Trong lúc Bắc Kinh đang vất vả tìm cách làm dịu tình hình ở Hồng Kông thì lại xuất hiện thêm cuộc biểu tình dai dẳng ngay trong lòng đất nước.
Theo tờ South China Morning Post (Hồng Kông - TQ), hàng ngàn người đã xuống đường ở Vũ Hán, một thành phố thuộc miền trung Trung Quốc vào tối 4.7 và đánh dấu cuộc biểu tình bước sang ngày thứ 7 để phản đối việc xây dựng một nhà máy đốt rác thải.
Người biểu tình mang theo băng rôn và hô vang các khẩu hiệu phản đối kế hoạch xây một nhà máy đốt thải lấy năng lượng cạnh khu dân cư ở Yangluo, gần Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc. New York Times khẳng định không có dấu hiệu nào cho thấy các cuộc biểu tình lớn trên đường phố ở Hồng Kông trong tháng qua đã truyền cảm hứng cho các cuộc biểu tình ở Vũ Hán vốn được bắt đầu từ 28.6.
Người dân đã tức giận vì kế hoạch xây dựng nhà máy đốt rác vốn trên nền đất dự kiến sẽ được chuyển thành công viên. Họ hô vang những khẩu hiệu như “Trả lại cho chúng tôi núi xanh và nước trong”.
Người biểu tình giăng biểu ngữ vì môi trường - Ảnh: SMCP
Hôm thứ tư, chính quyền huyện Tân Châu đã phát đi thông báo kêu gọi người dân đừng nghe hoặc lan truyền tin đồn, và nói rằng địa điểm cho nhà máy vẫn chưa được quyết định. Đồng thời, thông báo của huyệnTân Châu nói rằng “tin đồn trên mạng vềviệc giải phóng mặt bằng cho nhà máy đốtrác trên thực tế là chuẩn bị cho dự án xây đường sắt”
Đốt rác để lấy điện năng được áp dụng ở Trung Quốc như là một cách thay thế cho phương thức chôn rác tại các bãi chôn lấp - gây ô nhiễm và đòi hỏi nhiều đất - nhưng các lò đốt rác đã bị phản đối rộng rãi vì lo ngại rằng đó là một mối nguy hại cho sức khỏe.
Theo New York Times, các lò đốt rác cũ ở Trung Quốc là nguồn phát thải có thể phá hủyhệ thống thần kinh trong cơ thể. Các chất gây ô nhiễm như vậy, đặc biệt là các chất có khả năngtồn tại lâu dài như Dioxin và thủy ngân, không chỉ nguy hiểm ở Trung Quốc mà còn có thể phát tán ra các nước láng giềng thông qua các dòng khí trên Thái Bình Dương, vươn đến tận Mỹ, theo nghiên cứu khí quyển dựa trên quan sát vệ tinh.
Công nghệ lò đốt thế hệ giúp có thể loại bỏ gần như toàn bộ khí thải, đã được sử dụng rộng rãi ở châu Âu, hiện đã có mặt ở Trung Quốc. Các lò đốt rác mới cũng sử dụng nhiệt từ đốt rác để tạo ra điện. Điều đó giúp giảm nhẹ nhu cầu đốt than, vẫn là nguồn nhiên liệu chủ yếu của Trung Quốc, mặc dù năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng.
Cảnh sát chống bạo động được triển khai tại Ying Luo - Ảnh: SCMP
Chỉ có điều, lò đốt rác kiểu mới đắt hơn nhiều lần so với công nghệ cũ. Các quan chức Trung Quốc đã cố gắng thuyết phục người dânrằng các lò đốt rác mới đang được xây dựng với công nghệ cải tiến như vậy. Nhưng điều này chưa thuyết phục được người dân.
Ngay cả trước khi các cuộc biểu tình ở Vũ Hán xuất hiện, người dân đã phàn nàn trên mạng về mùi hôi từ một bãi rác lớn (theo công nghệ chôn lấp) tại chính địa điểm của lò đốt rác được đề xuất. Chính quyền địa phương đã cố gắng trấn an bằng cách tuyên bố rằng họ đang đặt màng nhựa lót chất thảidày hơn và lắp đặt hệ thống lọc không khí.
“Trong nhiều năm, chúng tôi đã phải ngửi thấy mùi kinh tởm của bãi chôn lấp rác, và tất cả chúng tôi đều vui mừng khi nghe tin nó sẽ kết thúc vào năm tới”, một người biểu tình 24 tuổi giấu tên ở Yangluo. “Nhưng thật bất ngờ, công viên (dự định xây trên nền bãi rác cũ) biến mất và một địa điểm đốt rác sẽ được đưa vào đó. Không ai có thể chịu đựng được”.
“Chúng tôi hiểu sự cần thiết phải xử lý rác theo cách thân thiện với môi trường, nhưng nó có nhất thiếtphải nằmgần nhà của chúng tôi không? Hai trường đại học (Đại học Công nghệ sinh học Vũ Hán và Viện Kỹ thuật Vũ Hán) và hơn 10 khu dân cư nằm trong bán kính 3km”
Yangluo, được thiết kế như một khu vực phát triển kinh tế và công nghệ, nằm cách trung tâm thành phố Vũ Hán 30km về phía đông bắc và có dân số 300.000. Nhà máy đốt rác sẽ xử lý 2.000 tấn chất thải mỗi ngày, theo Ủy ban quản lý đô thị Vũ Hán cho biết hồi tháng trước.
Người dân đã hỏi về tiến độ của dự án vào đầu tháng 6 và được chính quyền cho biết rằng vẫn đang tìm một địa điểm. Các cuộc biểu tình đã nổ ra vào thứ 6 tuần trước sau khi có tin đồn rằng dự án đã bắt đầu - buộc chính quyền quận phải tuyên bố ngay hôm sau rằng nó sẽ không khởi công một khi không có sự chấp thuận từ cộng đồng.
Tuy nhiên, hàng ngàn người biểu tình - khoảng 10.000, theo một nguồn tin của SMCP - đã diễu hành vào thứ bảy và Chủ nhật tuần trước.
Sau các cuộc biểu tình nhỏ vào thứ hai và thứ ba hồi đầu tuần, cư dân đã tập trung với số lượng lớn hơn ở Yangluo vào tối thứ tư và thứ năm và đã đối đầu với cảnh sát.
Một quan chức Tân Châu cho biết dự án sẽ không bắt đầu nếu không có sự đồng thuận của công chúng và địa điểm của nó vẫn chưa được chọn.
Theo SCMP, các cuộc biểu tình lớn chống lại lò đốt rác đã xuất hiện trong những năm gần đây tại Chiết Giang, Giang Tô, Hồ Bắc, Bắc Kinh và Quảng Đông.
New York Times cho biết không phải lúc nào Trung Quốc cũng chọn biện pháp cứng rắn với các cuộc biểu tình vì môi trường.Đôi khi, họsẵn sàng nhượng bộ, khi bịphản đối gay gắt về một vấn đề môi trường địa phương, điển hình như vụnăm 2012, tại tỉnh Tứ Xuyên, khi những người biểu tình đã đòingừng xây dựng một lò luyện đồng khổng lồ.
Nhà máy luyện kim này là trọng điểm của kế hoạch phục hồi công nghiệp cho khu vực vốnbị tàn phá bởi trận động đất năm 2008. Nhưng sau ba đêm biểu tình không có dấu hiệu nguội đi,chính quyền đãhủy bỏ dự ánthậm chí còn thả những người biểu tình đã bị giam giữ trước đó.
Anh Tú