Bộ Tư lệnh quân đội Syria đã thông báo với các sĩ quan rằng chính quyền kéo dài 24 năm của Tổng thống Bashar al-Assad đã chấm dứt.
Thông tin này được một sĩ quan quân đội tiết lộ với Reuters, đánh dấu kết thúc một chương lịch sử của Syria sau một cuộc tấn công chớp nhoáng của lực lượng nổi dậy.
Bước ngoặt lịch sử tại Damascus
Lực lượng nổi dậy Syria, trong một tuyên bố, khẳng định rằng Damascus "giờ đã thoát khỏi ông Assad". Theo hai nguồn tin từ phiến quân, họ dự kiến sẽ phát sóng lời tuyên bố đầu tiên trên truyền hình nhà nước để thông báo rộng rãi với người dân.
Trong khi đó, các báo cáo cho biết Tổng thống Assad đã rời thủ đô Damascus vào sáng sớm 8.12 (giờ địa phương) đến một địa điểm không xác định. Động thái này diễn ra trong bối cảnh phiến quân khẳng định họ đã tiến vào thủ đô mà không gặp phải sự kháng cự đáng kể từ quân đội chính phủ.
Hàng nghìn người dân Damascus đã đổ ra đường để bày tỏ sự vui mừng. Cảnh tượng tại các quảng trường trung tâm ngập tràn trong tiếng hô vang "tự do", lá cờ vẫy cao và những cuộc diễu hành ngẫu hứng.
Thành phố Homs – Biểu tượng của sự sụp đổ
Trước khi Damascus chính thức rơi vào tay lực lượng nổi dậy, Homs – một thành phố chiến lược của Syria – đã trở thành tâm điểm của các cuộc giao tranh ác liệt. Sau một ngày chiến đấu, quân nổi dậy tuyên bố kiểm soát hoàn toàn Homs. Thành công này không chỉ mang ý nghĩa chiến thuật mà còn là biểu tượng mạnh mẽ cho sự trỗi dậy của phong trào nổi dậy, vốn đã từng bị đánh bại trong những năm đầu của cuộc xung đột kéo dài 13 năm.
Người dân Homs tràn ra đường ăn mừng trong niềm hân hoan khó tả. Tiếng hô vang "ông Assad đã ra đi, Homs đã tự do" vang lên khắp nơi, kèm theo hình ảnh những tấm áp phích của ông Assad bị xé nát. Việc Homs thất thủ không chỉ giúp quân nổi dậy kiểm soát một nút giao chiến lược quan trọng mà còn cắt đứt liên lạc giữa Damascus và các khu vực ven biển.
Khi các lực lượng phiến quân tiến sát Damascus, một chiếc máy bay của Syrian Air được ghi nhận đã cất cánh từ sân bay thủ đô. Theo dữ liệu từ Flightradar, ban đầu máy bay này hướng về vùng ven biển Syria, nơi được coi là an toàn nhất đối với ông Assad. Tuy nhiên, máy bay đột ngột đổi hướng và biến mất khỏi radar chỉ vài phút sau đó.
Phản ứng của quốc tế
Sự kiện này nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Nhà Trắng tuyên bố đang theo dõi sát sao "các sự kiện bất thường ở Syria" và đã liên lạc với các đối tác khu vực để thảo luận. Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi đây là một bước ngoặt lịch sử, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ người dân Syria và tránh để khoảng trống quyền lực dẫn đến bạo lực leo thang.
Trong khi đó, các nước Ả Rập và đồng minh khu vực cũng bày tỏ lo ngại về nguy cơ bất ổn gia tăng. Qatar, Ả Rập Xê Út, Jordan, Ai Cập và Iraq đã kêu gọi một giải pháp chính trị toàn diện để chấm dứt cuộc khủng hoảng Syria. Tuyên bố chung của các nước này nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ dân thường và thúc đẩy hòa bình dựa trên Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Dù chính quyền ông Assad đã sụp đổ, nhưng tương lai của Syria vẫn là một câu hỏi lớn. Lực lượng nổi dậy, trong đó có nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS), đang nắm giữ phần lớn quyền kiểm soát các khu vực chiến lược. Tuy nhiên, HTS từng là nhánh của Al Qaeda và bị nhiều nước coi là tổ chức khủng bố, khiến nhiều người lo ngại về khả năng nhóm này áp đặt một chế độ Hồi giáo cực đoan tại Syria.
Thủ lĩnh của HTS, Abu Mohammed al-Golani, đã cố gắng trấn an các nhóm thiểu số và cộng đồng quốc tế bằng tuyên bố rằng lực lượng của ông sẽ không can thiệp vào đời sống tôn giáo của người dân. Tuy nhiên, niềm tin dành cho các lực lượng phiến quân vẫn còn rất mong manh.