Công ty công nghệ sinh học Kintor Pharmaceutical Limited (Trung Quốc) chứng kiến giá cổ phiếu của mình tăng hơn 20% một ngày sau khi công bố hôm 25.4 rằng đã "hoàn thành việc đăng ký và dùng thuốc cho bệnh nhân đầu tiên" trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối ở Mỹ về phương pháp điều trị COVID-19 của họ.
Đó là thông báo mới nhất từ Kintor Pharmaceutical Limited về sự phát triển loại thuốc Proxalutamide.
Kintor Pharmaceutical Limited ban đầu phát triển Proxalutamide như phương pháp điều trị ung thư, trước khi chuyển hướng sang COVID-19.
Giá cổ phiếu của công ty niêm yết tại Hồng Kông đã tăng gần gấp 4 lần kể từ ngày 1.3 khi một số nhà phân tích viết về tiềm năng bán hàng lớn với phương pháp điều trị COVID-19 này.
Vốn hóa thị trường của Kintor Pharmaceutical Limited tăng vọt lên 23,4 tỉ USD Hồng Kông (3 tỉ USD Mỹ) từ 6,6 tỉ USD Hồng Kông vào ngày 1.3.
Thế nhưng, Kintor Pharmaceutical Limited đã không dùng thử Proxalutamide cho bất kỳ bệnh nhân nào kể từ đầu tháng 5, theo bác sĩ được cho là điều tra viên thử nghiệm lâm sàng chính của công ty trong các tài liệu được đăng trên một trang web ở Mỹ.
Bác sĩ tiêu hóa Zeid Kayali (California, Mỹ) nói với Reuters rằng ông "không phụ trách" cuộc thử nghiệm, mâu thuẫn với những gì Kintor Pharmaceutical Limited đề cập trong các tài liệu mô tả nghiên cứu. Zeid Kayali từ chối bình luận thêm, đề nghị chuyển câu hỏi cho Kintor Pharmaceutical Limited.
Về những bình luận trên, Giám đốc tài chính Kintor Pharmaceutical Limited - Lucy Lu cho biết Zeid Kayali chỉ là một trong những điều tra viên thử nghiệm của công ty. Lucy Lu từ chối bình luận thêm về thông báo của công ty về số lượng bệnh nhân. Lucy Lu cũng từ chối nêu tên một điều tra viên chính khác hoặc cơ quan thử nghiệm, gọi thông tin đó là "bí mật".
Các công ty không có nghĩa vụ phải công bố những thông tin đó. Thế nhưng, nhiều công ty dược thường xuyên cung cấp thông tin chi tiết về người đứng đầu thử nghiệm lâm sàng của họ và tổ chức nghiên cứu hoặc cơ sở y tế nào chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và giá trị khoa học.
Từng nhà khoa học của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), đồng thời là ủy viên FDA hai lần, Stephen Ostroff cho biết sự thiếu minh bạch của Kintor Pharmaceutical Limited cùng sự mâu thuẫn trong các tuyên bố của công ty, là đáng nghi ngại.
Một điều nghi ngại khác: Kintor Pharmaceutical Limited đã nhiều lần quảng cáo một nghiên cứu ở Brazil về Proxalutamide khẳng định tỷ lệ hiệu quả cao đến mức Stephen Ostroff và các chuyên gia dược phẩm khác khó tin.
Nghiên cứu ở Brazil cho biết Proxalutamide đã giảm 92% nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân COVID-19 nhập viện, điều mà Stephen Ostroff nói nếu đúng là "phi thường ngoạn mục".
Alexandre Cavalcanti, Giám đốc Viện nghiên cứu HCor (thành phố Sao Paulo, Brazil), đã gọi phần trình bày kết quả nghiên cứu của các tác giả là "nghiệp dư" và cho biết mức độ giảm nguy cơ tử vong được tuyên bố là quá cao để đáng tin cậy trong bối cảnh toàn cầu đang tìm ra các phương pháp điều trị COVID-19 hiệu quả.
Cổ phiếu Kintor Pharmaceutical Limited đã chuyển sang tình trạng tiêu cực trong thời gian ngắn vào giao dịch buổi sáng tại Hồng Kông, nhưng đã tăng hơn 4% vào lúc 7 giờ 30 sáng (theo giờ Việt Nam), giúp nó tăng ở phiên thứ ba liên tiếp.
Proxalutamide chưa được phê duyệt theo quy định và không có sẵn để bán. Nghiên cứu của Brazil về loại thuốc này chưa được công bố, nhưng các tác giả đã đưa ra một bản trình bày ngắn về kết quả của nó trong một cuộc họp báo vào tháng 3. Kintor Pharmaceutical Limited đã thúc đẩy phát hiện về Proxalutamide của họ.
"Dựa trên những kết quả khả quan, chúng tôi kỳ vọng Proxalutamide có thể trở thành một công cụ quan trọng trong cuộc chiến toàn cầu chống lại COVID-19", Giám đốc điều hành Kintor Pharmaceutical Limited - Tong Youzhi nói trong tuyên bố công bố kết quả ở Brazil vào ngày 11.3.
Cùng ngày hôm đó, giá cổ phiếu của Kintor Pharmaceutical Limited đã tăng gần 9%.
Giám đốc tài chính của Kintor - Lucy Lu đã không trả lời các câu hỏi chi tiết từ Reuters về những lời chỉ trích với nghiên cứu ở Brazil và những tuyên bố của công ty về thử nghiệm tại Mỹ.
Một trong những tác giả của nghiên cứu, Giáo sư da liễu Carlos Wambier của Đại học Brown (Mỹ), đã bác bỏ những lời chỉ trích và gọi kết quả đó là "rất đáng khích lệ".
Trong một ghi chú với khách hàng ngày 2.4, các nhà phân tích từ công ty môi giới China Renaissance (Bắc Kinh) đã trích dẫn các báo cáo tiến độ của Kintor Pharmaceutical Limited là bằng chứng về "khả năng ứng dụng rộng rãi hơn của Proxalutamide". Họ đưa ra khuyến nghị mua cổ phiếu và đặt giá mục tiêu là 50,75 USD Hồng Kông. Cổ phiếu Kintor Pharmaceutical Limited hiện giao dịch ở mức khoảng 66 USD Hồng Kông sau khi đạt mức cao kỷ lục 82 USD Hồng Kông vào cuối tháng 4.
Sam Hu, nhà phân tích tại CMB International (Hồng Kông) cho biết: “Giá cổ phiếu chủ yếu được thúc đẩy bởi tiến trình thử nghiệm lâm sàng liên quan đến COVID-19”.
Nghiên cứu và chính trị
Một trong những tác giả của nghiên cứu là nhà tư vấn được thuê bởi quan chức Bộ Y tế Brazil, đồng minh của Tổng thống Jair Bolsonaro. Tổng thống Brazil là người hoài nghi vắc xin, chỉ trích đeo khẩu trang và phong tỏa, quảng bá các biện pháp trị COVID-19 làm ông mất uy tín như hydroxychloroquine. Quan chức y tế Brazil - Helio Angotti từng chỉ định một nhóm chuyên gia tư vấn để tìm bằng chứng hỗ trợ cho những tuyên bố y tế vô căn cứ của ông Jair Bolsonaro.
Nhà tư vấn đồng tác giả nghiên cứu Proxalutamide - Ricardo Zimerman không trả lời câu hỏi về chuyện này từ Reuters.
Lucy Lu cho biết Kintor Pharmaceutical Limited đang đàm phán với cơ quan quản lý y tế liên bang Brazil - Anvisa về việc tiến hành thử nghiệm lâm sàng của riêng mình. Anvisa cho biết Kintor Pharmaceutical Limited chưa nộp bất kỳ đề nghị chính thức nào để tiến hành cuộc thử nghiệm, nhưng không bình luận về bất kỳ cuộc đàm phán nào giữa họ và công ty Trung Quốc.
Hai nhân viên Anvisa giấu tên đặt câu hỏi về kết quả nghiên cứu Proxalutamide của Brazil, nói rằng bản trình bày kết quả của các tác giả không có dữ liệu hoặc bằng chứng chi tiết. Một trong những nhân viên của Anvisa đã mô tả bài thuyết trình mang tính PR nhiều hơn là khoa học. Trong một lưu ý kỹ thuật vào tháng 3, Bộ Y tế Brazil kết luận rằng "bằng chứng hiện có cho thuốc vẫn còn ở giai đoạn đầu", với thông tin hạn chế về an toàn và kết quả.
Lucy Lu nói với Reuters rằng FDA đã cho phép công ty tiến tới thử nghiệm Giai đoạn III, bỏ qua Giai đoạn I và II, sau khi đánh giá các nghiên cứu ung thư trước đó và nghiên cứu ở Brazil. Cô từ chối chia sẻ bất kỳ tài liệu nào từ FDA về sự cho phép đó.
FDA từ chối bình luận về Kintor Pharmaceutical Limited hoặc loại thuốc điều trị COVID-19 của công ty này.
Stephen Ostroff cho biết điều đáng lo ngại và không thường thấy là Kintor Pharmaceutical Limited đã sử dụng các thử nghiệm ung thư giai đoạn trước, cùng nghiên cứu đáng ngờ ở Brazil, làm lối tắt cho thử nghiệm Giai đoạn III. Ông nói công ty lãnh tránh trả lời cho những câu hỏi cơ bản về thử nghiệm lâm sàng của nó.
“Hầu hết các công ty dược phẩm, đặc biệt là liên quan đến COVID-19, sẽ khá cởi mở về những loại thử nghiệm mà họ đang thực hiện”, Stephen Ostroff cho hay.