hussein al-Shara đã bày tỏ quan điểm các lực lượng nước ngoài, gồm cả Nga, rời khỏi Syria. Điều này càng làm rõ thêm thách thức mà Moscow phải đối mặt trong việc duy trì ảnh hưởng tại quốc gia này.
Một số phân tích nhận định Nga có thể tìm cách hợp tác với cộng đồng thiểu số Alawite tại Latakia và Tartus để duy trì sự hiện diện. Tuy nhiên, sự ủng hộ dành cho ông Assad trong cộng đồng này không mạnh mẽ như dự đoán, với một số cuộc biểu tình đã nổ ra sau khi chính quyền Assad sụp đổ.
Nga đang liên hệ với các nhóm nổi dậy Syria nhằm thảo luận về việc duy trì sự hiện diện quân sự tại quốc gia này. Tuy nhiên, ngay cả khi đạt được thỏa thuận với các nhóm này, Moscow sẽ phải tuân theo các quy tắc mới do các cường quốc khu vực, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia hiện hỗ trợ một số nhóm nổi dậy tại Syria - đặt ra. Điều này có thể dẫn đến việc vai trò của Nga trong khu vực bị suy giảm đáng kể.
Việc Nga duy trì hoặc mất đi các căn cứ tại Syria sẽ có tác động lớn đến chiến lược của Moscow tại Trung Đông. Do đó, việc hợp tác với các phe phái mới có thể giúp Nga bảo vệ phần nào lợi ích của mình. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng khả năng Moscow duy trì ảnh hưởng lâu dài tại khu vực này ngày càng trở nên mong manh.
