Bỏ ngoài tai chỉ đạo của Chính phủ, PVN cố tình làm trái luật để giải cứu PVTex

>> PVN có ép BSR giảm sản lượng, gây thiệt hại gần 2,9 triệu USD để cứu PVTex?

>> Giải cứu PVTex bằng chỉ đạo ‘phi thị trường’, lãnh đạo PVN nói gì?​

Ông Lê Mạnh Hùng đề xuất, ông Trần Sỹ Thanh gật đầu.

"Con tàu đắm" mang tên Xơ sợi và hóa dầu (PVTex) - đơn vị vận hành nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ đang được con tàu mẹ PVN giải cứu bằng mọi cách. Thậm chí, nó được giải cứu bằng cả việc trái luật khi mà ông Lê Mạnh Hùng - Phó tổng giám đốc PVN (phụ trách PVTex) đề xuất sử dụng hàng chục tỉ đồng từ quỹ phúc lợi Secondee rót cho PVTex và nó đã được ông Trần Sỹ Thanh đồng ý.

Thực hiện việc giải cứu đại dự án thua lỗ của Công ty cổ phần Xơ sợi và hóa dầu (PVTex), Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) đã làm đủ mọi cách "không giống ai", từ việc can thiệp bằng mệnh lệnh hành chính vào việc kinh doanh của công ty thành viên, buộc công ty con phải vi phạm hợp đồng, bán sản phẩm với giá thấp hơn thị trường như Một Thế Giới đã phản ánh, nay qua tìm hiểu còn thấy, PVN còn thực hiện trích hàng chục tỉ đồng từ quỹ phúc lợi của mình để hỗ trợ cho PVTex. 

Cụ thể, ngày 5.3.2018, PVN đã ra Nghị quyết số 1312/NQ-DKVN về việc giải quyết các kiến nghị của Tổng giám đốc PVN trong điều hành sản xuất kinh doanh. Cùng với đó ông Lê Mạnh Hùng, Phó tổng giám đốc PVN (phụ trách dự án PVTex) cũng đã gửi liên tiếp công văn số 35/CVNB-LH, ngày 9.4.2018 và công văn số 42/CVNB-LH ngày 16.4.2018 về việc đề nghị Hội đồng Thành viên PVN đề nghị PVN hỗ trợ rót tiền để giải cứu dự án PVTex.

Trong công văn gửi Hội đồng Thành viên, ông Lê Mạnh Hùng đã đề xuất chia số tiền mà PVN rót xuống PVTex thành nhiều đợt: Đợt 1 với tổng số tiền là 33,98 tỉ đồng. Lý do được ông Hùng đưa ra là để PVTex trả nợ cho KCN Đình Vũ (DVIZ) theo phán quyết của tòa và một số nhà cung cấp khác, số tiền là 22,98 tỉ đồng. Ngoài ra, chi phí tối thiểu duy trì hoạt động của nhà máy đợt 1 năm 2018 là 11 tỉ đồng. Đợt 2: Sau khi hoàn thành giai đoạn khởi động lại nhà máy chạy lại phân xưởng DTY, dự kiến sau 3 tháng, PVTex báo cáo kết quả thực hiện và phương án trả nợ toàn diện để Tập đoàn xem xét, đánh giá việc hỗ trợ có hoàn trả các đợt tiếp theo (cụ thể 16,45 tỉ đợt 2 và 36,45 tỉ đợt 3 để trả nợ cho DVIZ cũng như các chi phí tối thiểu để duy trì khác).

Ngoài ra, ông Lê Mạnh Hùng cũng đề xuất lấy tiền từ số tiền hỗ trợ có hoàn trả thuộc phần trách nhiệm tương ứng theo tỷ lệ vốn góp của PVN lấy từ nguồn quỹ Secondee dự án Nghi Sơn (hiện đang được quản lý trong quỹ phúc lợi của PVN).

Đề xuất của ông Hùng đã được Chủ tịch Hội đồng Thành viên PVN Trần Sỹ Thanh phê duyệt bằng việc ký Nghị quyết số 2327/NQ-DKVN, ngày 17.4.2018. Tại nghị quyết này, ông Thanh yêu cầu Tổng giám đốc PVN, Công ty Phân bón và Hóa chất dầu khí (PVFCCo) ký “Thỏa thuận hỗ trợ có hoàn trả” với PVTex.

Theo đó, PVN góp 74,01%, PVFCCo góp 25,99% tổng số tiền hỗ trợ PVTex. Các khoản hỗ trợ trong thỏa thuận không được tính lãi suất. 

Thời hạn PVTex hoàn trả số tiền trên là ngay sau khi PVTex có nguồn tiền thu được từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc của việc hợp tác để sản xuất với đối tác, chậm nhất đến hết năm 2022.

Tuy nhiên, việc ký thỏa thuận hỗ trợ trên đã vấp phải sự lo lắng từ chính nội bộ PVN. Cụ thể, Ban Pháp chế của PVN cũng đã có những lưu ý, cảnh báo nhất định về độ rủi ro của việc này.

Ban Kiểm soát nội bộ của PVN đã có báo cáo bằng văn bản số 214/HĐTV-KSNB, ngày 11.4.2018 về việc thỏa thuận hỗ trợ vốn lưu động thực hiện kế hoạch sản xuất sợ DTY của PVTex, trong đó có nêu: “Theo ý kiến của Ban Pháp chế, chưa đánh giá tính hợp lý, hợp lệ và mức độ ràng buộc trách nhiệm giữa các bên của thỏa thuận này với quy định của pháp luật hiện hành mà chỉ lưu ý về rủi ro của PVN trong việc thu hồi khoản nợ và trường hợp doanh nghiệp phá sản, PVN không được ưu tiên trong hoàn trả khoản hỗ trợ…”.

Bỏ ngoài tai các "can gián" của Ban kiểm soát nội bộ PVN, ngày 20.4.2018, các bên vẫn tiến hành ký kết thỏa thuận hỗ trợ như nghị quyết trên.

Sử dụng vốn trái quy định?

Nghị quyết số 2327/NQ-DKVN, ngày 17.4.2018 nêu rõ nguồn vốn thực hiện hỗ trợ PVTex được lầy từ "nguồn quỹ Secondee dự án Nghi Sơn (hiện đang được quản lý trong quỹ phúc lợi của công ty mẹ - Tập đoàn Dầu khí Việt Nam".

Qua tìm hiểu, “Quỹ phúc lợi Secondee dự án Nghi Sơn” là số tiền được dùng để chi trả cho các cán bộ, công nhân viên được PVN cử đi làm nhiệm vụ tại dự án nhà máy lọc dầu Nghi Sơn (Thanh Hóa). Sau đó, một phần số tiền trên được trả về cho PVN và được quỹ phúc lợi của PVN quản lý.

Theo quy định của pháp luật, tại khoản 4 điều 32 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp đã quy định: “Quỹ phúc lợi chỉ dùng để đầu tư xây dựng hoặc sửa chữa các công trình phúc lợi của công ty; Chi cho các hoạt động phúc lợi công cộng của tập thể công nhân viên công ty, phúc lợi xã hội; Góp một phần vốn để đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi chung trong ngành, hoặc với các đơn vị khác theo hợp đồng.

Ngoài ra có thể sử dụng một phần quỹ phúc lợi để trợ cấp khó khăn đột xuất cho những người lao động kể cả những trường hợp về hưu, về mất sức, lâm vào hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa, hoặc làm công tác từ thiện xã hội”.

Không những thế, việc PVN sử dụng vốn để giải cứu PVTex là hoàn toàn đi ngược tinh thần chỉ đạo về việc giải cứu các đại dự án thua lỗ của Thủ tướng Chính phủ.

Cụ thể, báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa 14, tháng 5.2017, khi đề cập đến việc giải cứu các đại dự án thua lỗ của ngành công thương đã nêu rõ: 

“Đối với những dự án thất thoát, yêu cầu các bộ ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty liên quan tập trung giải quyết tồn đọng, có giải pháp xử lý về tài chính theo nguyên tắc thị trường và chia sẻ rủi ro với từng dự án, không sử dụng nguồn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước; tạo thuận lợi để chuyển nhượng cho các đối tác bên ngoài".

Ngày 26.2.2018, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Chính phủ về xử lý các tồn tại, yếu kém tại một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương, ông Trần Sỹ Thanh đề nghị Chính phủ, Ban Chỉ đạo cho phép PVN được dùng tiền của tập đoàn, với tư cách là nhà đầu tư, để chi trả hoạt động của các nhà máy với thời gian thu hồi vốn được xác định rõ. 

Trước đề nghị trên, Phó thủ tướng chính phủ Vương Đình Huệ đã tái khẳng định rõ ràng rằng: “Nguồn lực từ ngân sách, tín dụng nhà nước sẽ không có để cứu các dự án, nhà máy yếu kém”.

Còn đối với đề nghị của Chủ tịch PVN sử dụng vốn của PVN để vực dậy các dự án, Phó thủ tướng cho biết việc này vướng quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Bộ Công Thương cần đề xuất tới Thường trực Chính phủ để xem xét. 

Ngoài ra, việc PVN dùng tiền ngân sách, tiền của các công ty thành viên trích từ tiền quỹ phúc lợi để giải cứu PVTex là vi phạm Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, ban hành ngày 26.11.2014.

Nam Phong